De Keuze om zonder Antipsychotica te worden behandeld voor Psychoses

Inmiddels zijn er bijna 4 jaar gepasseerd sinds het laatste artikel op deze Psychose Anders site. Misschien ook wel omdat het meeste wel al gezegd is. Cristina wees me echter op een debat dat op juni 2020 wordt georganiseerd in Amsterdam (1) en na even  te hebben gekeken leek het me zeker de moeite waard hier aandacht voor te vragen. Het gaat immers om een vraag die binnen het Psychose Anders denkraam ook van belang is: in hoeverre heb je het recht om zonder antipsychotica geholpen te worden met een psychotische periode?

Het schijnt dat in Noorwegen dit recht zelfs al vastgelegd is in de wet. In Nederland is de richtlijn vooral om mensen juist te voorzien van allerlei chemisch materiaal om de hersenactiviteit af te remmen. Het is hartverwarmend om bij de introductie van dat debat te lezen dat er eigenlijk niet zoveel verschil is tussen de effectiviteit van een antipsychoticum en een placebo:

Waarom is dat zo? We weten uit betrouwbare meta-analysen van randomised trials dat bij een acute psychose de kans op een goede respons 23% is bij behandeling met antipsychotica, en 14% bij behandeling met placebo (1). Sowieso een niet erg indrukwekkend resultaat. En het betekent dat van de 11 mensen met een goede respons op het antipsychoticum, er 10 dat ook op placebo zouden hebben gehad.

Vroeger werd er gezegd dat snelle behandeling met een antipsychoticum belangrijk was omdat onbehandelde psychose slecht zou zijn voor het brein. Maar dit bleek een ‘urban myth’ (2) te zijn.

Ter ondersteuning van deze ‘urban myth’ wordt een artikel aangehaald van Zipurski et al. uit 2013 waarin wordt geconcludeerd dat de nodige hersenschade bij schizofrenie ook verklaard kan worden uit het langdurige gebruik van antipsychotica:

MRI studies demonstrate subtle developmental abnormalities at first onset of psychosis and then further decreases in brain tissue volumes; however, these latter decreases are explicable by the effects of antipsychotic medication, substance abuse, and other secondary factors (2).

In een ander artikel (3) waarnaar verwezen wordt, wordt gesproken over het Dopamine Supersensitiviteit sydnroom (DPS). Ook deze tekst is niet mals (en van de hand van Prof. dr. Jim van Os):

Maakt antipsychotica de psychose erger? Het Dopamine Supersensitiviteit Syndroom (DPS)

Als iemand lang antipsychotica gebruikt zal het lichaam proberen te compenseren voor de effecten van de medicatie. Aangezien antipsychotica werken door de dopamine -D2-receptor te blokkeren, zal het lichaam trachten deze blokkade op de een of andere manier ongedaan te maken. Al in de jaren 60 van de vorige eeuw beschreef de wetenschapper Chouinard dat dit kan leiden tot “’supersensitiviteit’ van de dopamine-D2-receptor waardoor de psychosegevoeligheid juist kan toenemen in plaats van afnemen.

Het is boeiend om te mogen constateren dat er de afgelopen jaren bewegingen zijn die goed aansluiten bij het psychose anders gedachtegoed. De site van ‘psychose net’ lijkt dan ook wel een aanwinst te zijn in de strijd tegen het blindelings verstrekken van medicijnen bij allerlei vermeende ‘geestelijke hersenziektes’. Jim van Os heeft duidelijk niet stil gezeten de laatste jaren!

NOTEN
(1) ggznieuws.nl/home/beperkt-kaarten-beschikbaar-voor-debat-over-medicijnvrije-behandeloptie-psychose/
(2) https://academic.oup.com/schizophreniabulletin/article/39/6/1363/1884403
(3) https://www.psychosenet.nl/antipsychotica-en-dopamine-supersensitiviteit/

Mijn Psychose leerde me een verbeterde Versie van Mezelf te Worden

Karin beschrijft in het onderstaande artikel haar weg naar een psychose, en hoe deze haar uiteindelijk heeft geholpen om tot nieuwe inzichten te komen. Met dank aan Karin voor deze inspirerende bijdrage.

Mijn verhaal begint eigenlijk al bij dat ik als klein meisje ontzettend veel last had van mijn darmen, buikpijn en veel overgeven. Na verschillende onderzoeken werd in die tijd de conclusie getrokken dat mijn darmen erg actief waren, dat er niet zo veel aan te doen is, dan gewoon mee leren leven.

Zo lang als ik me kan herinneren, voelde ik me altijd ‘anders’. Ik was er wel, ik deed mee, maar ergens was ik er ook niet helemaal. In die tijd was ik stiekem al heel onzeker. Ik keek altijd naar anderen om te kijken hoe zij iets deden om er zeker van te zijn dat ik het goed zou doen.

Op mijn vijftiende, zo’n beetje na het verlies van mijn eerste grote liefde, ontwikkelde ik anorexia. Jarenlang heb ik mijn lichaam uitgeput. Ik was (en ben gelukkig nog steeds) bloedmooi, maar zag dat zelf niet. Ik was ontzettend onzeker en voelde me dik, lomp, mannelijk, niet leuk genoeg gekleed. Ik was, dat zie ik nu, voortdurend bezig met mezelf te vergelijken met anderen. En daarmee keek ik naar de ‘mooie’ dingen bij een ander, en naar de ‘lelijke’ dingen bij mezelf. Een oneerlijke strijd.

Op mijn zeventiende verhuisde ik naar Amsterdam om daar te gaan studeren. Iets in mij wilde het huis uit. Weg. Eenmaal in Amsterdam voelde ik me het eerste half jaar verloren, en kwam ik nauwelijks de deur uit. De meeste colleges volgde ik niet. Na dat half jaar maakte ik toch mijn eerste vriendinnetje en daarna ging eigenlijk alles vanzelf. En begon ik me meer thuis te voelen in Amsterdam. Al bleven mijn anorexia en onzekerheid, gepaard gaande met energieloze bijna depressieve dagen ook een onderdeel van mijn leven.

Ik kreeg opnieuw een relatie en leerde steeds meer mensen kennen. En heb toen een hele leuke tijd gehad. Maar mijn onzekerheid bleef. Om die reden zocht ik aandacht van andere mannen. Ter bevestiging van mijn ‘leuk’ zijn. Uiteindelijk ging de relatie stuk en stortte ik me meteen op een nieuwe relatie. Die na vier jaar vechten ook weer stopte. En toen kocht ik mijn eerste eigen huis. Had ik een super toffe baan bij Tommy Hilfiger en was er ineens rust. Het huisje was niet groter dan 40m2 maar het was helemaal van mij. En voor het eerst in mijn leven was ik intens gelukkig met mezelf. Ik voelde me mooi en succesvol. Naar een paar maanden kwam er een fantastische man in mijn leven, ik weet nog dat ik dacht (eigenlijk wil ik wat langer van dit moment voor mezelf genieten), maar met hem ging alles zo vanzelf en natuurlijk. Na twee weken vlogen we samen naar new york en een half jaar later kochten we ons droomhuis op de Singel in Amsterdam. We leefden een droom. Het was een fantastische tijd, ik was intens gelukkig. Totdat zijn vader overleed, en hij zich afzonderde, en ik geconfronteerd werd met de leegte in mij. We gingen uit elkaar.

Ik stortte me volledig op het feesten en gek doen. Om vooral maar niet te hoeven voelen en te laten zien dat er met mij niets aan de hand was.

Een half jaar later leerde ik een man kennen die al twee kinderen had. En ik dacht, ja dat is wat ik al heel lang wil, een gezin. Ik ging zo snel, dat het hem benauwde. Ik geef ontzettend veel, alles wat ik heb, en hoe meer ik geef, hoe harder hij me wegduwt. Ik verlies mezelf compleet. Vind mijn werk niet meer leuk, voel me er onzeker over, ga me steeds lelijker vinden en loop echt helemaal vast. Ik verhuis naar Haarlem zodat ik dichter bij hem kan zijn en laat alles in Amsterdam achter me. Ik zoek hulp bij een spiritueel healer.

Hij zegt: je balans is helemaal weg, je hebt zo veel gegeven, je kan niet meer, het wordt tijd om te ontvangen, ik ga je nu laten ontvangen. Hij stuwt energie door mijn lijf, en zonder dat ik weet waarom, stromen de tranen over mijn wangen. Ik loop naar buiten en voel me opgelucht, licht en vrolijk. De dagen die volgen is alles fantastisch, alles is goed, zelfs mijn niet lopende, uiterst frustrerende relatie. Ik voel mensen feilloos aan. Ik voel zelfs de energie van planten. Ik weet ineens dingen die ik ‘onmogelijk’ kan weten. En ik ervaar liefde, onbeschrijfbare liefde, voor mezelf en alles en iedereen om me heen. Ieder ding, ieder voorwerp heeft betekenis, en ik lach en heb lol zoals ik nog niet eerder heb gehad in mijn leven.

Totdat een vriendin me belt en zegt, ik maak me zorgen om je, vanaf dat moment slaat mijn euforie om naar angst. Denk ik dat het leven een grote complot theorie tegen mij is. Mijn spiritueel healer text me op dat moment, ‘blijf je wel met je beiden benen op de grond staan?’..’ga de natuur in, daar kun je aarden’, dus mijn stressige lijf besluit te gaan wandelen..drie uur aan een stuk..en ineens komen er tranen, over alles wat er gebeurd is in mijn leven, van klein tot groot, alles flitst in drie uur aan me voorbij. En ik voel intense haat naar mijn moeder, maar ook diepe diepe liefde. Ik kom thuis en ineens staat het vriendinnetje voor de deur. ‘ik maak me echt zorgen en ik denk dat het goed is dat we naar het ziekenhuis gaan’.

Uiteindelijk gaan we samen naar het ziekenhuis. Daar krijg ik het idee dat ik zwanger ben, van de nieuwe wereld, die er in noodgang uit gaat komen. Ik ben heel angstig. Na veel twijfel slik ik uiteindelijk de medicatie die me geboden wordt en ga slapen in mijn kamer op de open afdeling van het GGZ. Onder de afgesproken voorwaarde dat ik weg mag als ik dat wil. S ochtends word ik volledig in de paniek wakker en zeg dat ik weg wil en dan blijkt dat dat niet mag. Ik raak daardoor nog meer in de paniek. Ze hebben me iets beloofd wat dus niet waar is. Mijn vertrouwen is volledig geschaad. En ik besef me, zo werkt het dus als je eenmaal opgenomen bent, dan bepaal jij niet meer wat er in je leven gebeurd, zij nemen het dan over. Dat was, bleek uiteindelijk, een mega traumatische ervaring te zijn.

Twee weken lang ben ik samen met mijn moeder op deze afdeling verbleven. Met behulp van medicatie en veel rust. Kwam ik langzaam weer op aarde. Terugkijkend op deze tijd vond ik het toch wel heel bijzonder. Al die mensen, met al hun verschillende verhalen en toch zo veel overeenkomsten. Er heerste een bijzondere sfeer, iedereen was heel lief voor elkaar. Ik heb moeite met de psychiater, omdat die mij het gevoel geeft dat ik niet klop. Terwijl ik juist denk dat ik mega intelligent ben. Ik irriteer haar en zij mij. Gelukkig vrij snel, en door mijn eigen eigenwijsheid, komt mijn medicatie op een vrij laag niveau. Want ik merk dat met te veel medicatie ik gewoon helemaal bedwelmd word.

Na twee weken ga ik weer zelfstandig wonen. Mijn relatie maakte het op de dag van de opname uit. Ik zag de angst voor mij in zijn ogen. Een periode van intense liefdesverdriet volgde, en hoop, op dat het weer goed komt. Uiteindelijk zak ik in een depressie. De winter is hard en lang en ik woon moederziel alleen, ver weg van mijn ouders, zus en vrienden, in Haarlem waar ik niemand ken. Ik kan me onmogelijk concentreren, dus geen boek lezen, geen krant, geen tv, geen fatsoenlijk gesprek voeren. Terwijl de rust, de stilte, de eenzaamheid me ontzettend beangstigd. Ik leef in een conflict met mezelf. Ik wil mijn oude leven terug, maar dat kan niet meer, alleen besefte ik dat toen nog niet. De nieuwe wereld arrived, maar ik kon hem nog niet accepteren.

Na drie maanden ga ik, met een heftige depressie, weer werken. Ik wil weer meedoen met de maatschappij. De eerste week was fantastisch, iedereen was lief, ik kreeg super veel aandacht. De tweede week was minder, de derde week wilde ik niet meer werken. Het half jaar wat volgde sleepte ik mezelf elke ochtend uit bed, niet wetende wat ik dan aan moest trekken, me super lelijk voelend (in een fashion wereld waar alles om uiterlijk gaat) en heel onzeker. Het was verschrikkelijk. In die tijd begon ik met begeleide meditatie waarbij degene die de tekst had ingesproken me hielp bewust te worden van de pijn die mijn lichaam had. Daardoor begonnen ik me te beseffen dat mijn lichaam weg wilde van de pijn, dan lag ik te woelen in mijn bed. Maar door hem, door het aangaan van dat gevoel werd mijn pijn langzaam minder en klaarde mijn depressie langzaam op. Ik weet nog dat ik met mijn depressieve klachten bij de huisarts kwam en ik haar om hulp vroeg. Het enige wat ze mij kon bieden was medicatie, die bedankte ik vriendelijk. Ondertussen, door het lezen van veel boeken, internet en de site van psychose anders. Kwam ik tot het besef dat mijn depressie en psychose mij iets te vertellen hadden.

Ik was al gekoppeld aan een VIP team van het GGZ en praatte veel met de team leider en psycholoog van dat team. Ik vond en vind soms nog steeds hun manier van kijken beperkt. Ze erkennen in mijn ogen maar een deel van de totale werkelijkheid, namelijk dat wat ze met het blote oog kunnen waarnemen. Maar mijn ervaring is dat wanneer je lijdt aan een psychische ‘ziekte’ er op meerdere niveaus iets niet klopt. En dat al die niveaus de juiste aandacht verdienen om volledig te kunnen herstellen. Met behulp van het GGZ hebben we de focus gelegd op cognitieve denkpatronen en ben ik daardoor bewust geworden van wat er leefde in mij. Heel belangrijk en ik ben hun eeuwig dankbaar voor hun hulp. Maar het was niet genoeg en het enige wat ik nodig had om volledig te kunnen herstellen.

Uiteindelijk heb ik heel veel verschillende hulp gehad. Variërend van cognitieve therapie, begeleide meditatie, zelfstudie (ik heb alles gelezen wat ik kon vinden, over mijn problematiek), homeopathische ondersteuning, bioresonantie, voedingssupplementen, voedingsadvies, levend bloed analyse, iriscopie, acupunctuur, visualisatie/droom therapeut, Byron Katie methodiek, NLP practioner opleiding, creatieve cursussen, beweging, yoga. Alles heeft op zijn eigen manier bijgedragen aan mijn herstel. Ik heb elke visie tot mij genomen en gekeken wat kan ik hier mee, ik probeerde het uit en keek wat het deed. Uiteindelijk ben ik tot de conclusie gekomen dat alles werkt. Mits het in de juiste hoeveelheid wordt toegepast, zelfs medicatie. Even was ik heel erg tegen, maar uiteindelijk moet ik toegeven dat medicatie op een bepaald moment essentieel was voor mijn herstel.

Er is slecht een ding wat mijn herstel even in de weg heeft gestaan. En dat was ik zelf, mijn overtuiging dat ik geloofde dat ik ziek was, en nooit meer de oude zou worden. Op het moment dat ik deze overtuiging 180 graden heb gedraaid naar: ‘Ik word nooit meer de oude, ik word de verbeterde versie van mezelf’ en ‘mijn depressie en psychose zijn mijn helingsproces, van jarenlange pijn en verdriet’ en ‘ik ben niet gek, ik ben mega intelligent’, vanaf dat moment kon ik alles accepteren en kon het tij zich keren. Niet zeggende dat ik toen nog steeds veel doorstaan moest, maar altijd zat er in ieder geval dat stemmetje in mij, die vol vertrouwen had in mij, hoe lastig de buitenwereld het me soms ook maakte.

Uiteindelijk ben ik, nadat ik toch wel weer succesvol gereïntegreerd was in mijn werk, ik mijn oude functie had opgepakt en zelf een extra project daarnaast leidde, gestopt met werken. Ik merkte dat als ik door zou gaan ik opnieuw in een psychose zou belanden. Op een ochtend onder de douche dacht ik ‘wie word hier nu eigenlijk blij van?’ en toen zei een heel klein stemmetje, ‘ikke niet’ en toen besefte ik me, het is klaar, ik stop hiermee. En dan heb je een leven opgebouwd, om je salaris heen, en dan?, iedereen verklaarde me voor gek, maar ik wist dat het goed was. Het was voor het eerste in mijn leven dat ik vol vertrouwde op mijn gevoel. Ik verloor alles, mijn baan, mijn vrienden, ik had ruzie met mijn ouders en zus, maar ik leerde ook mijn huidige partner kennen. En ik wist dat het goed was, ook al was het heel pijnlijk.

Ik heb alles losgelaten, in het volle vertrouwen dat ik een wereld om me heen had gecreëerd die helemaal niet bij mij als persoon past. Maar gecreëerd was doordat ik wilde voldoen aan andere mensen hun behoefte om liefde te ontvangen. Totdat ik me besefte dat ik op deze manier nooit ging krijgen waar ik intens naar verlangde. Liefde, liefde voor mezelf.

Mijn relatie met mijn partner heeft een zeer moeilijke start gehad. Maar ik had mezelf voorgenomen, ik wil ware liefde, en ware liefde houdt in het goede en slechte in elkaar omarmen. Anders is het geen ware liefde, dus hoe moeilijk het ook is, ik blijf net zo lang tot dat het er is. Tenzij hij natuurlijk opgeeft, dan heb ik geen keus. En we hebben allebei gevochten, met elkaar maar vooral ook voor elkaar. Ik heb hem gebruikt als spiegel, als hij iets zei tegen mij wat me kwetste, dan nam ik afstand en dan ging ik ontdekken wat me nou precies zo raakte. En altijd, echt altijd kwam ik tot de conclusie, fuck, hij heeft gelijk. En dan nam ik de tijd om de pijn te voelen. En heel langzaam heelde ik daardoor mezelf.

Anderhalf jaar lang heb ik mijn lichaam de tijd gegeven om te herstellen van deze intensieve tijd en strijd. Mijn lichaam was ziek van de jarenlange stress die het had geleverd door niet haarzelf te mogen zijn. En ik neem daar oprecht vanuit mijn hart niemand iets voor kwalijk, zelfs mezelf niet, het is gewoon zo gelopen. En het heeft mij gebracht waar ik nu ben. En daar ben ik zo ontzettend trots op. Door de rust en het vertrouwen wat ik in mijzelf en mijn lichaam had kon ik langzaam genezen. En ik durf oprecht te zeggen dat ik nu, sterker ben dan ooit. Ik was mezelf volledig kwijt, heb het donker ervaren, omarmt en mezelf opnieuw gevonden. Dit hele proces, inclusief de angst, de pijn en het verdriet waren er een noodzakelijk onderdeel van. Ik heb mijn diepste angst, de dood, in de ogen gekeken, totdat ik me besefte dat het niet de dood was die ik moest aanvaarden maar het leven en de liefde voor mezelf. Ik heb geleerd wie ik ben, en daarbij mijn gerechtmatigde ruimte op deze aarde ingenomen, zonder een ander daarmee te schaden, sterker nog ik besef me dat door mijn ruimte in te nemen ik de ander ook zijn ruimte geef.

En nu ben ik voor mezelf begonnen. Ik heb een lifestyling bureau waarin ik op een creatieve doe manier mensen hun ware zelf leer ontdekken. Ik geloof in een wereld waarin iedereen zichzelf mag zijn, zonder dat het te koste gaat van een ander. Pas als je jezelf mag zijn, kun je het maximale toevoegen aan onze wereld.

Ik ben er van overtuigd dat iedereen, geen uitzondering kan herstellen van een psychose. Mits je bereid bent te luisteren naar wat je lichaam en mensen om je heen je te vertellen hebben. En dat is niet makkelijk. Maar wel noodzakelijk. Je bent niet zomaar uit balans geraakt. Als je blijft doen wat je deed dan krijg je wat je kreeg. Als je wilt dat er iets veranderd, dan moet jezelf veranderen, jouw visie op de wereld, en ook, de visie op jezelf.

Daarnaast ben ik van mening dat psychische ‘ziektes’ niet bestaan. De oorsprong bevindt zich in het lichaam, de darmen en het energetisch lichaam, je verleden en daaraan gekoppelde emoties. Mensen met psychische ziektes zijn extreem intelligent en nemen iets waar wat niet iedereen kan waarnemen en dat verwart ze. Als je kunt leren omgaan met die gave, gaat er een wereld voor je open.

Ik zal nooit vergeten de aanvaring die ik had met mijn psychiater. Hij zei: ‘ja maar schizofrene patiënten zien dingen die er niet zijn’. Toen zei ik:’ wat nou, als zij iets zien wat jij niet kan waarnemen’. Ik heb de titel voor mijn boek klaarliggen: ‘what if crazy people aren’t crazy, but scared, confused and locked up in medicine’.

Oh en ik wil nog wel een stukje toevoegen over weer deel uitmaken van de maatschappij. Ik heb dat zelf ook als zeer lastig ervaren. Mijn blik op de wereld is door deze ervaring voorgoed verandert en het sluit voor een groot deel niet aan bij het grootste gedeelte van de maatschappij. In eerste instantie ging ik mijn visie verkondigen en ervaarde veel weerstand..ik kreeg dingen naar mijn hoofd als, maar jij bent ziek, jij hebt een psychose gehad dus wat weet jij nou, je hebt zelf een probleem..en deels was dat op dat moment ook nog zo..

Maar ondertussen weet ik dat wat ik zie bij een deel van de maatschappij (het deel waar ik in leefde), de balans niet klopt…er zit veel groei aan de buitenkant en niet evenredig aan de binnenkant..als een boom boven de grond groeit, maar niet onder de grond, dan valt hij vroeger of later om. Ik weet niet wanneer, maar dat het gebeurt, als er niets veranderd in de balans, dat weet ik zeker.

En nu denk ik, prima als jij er anders over denkt, prima als jij wilt denken dat ik gek ben. Ik ga mensen helpen die hulp willen en naar mij toe komen omdat ze er in willen geloven dat ook zij kunnen herstellen. En jij..jij komt misschien in de toekomst nog wel eens terug bij mij..en misschien niet. Maar als je komt dan help ik je.

Mijn motto: ‘Alles is goed, zelfs als het niet goed is’..en ‘whatever you do, don’t panic’

De Waanbeelden van de Hersenbank

Ik zat laatst in de auto toen ik een spotje hoorde van de Hersenbank. De hersenbank bleek bezig te zijn met een campagne om mensen zover te krijgen om vooral hun psychiatrische hersenen te doneren aan de wetenschap.

Een tekst van de website ‘We hebben hersens nodig’ (1)

Door mijn transformatie naar actieve ‘gezinsman’ heb ik de laatste jaren minder tijd gehad voor het werken aan Psychose Anders, maar deze campagne kon ik toch niet zomaar onbesproken de revue laten passeren. Het zal de trouwe lezer niet verbazen dat de denkbeelden die de basis vormen voor deze benadering mijn nekharen overeind lieten komen. In deze bijdrage een blik op deze campagne en de hersenbank vanuit een psychose-anders perspectief.

Als je op de site van de campagne kijkt (1), zie dat je er allerlei mensen praten over wat zij psychiatrische ziektes noemen. Myrthe van der Meer (schrijfster van de boeken PAAZ en UP) doet ook mee aan deze campagne. Zij vraagt zich af wat er nou eigenlijk mis is in haar brein op de momenten dat ze denkt dat ze kan vliegen, of toen niemand mocht weten dat ze dood wilde.

Myrthe van der Meer: Wat gaat er nou mis in mijn brein?

De Hersenbank, en daarbinnen de speciaal op psychiatrie gerichte (Hersenbank voor de Psychiatrie, 2) vertellen op hun website de achtergrond van hun onderzoek. Kort gezegd komt het erop neer dat zij denken in de hersenen iets te kunnen vinden wat de oorzaak zou zijn voor zogenaamde psychiatrische aandoeningen.

Na vele drukken DSM, en vele decennia aan psychiatrische ‘ziekten’ is het schijnbaar nog altijd niet gelukt om steekhoudend zoiets als ‘schizofrenie’, ‘ernstige depressie’, een obsessief-compulsieve stoornis, een bipolaire stoornis of wat dan ook te vinden in de hersenen. Je zou daaruit de conclusie kunnen trekken dat er misschien ook wel gezocht wordt naar iets dat niet werkelijk bestaat, maar je kunt ook denken dat je als je goed zoekt het uiteindelijk wel zult vinden.

Ik zou overigens de laatste zijn om te ontkennen dat er wel iets kan veranderen in de hersenen van mensen met bepaalde diagnoses, maar dan wel vooral door de effecten van de medicatie op de hersenen. Het drieluik dat ooit eens is geschreven door Sharon van Haren op deze site is hierbij zeer verhelderend (3, 4 en 5). In deze artikelen wordt de Amerikaanse psychiater Peter Breggin aangehaald die stelt dat juist door de effecten van hersenbeïnvloedende medicatie zoals anti-depressiva en anti-psychotica dingen veranderen in de hersenen.

Hij spreekt over het verschijnsel dat hij ‘intoxicatie anosognosia’ noemt, wat staat voor het niet kunnen herkennen van de schadelijke mentale effecten van psychoactieve middelen en de bijkomende neiging hun positieve mentale effecten te overdrijven: mensen ervaren allerlei vreemde zaken na het innemen van psychofarmaca, maar denken vooral dat het met hun ‘ziekte’ te maken heeft.

Hij stelt zelfs dat hersenbeschadiging het voornaamste therapeutische effect is van psychiatrische medicatie (3). Met andere woorden: de kans is groot dat de hersenbank afwijkende hersenen kan gaan vinden bij mensen die al vele jaren lang dit soort hersenbeschadigende medicatie tot zich nemen. Als hersenonderzoeker zou je dan kunnen gaan juichen omdat je een ‘ziekte’ hebt gevonden, maar je kunt ook vooral zorgelijk constateren dat je slechts het effect van psychiatrische middelen op gezonde hersenen hebt kunnen aantonen. Dit soort hersenbeschadigingen worden ook uitvoerig genoemd in het onderzoek van Breggin (3).

Binnen het kader van Psychose Anders wordt niet ontkend dat het leven soms erg pittig en voor sommigen eigenlijk te pittig kan zijn. Ook zijn er vele manieren waarop mensen kunnen omgaan met deze uitdagingen die het leven kan aanreiken. Mijn favoriete metafoor is die van de pianist die een prachtig stuk op een piano speelt. Hierbij staat de pianist voor de geest en de piano voor de hersenen. Als de muziek die gespeeld wordt niet helemaal lekker klinkt, kun je aan twee dingen denken: degene die de piano speelt heeft niet veel ervaring met pianospelen, of er is iets mis met de piano.

Binnen Psychose Anders wordt vooral ingezet op de eerste geestelijke benadering: hoe kan de geest getraind worden via oefening, inzichten om beter te leren pianospelen (leven). De tweede benadering is erg populair binnen de psychiatrie, binnen onze samenleving en binnen de groep wetenschappers die eigenlijk niet echt geloven in een geest die hersenen bespeelt. In die zin zou je kunnen zeggen dat de campagne om hersenen te verzamelen het ultieme voorbeeld is van een materialistisch wereldbeeld, waarin bewustzijn niets anders is dan het tijdelijke resultaat van hersenactiviteit. Afwijkende gedachten of gevoelens moeten dan het resultaat zijn van afwijkende hersenactiviteit of  van een of andere genetische afwijking. Wellicht ontdekken we later dat dit een waandenkbeeld blijkt te zijn geweest.

Het is voor mensen die worden geconfronteerd met de vreemde sprongen die een geest in het nauw kan maken ook veel aantrekkelijker om de piano de schuld te geven, omdat het veel lastiger en moeilijker is om je te openen voor de mogelijkheid dat je piano misschien wel helemaal goed werkt, maar dat je wellicht kunt leren wat minder angstig, met meer humor en liefdevoller te leren spelen. Wat ook zeker niet makkelijk is in een wereld waar vaak wat rommelige muziek wordt gespeeld.

Het idee dat je piano kapot is, stimuleert iemand natuurlijk niet om eens goede pianoles te gaan nemen. In die zin kan de campagne van de hersenstichting ook schadelijk zijn omdat ze mensen laat geloven dat er waarschijnlijk toch iets fundamenteels mis is met hun brein, iets waar buiten wat medicatie niet veel aan te doen is.

NOTEN
(1) http://wehebbenhersensnodig.nl
(2) Nederlandse Hersenbank voor de Psychiatrie (http://www.nhb-psy.nl/)
(3) https://psychoseanders.wordpress.com/2011/01/25/het-betoverende-effect-van-psychiatrische-medicijnen-deel-i/
(4) https://psychoseanders.wordpress.com/2011/03/23/het-betoverende-effect-van-psychiatrische-medicijnen-deel-ii/
(5) https://psychoseanders.wordpress.com/2011/03/23/het-betoverende-effect-van-psychiatrische-medicijnen-deel-iii/

Niet willen Leven of een Gebrek aan Verbinding?

Hieronder volgt een bijdrage van Christina, auteur van meerdere artikelen hier op Psychose Anders. Ook stelt zij van tijd tot tijd de nieuwsbrief ‘De Helende Geest’ samen. Je kunt contact met haar leggen via het tabblad Contact in het menu.

Deze week hoorde ik iemand die veel werkt met kankerpatiënten zeggen dat het grote verschil tussen mensen die kanker hebben en mensen die in de psychatrie zitten is, dat de eerste groep zo graag wil (over) leven terwijl de mensen in de psychiatrie niet willen leven. Hij zei dat hij dacht dat het veel moeilijker zou zijn te werken met mensen die niet willen leven.

De opmerking kwam van iemand die zelf heel veel bezig is met spiritualiteit en in zijn werk met kankerpatiënten gebruik maakt van yoga, meditatie, gesprek en lichaamswerk.

Het is een veronderstelling die wel vaker wordt geuit. Mijn eigen gedachten hierover zijn heel anders.

Zelf ben ik meerdere jaren opgenomen geweest in de psychiatrie. Ik heb drie langdurige psychoses meegemaakt en jarenlang medicatie geslikt. Door me te verdiepen in ‘spiritualiteit’ (ik weet dat dit een breed en vaak ontoereikend woord is) ben ik uiteindelijk meer en meer bij mezelf gekomen en vond ik een innerlijke balans. Gaandeweg, als gevolg van dit proces, heb ik de psychiatrische medicatie afgebouwd, ik ben nu een aantal jaren vrijwel medicijnvrij.

Wanhopig

Natuurlijk kunnen we ons afvragen, in de eerste plaats, of het klopt dat mensen in de psychiatrie niet willen leven. Ik neem aan dat de spreker doelde op mensen met depressie of mensen die zelfmoordpogingen hebben gedaan. Nu zijn er nog heel wat meer redenen om met de psychiatrie in aanraking te komen (ik wilde zeggen ‘aanvaring’ maar dat is dan een Freudiaanse verspreking misschien!). Er zijn veel ‘stoornissen’ zoals de psychiatrie dat noemt, waarbij levensmoeheid niet meteen een rol speelt.

Bij psychotische- en persoonlijkheidsstoornissen en PTSS bijvoorbeeld is dat niet noodzakelijkerwijs het geval. Vaak wórdt men wel wanhopig zowel van wat men symptomen noemt als van de behandeling die wordt toegepast.

In mijn begrip gaat het er veel meer om dat mensen in de psychiatrie wel willen leven, maar zogezegd ‘niet weten hoe’ en zich voor zoveel problemen en obstakels geplaatst zien, in en buiten zichzelf, dat ze ‘het op willen geven’, het ‘niet meer zien zitten’. In zekere zin zou men kunnen zeggen dat zij gevangen zitten in hun eigen (negatieve) denken, een ‘onjuist’ gebruik van de mind’ (om het zo maar te noemen) en in het ervaren van een wereld zonder verbinding. Geen hoop meer zien.

Herstel van verbinding – met zichzelf, met anderen en met een ‘groter geheel’ zal in mijn ogen zonder enige twijfel een helend effect hebben.

Mijn indruk is dat veel mensen die zelfmoord overwegen, niet zozeer dood willen als wel niet meer weten hoe om te gaan met hun leven zoals het is. Zou het kunnen dat iemand zo vast kan zitten in zijn eigen gedachten en ervaringen, zijn eigen ‘hoofd’ en in omstandigheden, dat hij geen uitweg meer ziet? Is dat niet logischer dan te denken dat men dan ‘niet wil leven’?

Als wij kijken naar spiritualiteit, dan is het woord ‘verbinding’ daarin heel belangrijk. Je verbonden voelen… met jezelf, met andere mensen, met een groter geheel, met ‘het Al’ misschien wel. Een gebrek aan verbinding maakt wanhopig. Herstel van verbinding werkt helend.

Verbinding

In die zin is het jammer om een scheidslijn te trekken tussen ‘mensen met kanker’ en ‘mensen met “psychiatrische klachten”’. Scheiding in plaats van verbinding. Verbrokkeling in plaats van één geheel te zien.

Naar mijn idee verhult het trekken van een streep tussen de ene groep patiënten en de andere waar het om gaat, namelijk dat verbinding helend is, wat de ziekte, stoornis of het probleem ook is.

Er zijn veel verhalen van mensen die genazen van kanker, of als een voldaan mens stierven aan kanker waarbij een accent wordt gelegd op hoe de ziekte kanker de persoon ‘wakker schudt’. Doordat men geconfronteerd wordt met de dood, laat men oude gehechtheden en negatieve patronen los.

Men gaat zich afvragen wat nu écht belangrijk is. Men gaat heel bewust leven en genieten van de kleine dingen waar men voorheen gemakkelijk overheen stapte. Mensen gaan dingen rechtzetten en, soms, alleen nog maar doen waar men zich écht gelukkig bij voelt. Het schijnt dat deze ontwikkeling op zich ervoor kan zorgen dat mensen in een aantal gevallen – niet altijd – genezen. De geest is een zeer krachtig ‘instrument’ en wat we ermee doen maakt heel veel verschil voor hoe we ons voelen en wat er met en in ons gebeurt.

Laten we nu eens kijken naar iemand die in een psychose terecht komt, of een andere ernstige ‘psychiatrische stoornis’ heeft. Vaak heeft die persoon al heel veel moeilijkheden meegemaakt. In 80% van de gevallen van manisch depressiviteit en schizofrenie bijvoorbeeld, bleek uit onderzoek, zou sprake zijn van traumatische ervaringen in de jeugd. Door trauma door te maken als kind, leer je een aantal belangrijke vaardigheden, bijvoorbeeld communicatie en assertiviteit, niet goed aan. Dit kan in het latere leven veel ellende geven.

Tegen de tijd dat iemand in een psychose terecht komt, is er vaak een knelsituatie die de persoon tot het uiterste drijft. Denk aan bijvoorbeeld het verlies van een persoon of een baan. Aan andere omstandigheden die veel druk geven, de persoon in zekere zin ook dwingen om zich anders te gaan gedragen en anders naar de dingen te kijken.

”Alles kwijt raken”

Sean Blackwell spreekt van een ‘ego collapse’. Het ego, alles wat je altijd gelooft hebt over wie je bent en wat belangrijk is, klapt in elkaar. Het ego ‘sterft’ in zekere zin, loopt in elk geval enorme klappen op.

In de psychose is het alsof je psychisch ‘uit elkaar klapt’. De ‘naden begeven het’: Onverwerkte gevoelens exploderen, komen met kracht omhoog, vaak in de verwrongen vorm van hallucinaties en wanen. Het gedrag is voor anderen niet meer te volgen en kan ook gevaarlijk worden. De reactie van de psychiatrie is doorgaans zware medicatie en ook wel dwangbehandeling (opsluiten, vastbinden, platspuiten) toe te passen.

Dit mee te maken is op zich meestal weer traumatiserend. Ofwel – de persoon komt aan de grond te zitten. Soms zijn er ook sterke angsten en letterlijk het gevoel van dood te gaan.

Na een psychose volgt er vaak een diagnose, stigmatisering, en een besef dat je als ‘anders’ of afwijkend wordt gezien, vaak gaat de persoon dit ook zelf geloven. Kansen op werk, een stabiele situatie en gezondheid, carrière, kinderen, een relatie storten in, dit wordt in elk geval als perspectief vaak gegeven.

Het vinden van werk, het afmaken van een studie, een stabiele situatie en gezondheid, het opbouwen van een relatie en kinderen krijgen; de kansen op al deze zaken waar een jongvolwassene naar uitkijkt storten in. Ook als het niet feitelijk onmogelijk wordt, is dit vaak wel de voorspelling die je in de psychiatrie te horen krijgt; werk en een partner vinden, kinderen krijgen zou moeilijk zo niet onmogelijk zijn met zo’n ‘psychiatrische ziekte’.

Kortom… zowel de persoon die in de psychiatrie wordt opgenomen als iemand die de diagnose kanker krijgt, wordt ‘met de dood geconfronteerd’. De ‘psychiatrisch patiënt’ gaat niet letterlijk dood (tenzij door zelfdoding of een ongeluk). Maar het gevoel dat alles wat men kende in één klap uit beeld verdwijnt, en de moeite om daarna nog een plek te vinden, de wanhoop en ontreddering zijn evenzeer enorm.

Dit alles dwingt de persoon vaak, om een nieuw perspectief te ontwikkelen. Men laat oude denkbeelden los en moet zich opnieuw oriënteren. Heel vaak lukt dat niet, of maar heel moeizaam, en het kan vele jaren kosten. Intussen wordt de gezondheid en vitaliteit van de persoon vaak sterk gehinderd door medicatie die afstompt en het lichaam aantast.

Hier is dus eerder sprake van een overeenkomst, dan van verschil tussen de twee groepen. Centraal staat een ervaring van ‘alles kwijt raken’, en niet meer verder kunnen zoals men gewend was.

In beide gevallen zou hulpverlening die zich richt op ‘verbinding’ en die gebruik maakt van lichaamswerk, yoga, meditatie en gesprek zeer helend kunnen werken. De yoga, het boeddhisme en ook andere (mystieke) stromingen houden zich al vele eeuwen lang bezig met de geest en de vraag hoe die te kalmeren en te openen voor – tja, verbinding.

Zulke ‘methoden’ of stromingen kunnen een helende invloed uitoefenen of men nu kampt met lichamelijke of geestelijke ‘ziekte’. Men zou kunnen stellen dat het begin van genezing altijd ligt in de eigen geest. Verbinding  is helend. Verbinding met jezelf, met je kern, met je eigen lichaam, met andere mensen, met ‘levenskracht’; voor wie daarvoor open staat, een hogere macht. Wat het probleem ook is.

Enkele Gedachten over de Verhullende Term ‘Stemmingsstabilisator’

Zoals wel duidelijk moge zijn bij het lezen van artikelen op deze site is de keuze voor het gebruik van bepaalde woorden van groot belang. Aanzienlijke krachten spelen een rol die ons vooral willen aansporen om te denken in termen van biologische afwijkingen en lichamelijke ziekten, terwijl termen als levensproblemen, verdriet, eenzaamheid, gevoel van falen, tijdelijke verwarring, zielspijn wellicht een veel realistischer verklaringskader bieden.

Oefenen met Balans – zie voor herkomst afbeelding (1)

Het is dan ook van belang om alert te zijn op allerlei manieren waarop mensen die het soms moeilijk hebben met al de uitdagingen van het leven – wie heeft dat niet af en toe? – worden gemanipuleerd om te gaan denken dat er sprake is van biologische oorzaken. Biologische oorzaken impliceren immers ook biologische remedies, zoals chemische preparaten die we eufemistisch aanduiden als medicijnen.

Wat me de laatste tijd opvalt is het groeiende gebruik van de term ‘stemmingsstabilisator‘. Zojuist verwees bijvoorbeeld een bezoeker van deze site, Jolanda, naar lamotrigine als stemmingsstabilisator (1). Laatst hoorde ik iemand spreken over het gebruik van een stemmingsstabilisator voor iemand die agressief was geworden.

Bij de term ‘stemmingsstabilisator’ krijg ik bijna een vriendelijke glimlach op mijn gezicht. Het roept bij mij haast warme associaties op met een liefdevolle wetenschappelijke basis. Als een moeder die haar kind even een extra knuffel geeft als ze het even moeilijk heeft.

De lievige associatie bij de term ‘stemmingsstabilisator’ lijkt haast te verhullen dat we hier toch gewoon ook te maken hebben met heftige middelen. Neem nu Jolanda’s tip ‘lamotrigine’: dat is eigenlijk vooral een middel tegen epileptische aanvallen (3). Stemmingsstabilisatoren tegen agressie zijn vaak gewoon heftige kalmeringsmiddelen, of antipsychotica.

Vanwege deze relatief prettige associatie bij het woord ‘stemmingsstabilisator’ loopt de term het risico om gebruikt te gaan worden bij vele medicijnen die invloed uitoefenen op de stemming. Zo zou je zowel antipsychotica, antidepressiva, anti-epileptica, angstremmers en kalmeringsmiddelen kunnen zien als een soort van stemmingsstabilisator: je stemming kan er immers wat neutraler en wat stabieler door worden.  Ik zou er dan toch vooral de voorkeur aan geven om zorgvuldiger met deze term om te springen en deze zeker niet te gemakkelijk te generaliseren.

Daarnaast zou ik mensen die  de gewoonte hebben opgebouwd om heftige stemmingswisselingen te hebben vooral willen aanmoedigen om technieken te leren waarbij ze met hun geest hun hersenen op een helende manier kunnen masseren (5). Laten we hopen dat we naar een tijd groeien waarin mensen vooral associaties krijgen als ‘achterhaalde chemische middelen uit het biopsychiatrische tijdperk‘ bij de term ‘stemmingsstabilisator’.

NOTEN
(1) http://home.scarlet.be/~stefanv2/ned_agility.htm
(2) https://psychoseanders.wordpress.com/2012/03/21/afbouwen-en-botsing-met-lithiumprotocol/#comment-2213
(3) http://www.fk.cvz.nl/Preparaatteksten/L/lamotrigine.asp
(4) http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/diversen/49007-stemmingsstabilisatoren.html
(5) Zie bijvoorbeeld: Rick Hansons Boeddha’s Brein: hoe mindfulness je hersens en je leven kan veranderen.

“U geschiede naar uw geloof”- De Kracht van Overtuigingen

Hieronder volgt een bijdrage van Christina over haar eigen persoonlijke ervaringen.

—

Als ik denk over de psychiatrie en de ervaringen die ik ermee opdeed – inmiddels beslaan die meer ruim twee decennia – dan komt een stukje uit een lied van Frank Boeijen (1) door mijn hoofd spelen:

“Geloof ze niet, geloof ze niet….”

De rest van het liedje gaat over iets heel anders, onder andere over ‘kunnen wij geen vrienden zijn’. Ik weet al een hele tijd dat ik ‘geen vrienden kan zijn’ met de diagnoses die de psychatrie over mij uitsprak.

Wat je gelooft, over jezelf, over anderen, over het leven, is  van enorm belang. De kracht van de geest en wat die gelooft is heel groot. Dat is althans mijn gedachte erover. En niet alleen de mijne. In het boek ‘Een Cursus In Wonderen’ staat iets als: ‘Je zult zien wat je gelooft en het is je gegeven te veranderen wat je gelooft’.

Ik ben ergens in mijn jeugd, door hoe ik bejegend werd, gaan denken ‘ik zal wel gek zijn’. Ik werd zo veel tegengesproken en ontkend in wat ik voelde en dacht en zei, dat ik de conclusie trok dat er iets mis moest zijn met mijn vermogen de werkelijkheid te kennen. Nu is dat precies wat men zegt over psychoses: de persoon is het contact met de werkelijkheid kwijt.’

Lang voordat ik psychotisch werd had ik dus al dit idee van ‘ik moet wel gek zijn’. Ik denk dat het wit is en mijn omgeving houdt vol dat het zwart is. Tja. Omdat je als kind en jongere niet bij machte bent hier uit te komen, is een onbewuste conclusie: “Ik zal wel gek zijn”.

Veel later kwam ik dus het idee tegen dat je wáár maakt wat je gelooft (bv over jezelf). Ik ben dus ‘netjes’ psychotisch geworden. Mijn geloof ‘ik ben gek’ heb ik waargemaakt.

In mijn vele gesprekken met anderen die psychoses ervoeren, kwam ik dit thema vaker tegen: men maakt zeer verwarrende situaties mee als kind en gaat dan onbewust twijfelen aan het eigen vermogen om de werkelijkheid te kennen. Denk bijvoorbeeld aan een meisje dat incest meemaakt, maar de dader houdt later strak vol dat het ‘nooit gebeurd is’. Opgroeiend concludeert deze vrouw onbewust ‘wat ik denk dat ik heb meegemaakt, klopt niet, er is iets mis met mijn waarneming’.

De gedachte “ik zal wel gek zijn” zet zich vast en op een gegeven moment, in een heel moeilijke situatie, zou deze zich wel eens waar kunnen maken. ‘U geschiede naar uw geloof’.

Het is maar goed dat ik later andere dingen ben gaan geloven. Op een gegeven moment – na omzwervingen zoals jarenlang psychiatrische medicijnen slikken, me laten vertellen dat ik een manisch depressieve stoornis had, enzovoorts – kwam ik in aanraking met een spirituele leer die mij hielp om het anders te gaan zien.

Ik ging meedoen aan een groepje dat deze leer bestudeerde en begon, in feite met skepsis en ‘voor de lol’ de ideëen/begrippen uit het boek zo goed en zo kwaad als het ging uit te testen door toe te passen. Mijn idee was meer ‘’stel nou dat het eens waar zou zijn’ dan dat ik er al bij voorbaat vast in geloofde. Ik vond het eigenlijk maar gekke principes maar aangezien ik in zekere zin niet veel beters had om mee bezig te zijn, ging ik ermee spelen.

Eén van de ideëen in die leer die mij het meest trof was ‘er is een bron van Vrede in ons waar we steeds naar kunnen terugkeren’. Vanuit nieuwsgierigheid ging ik dan maar, in situaties van stress op zoek naar die innerlijke vrede.
En’verdomd’. Ik vónd ‘m vaak ook nog.

Ik herinner me heel sterk een moment dat ik in de auto zat bij iemand. Een bekend patroon herhaalde zich: er werden opmerkingen gemaakt die ik helemaal niet kon waarderen en ik wist uit eerdere situaties dat als ik er tegen in zou gaan, het waarschijnlijk met ruzie en in elk geval met een rotgevoel zou eindigen.

Op dat moment moest ik even denken aan wat ik gelezen had: ‘er is een innerlijke vrede in ons’. Ik dacht ‘oh ja???’, maar maakte contact met mijn hart en ging ernaar op zoek: kan ik nu, hierbij, ook vredig blijven. Toen voelde ik een soort innerlijke rust en merkte dat ik geen behoefte had te antwoorden op de opmerkingen. Korte tijd later kwam er nog wel een reactie bij me op die ik toen rustig kon uitspreken en die niet tot stekeligheden of verdere onenigheid leidde. Ik had een groot gevoel van triomf: “Het werkt! Ik kan dit soort situaties doorstaan zónder in de nesten te raken!”

Dit moedigde me aan om deze ‘tactiek’ te blijven gebruiken en oefenen.

Gaandeweg voltrokken zich allerlei veranderingen in mijn leven. Ten goede. Ik verzoende me met mijn familie na decennia van conflict. Ik ging gezonder eten en viel heel veel af. Ik durfde zomaar weer een opleiding te beginnen. Ik ging voor grote groepen mensen voordrachten houden. Allemaal dingen die ik niet verwacht had; ik was toch die beperkte, defecte persoon met een gaatje pardon ziek brein in haar hoofd? Die nooit innerlijk evenwicht kon hebben maar steeds risico liep op nieuwe psychoses, manische fasen, depressies? Hmm…

Mijn overtuiging  ‘ik moet wel gek zijn’  had gaandeweg, zonder dat ik me er concreet bewust van was, plaatsgemaakt voor een ander geloof. Iets als ‘er is een kracht groter dan ik die het goede voor mij wil’ – dus waarom zou ik dan niét genezen? Ondanks dat men me had gezegd dat dat niet kón en dat ik levenslang pillen zou moeten slikken.

Ook mijn overtuiging dat ik ondanks medicijngebruik toch, ook mijn leven lang, beducht zou moeten zijn voor nieuwe ‘ziekte-episodes’ werd vervangen. Had ik voordien geloofd dat ik geen innerlijk evenwicht bezat, als ‘manisch depressieveling’ niet kón bezitten, mijn ervaring bewees me dat ik heel wat meer innerlijke rust en evenwicht kon ontwikkelen dan ik ooit voor mogelijk had gehouden. Op den duur zag ik mezelf ook niet meer als een ‘manisch depressief persoon’. Maar als mens-met-innerlijke-vrede!

Op een gegeven moment dacht ik – voelde ik, zou ik kunnen zeggen – dat ik de medicatie niet meer zo nodig had. Het was niet zo dat ik er per se van af wilde. Ik had gewoon niet het idee dat ze nog iets voor mij deden. Ik heb ze sindsdien dan ook afgebouwd, heel langzaam, over een periode van meerdere jaren, afgaand op mijn gevoel. (Een verhaal op zich.)

In zekere zin ‘geloof ik het zelf niet’. En toch geloof ik het wel. Ik kan er niet onderuit, in elk geval: vanaf het moment dat mijn overtuigingen wijzigden,wijzigden zich ook mijn leven en omstandigheden. Later heb ik hier veel meer over geleerd en ook een methode leren toepassen (op mezelf en anderen) waarmee je heel bewust je overtuigingen kunt onderzoeken en wijzigen.

Kijkend naar mijn eigen ervaringen, dan zegt dit alles mij dat de ‘kracht van de geest’ veel groter is dan men zo aanneemt, bijvoorbeeld in de reguliere hulpverlening. Dus als men je zegt dat je ziek bent, een ‘stoornis’ hebt, en dat je medicatie en gesprekken nodig hebt en, nou ja, ‘gek bent’ – geloof ze niet…  Geloof ze niet!

Leer je eigen innerlijke rust te vinden, je eigen kompas te volgen.

NOOT
(1) http://www.youtube.com/watch?v=kQw6K9XaHPM

—

Christina maakte enige tijd deel uit van het kernteam van PsychoseAnders en schreef diverse artikelen voor deze site.  Ze maakte drie langdurige psychoses door, slikte zo’n twintig jaar lang psychiatrische medicijnen en bracht drie jaar door met opgenomen zijn.

Inmiddels is ze al lange tijd ‘symptoomvrij’ en ook sinds een paar jaar ‘medicijnvrij’, in tegenstelling tot wat haar in de psychiatrie voorspeld werd. Haar uitgangspunt is dat het heel goed mogelijk is om innerlijke rust op te bouwen, waardoor psychiatrisch medicijngebruik mogelijk op den duur kan worden afgebouwd.

Ze schrijft een nieuwsbrief die te lezen is op de site http://dehelendegeest.wordpress.com/ en biedt telefonisch ondersteuning aan mensen die een psychiatrische diagnose kregen maar op zoek zijn naar een andere kijk op zichzelf.

 

Het Nieuwe Diagnosticeren: de Constructieve Diagnose

Nu het aankomende psychiatrische kookboek (door sommige critici zelfs ‘het farmaceutische sprookjesboek’ genoemd)  DSM-V, volop in de belangstelling staat, kan het zinvol zijn om eens wat te reflecteren over alternatieven. Het Amerikaanse diagnostische handboek is verworden tot een ‘Boek der Ziekten en Stoornissen‘. Mensen die bij de GGz aankloppen hebben tegenwoordig een erg grote kans een door de verzekeraars verplichte (ietwat mysterieuze)  ‘hersenziekte diagnose‘  verstrekt te krijgen door de hulpverlener.

Op basis van deze hersenziekte-diagnose wordt vervolgens een behandeling uitgezet, het liefst zo eenvormig en ‘evidence-based’ mogelijk. Een behandeling waarbij (het vaak langdurig gebruik van) hersenbeïnvloedende chemicaliën veelal een onderdeel is.

Psychiatrische Hersenziektes Scheppen via DSM-Diagnoses

Vanuit Psychose Anders kijken we op een geheel andere wijze naar ‘geestelijke problemen‘. Het gebruik van het medische model met haar ziekten en stoornissen wordt niet beschouwd als de meest gunstige metafoor. Sterker nog, het lichaam gebruiken als metafoor voor psychische problematiek zou wel eens een erg ongezonde en verlammende metafoor kunnen zijn (1).

Als je immers van buitenaf een bepaalde ‘hersenziekte’ zoals ‘schizofrenie’, ‘depressie’, ‘manisch depressiviteit’, ‘autisme’, of ‘ADHD’  aangepraat krijgt, is de kans groot dat je nog echt gaat geloven dat je een dergelijke hersenziekte hebt. Dat er dus ergens in de kern van je wezen iets volledig niet deugt, en dat het maar de vraag is of het ooit nog beter kan worden.

Zo kun je door een behandeling in de GGz een ziekte krijgen die dan wel niet zo dodelijk is als bepaalde vormen van kanker, maar die toch wel zo ernstig is dat een vergelijking met chronische ziekten als diabetes en M.S. van toepassing zou kunnen zijn, inclusief de verplichte medicatie om de ‘stoornis’ in bedwang te kunnen houden.

En tja, je kunt denken en doen wat je wilt, maar diabetes gaat er over het algemeen niet van over, en in hoeverre kun je zelf nog iets doen als je eenmaal zo’n gruwelijke stoornis of psychiatrische hersenziekte hebt opgelopen omdat dat nu eenmaal moet voor de GGz-dossiervorming en de declaratie bij de verzekeraar of uitkeringsinstantie?

Een weinig opbeurend traject staat je te wachten zodra je een DSM-IV/V ziekte hebt toegewezen gekregen. Zouden we met zijn allen niet iets kunnen verzinnen dat constructiever werkt?

DE CONSTRUCTIEVE DIAGNOSE

Stel je eens voor dat we dat medische denken met haar ziektes en stoornissen eens even helemaal opzij schuiven. In plaats daarvan gaan we kijken naar een mens die door allerlei omstandigheden tegen problemen is aangelopen die zo groot zijn geworden, of dreigen te worden, dat er wat gekke of rare dingen gebeuren. Of iemand dan heel zwaarmoedig, verslaafd, hyperactief, hallucinerend, verward reageert, is dan niet eens zo heel wezenlijk. Dat zijn immers pogingen om het hoofd te bieden aan deze grote stressbronnen.

Hierbij gaat het niet om een gestoorde dopamine- of serotonine-huishouding, maar gaat het om zaken als (liefdes)verdriet, schaamte, gevoelens van falen, rouw, negatief zelfbeeld, extreem positief zelfbeeld, verslaving, vernedering, eenzaamheid, leegte, pijnlijke onverwerkte trauma’s, schuld etc. Kortom, zaken die je als mens allemaal kunt tegenkomen in het leven, én wat heel belangrijk is: zaken waar je in principe ook iets aan kunt veranderen.

Als hulpverlener die zich aangesproken voelt om een constructieve diagnose te geven, wordt het dan zaak om inzicht te krijgen in dit soort menselijke thema’s. Hierbij dient dan vervolgens op een creatieve wijze gekeken te worden naar mogelijke manieren om de onstane stagnatie in het groeiproces van de betrokkenen te wijzigen. Het is niet de taak van de hulpverlener om alles op te lossen voor de cliënt.

Wel is het natuurlijk mooi als een hulpverlener (of een goede vriend, die kan net zo makkelijk de kunst van de constructieve diagnose  toepassen), zaken kan aanreiken waardoor de kans toeneemt dat de cliënt  de confrontatie met zichzelf aandurft. Dat een cliënt durft te overwegen bepaalde aannames te betwijfelen, bepaalde gevoelens toe te laten etc.

Ik ben daarbij geneigd om te denken dat hiervoor geen hoogdravende psychotherapeutische interventies nodig zijn, maar vooral veel kennis van de wereld, en kennis van de manieren waarop mensen met soortgelijke thema’s om zijn gegaan in het verleden. Door dan te verwijzen naar boeken, citaten, films, muziek, schilderijen, plaatsen, methodes, of mensen die raakvlakken hebben met die thema’s kan die persoon zelf proberen zich op een vrij natuurlijke wijze af te stemmen op de thema’s.

Stel je voor dat iemand in het verleden haar hart volledig heeft geopend voor iemand en daar is een krachtige liefdevolle relatie uit voortgekomen, die na enkele jaren later toch door overspel op de klippen is gelopen. Dat kan bij iemand zóveel pijn doen dat er een angst ontstaat om zich ooit nog werkelijk liefdevol te openen voor iemand anders. Zodra iemand dan verliefd lijkt te gaan worden kan iemand de ander gaan beleven als een duivel (soms symbool voor angst), iemand kan heel bang gaan worden, iemand kan heel depressief worden, of een ander duikt een verslaving in om maar te voorkomen weer die pijn te gaan voelen om afgewezen te worden.

Iemand die werkt met de contructieve diagnose methode gaat geen tijd verspillen met hersenziekte-diagnoses en mogelijke medicatie, maar die gaat die persoon verwijzen naar verhalen, romans, films, muziek waarin deze thematiek wordt verwerkt. Hij kan ook afhankelijk van de persoon en zijn wereldbeeld doorverwijzen naar bepaalde andere mensen, methodes, therapeuten of vrienden. Alles met de bedoeling de betrokkenen te inspireren, of in staat te stellen nieuwe zienswijzen of gedachten rondom het thema toe te laten. Bij de een raad je bepaalde nummers van Frans Bauer aan, en bij de ander verwijs je naar bepaalde teksten van Fiona Apple of Nick Cave. Voor de ene persoon werkt cognitieve gedragstherapie, terwijl de ander meer heeft aan psychosynthese of een cursus in wonderen.

Wat bovenal van belang is, is dat er werkelijk wordt geïnvesteerd in het wereldbeeld van de persoon, en op basis daarvan wordt verwezen naar ‘wijsheid’ waarin dergelijke thematiek wordt beschreven. Het impliceert dat de cliënt wordt gezien als iemand die te maken heeft met levensproblemen die heel normaal zijn, en al bestaan zolang de mensheid bestaat, en dat het een onderdeel van het leven is om te leren daarmee om te gaan, waarbij je de ‘multimediale’ vruchten kunt plukken van de mensen die eerder voor dat soort levensproblemen hebben gestaan.

Deze constructieve diagnose methode benadrukt dat het leven soms ook echt zwaar kan zijn, maar dat dat er nu soms eenmaal ook bijhoort in sommige fases. En dat we als mens het vermogen hebben om zelf weer de kracht te hervinden om het leven weer op te pakken. Hierbij is het van wezenlijk belang om te weten dat je een gezond mens bent, met een gezond paar hersenen, die hoogstens op een heftige manier kunnen reageren omdat je niet goed weet, of hebt geleerd, hoe je met bepaalde levensproblemen om kunt gaan.

Als je jezelf kunt liefdevol kunt beschouwen als een leerling van het leven, dan wordt het bestaan al meteen een stuk lichter, omdat je dan ook gewoon fouten mag maken, of mag toegeven dat je ook niet altijd weet hoe je met bepaalde dingen het beste kunt omgaan.

NOTEN

(1) https://psychoseanders.wordpress.com/2012/04/24/stoeien-met-metaforen-en-begrippen-4-manieren-om-te-kijken-naar-psychiatrische-symptomen/

Gevraagd: Mensen die Alternatieve Psycho-educatie willen Aanbieden

KORTE GESCHIEDENIS PSYCHOSE ANDERS NETWERK/PSYCHOSEBEGELEIDING

Al sinds de oprichting van het Psychose Anders Project eind 2008 is het hoofddoel het aanbieden van een alternatieve kijk op wat binnen het medisch model ‘psychiatrische ziekten’ worden genoemd. Hierbij heeft de nadruk altijd gelegen op de zogenaamde psychotische ervaringen. Er is daarnaast een Psychose Anders Netwerk (1) opgezet met mensen die zich op een of andere manier betrokken voelde bij het gedachtegoed.

Dit netwerk heeft zich inmiddels uitgebreid tot ruim 60 mensen die hetzij zelf een psychose hebben gehad hetzij affiniteit hebben met psychoses en het alternatieve perspectief, en daarbij open staan voor uitwisseling over deze onderwerpen. Een aantal van hen is ook bereid tot het geven van ondersteuning bij vragen en problemen die te maken hebben met het leven met een psychiatrische diagnose en het doormaken van psychoses.

Daarnaast wordt er ook gesproken over de term ‘Psychosebegeleider‘ en dat leidt soms tot de nodige verwarring. Wat doet een psychosebegeleider en hoe kun je het worden, of er gebruik van maken? Door het gebruik van deze term wordt er eigenlijk meer gesuggereerd dan er in de dagelijkse praktijk kan worden aangeboden. Wellicht ontstaan er immers beelden van begeleiders die tot diep in de nacht bij mensen aan bed liggen en daarbij een soort van 24-uurs begeleiding bieden aan mensen die verward zijn, en dat ook zonder daar enige kosten voor in rekening te brengen, volledig vanuit idealistische drijfveren.

Omdat zoiets niet realistisch is – althans momenteel niet kan worden aangeboden vanuit dit Psychose Anders Netwerk – is het in mijn ogen zinvoller om helder te zijn over wat wél aangeboden kan worden.

PSYCHOSE ANDERS VOORLICHTING

En dan komen we uit op iets dat niet erg tijdrovend is, maar wel erg praktisch en ook zinvol. Ik heb het dan over het idee om een ‘Psychose Anders Voorlichtingsteam‘ op te richten, met daarin mensen – verspreid over het land – die bereid zijn om tijdens een ontmoeting van 1 à 2 uur mensen het alternatieve perspectief uit te leggen. Als iemand in een psychose terechtkomt, of een vriend(in) of familielid krijgt hier mee te maken, dan hebben mensen vaak niet de tijd om uitgebreid te gaan neuzen in de meer dan 100 artikelen op deze site.

Om te voorkomen dat mensen meteen worden overspoeld, danwel geïndoctrineerd door het medische model is het zinvol als er een tegenwicht kan worden aangeboden. Dit impliceert dan geen langdurige begeleiding, maar wel een ‘goed gesprek’ waarin wordt benadrukt dat de simplistische medische boodschap van  ‘je hersenen deugen niet meer‘, op zijn zachtst gezegd wat correctie behoeft.

Het is overigens niet de bedoeling dat de betrokken Psychose Anders Voorlichter haar of zijn best gaat doen om de ander te overtuigen. Het doel blijft het aanbieden van een andere mogelijke zienswijze die in mijn ogen wel veel hoopvoller en constructiever is dan de boodschap die je in een (psychiatrisch) ziekenhuis al snel meekrijgt als je ‘psychotische’ verschijnselen begint te vertonen.

Een éénmalig voorlichtingscontact van 1 à 2 uur is wat mij betreft meer dan voldoende om dit andere perspectief te kunnen uiteenzetten, waarna de betrokkenen zelf kunnen bepalen bij welk verklaringsmodel ze zich het beste thuisvoelen.

GEÏNTERESSEERD? LAAT HET WETEN.

Spreekt het je aan om deze vorm van voorlichting te gaan geven aan mensen die voor het eerst in aanraking komen met het verschijnsel ‘psychose’ of ‘psychiatrische ziekte’ in het algemeen, stuur dan een mail naar psychoseanders2@gmail.com.

Omdat ik vind dat een dergelijke voorlichting ook een verantwoordelijke taak is, waarbij ook de naam van Psychose Anders op het spel staat, wil ik wel eerst een kennismakingsgesprek hebben om te kunnen inschatten of je ook geschikt ben voor deze (vooralsnog onbetaalde)  functie.

Zo kan bijvoorbeeld té veel of té weinig betrokkenheid bij het onderwerp ongewenst zijn. Het gaat er ook niet zozeer om dat je je eigen verhaal vertelt tijdens een voorlichtingsgesprek, maar dat je vooral in staat bent om op een vrij nuchtere manier het Psychose Anders alternatief voor het medische model kunt overbrengen, en daarbij ook makkelijk antwoorden kunt geven op vragen. Je hoeft dan ook geen ervaringsdeskundige te zijn om heldere voorlichting of ‘psychose-educatie’ (2) te kunnen bieden.

Aarzel niet en laat wat van je horen!

VOETNOTEN
(1) https://psychoseanders.wordpress.com/psychose-anders-netwerk/
(2) https://psychoseanders.wordpress.com/2009/06/15/psycho-educatie-verspreiding-van-geestverlammende-informatie/

Denk je erover na om te Stoppen met Denken?

Hieronder volgt een enigszins vrije vertaling van een artikel van ‘The Naked Monk’ door Stephen Schettini. Het oorspronkelijke artikel staat op zijn website. Met dank aan Christina voor de vertaling, die overigens de goedkeuring heeft gekregen van de auteur zelf. We hebben het eerder gehad over het willen stoppen met denken (1).

“Op exact dit moment zijn er miljoenen mensen bezig met pogingen om hun gedachten stop te zetten. Of je nu gestresst wakker ligt in je bed, of je gefrustreerd probeert te mediteren, of gewoon simpelweg van streek bent, de kans is groot dat je vertrouwd bent met de intieme kwellingen van het gekwek in je hoofd.

Waarom doet je geest niet wat je wilt dat ‘ie doet? Waarom kun je het denken niet even stopzetten? Er worden veel remedies geboden. Sommige helpen, de meeste niet. Het probleem is dat a) mensen radeloos zijn, zodat ze b) bereid zijn om van alles te proberen omdat ze in feite, c) niet weten wat de geest precies is. Dit laatste punt is cruciaal. Het betekent dat er een grote markt is voor zwendelaars.

Intelligentie heeft met meer zaken te maken dan het brein alleen. De geest is een proces dat al in de baarmoeder begint. Foetussen reageren een beetje op licht en sterk op geluiden, en natuurlijk op gemak en ongemak. Tegen de tijd dat ze geboren worden zijn ze gulzige intelligentie-verzamelende machines.

Intelligentie gaat zoals gezegd niet alleen maar om het brein. Babies laten hun ervaringen filteren door de vijf zintuigen van het lichaam. Ze reageren onmiddellijk op geluiden, beelden, geuren, smaken en aanrakingen, ze reiken uit naar wat ze willen, ze duwen van zich af wat ze niet willen en laten de rest voor wat het is. Het is vrij basaal.

Echter, de geest kan ook helemaal zelf dingen doen, zonder de zintuigen. Denk aan herinneringen. Die hebben niet te maken met stimulansen die van buitenaf komen, maar met mentale beelden die van binnenuit opkomen. Zoals wegwijzers, staan ze voor iets dat ooit werd ervaren. Mentale beelden zijn de bouwstenen van het denken. Gedisciplineerde, ethische gedachten zijn wat ons met kop en schouders boven andere dieren doet uitsteken. Ongedisciplineerde gedachten doen ons afsteken op een heel andere manier.

Tegen de tijd dat we de adolescentie bereiken zijn we heel afhankelijk geworden van gedachten. We gebruiken ze om onze reactie te rationaliseren, om onze impulsen te verbergen, camoufleren of om te buigen, meestal in reactie op andere mensen.

Als we gaandeweg het verhaal van wie we zijn onder woorden brengen, groeien we er vanzelf in, met een gevoel van betrokkenheid en onvermijdelijkheid (gaan we het verhaal geloven). Dat verhaal wordt als een soort harnas dat ons zowel beschermt als benauwt.

De primaire gevoelens van verlangen en afkeer en onverschilligheid vormen altijd de basis van onze gedachten, maar naarmate onze ervaringen meer gecompliceerd worden wordt het steeds moeilijker om ermee in contact te blijven. Onze reacties worden nu gedreven door gewoontes. We kunnen niet overal op reflecteren, er is geen tijd genoeg voor.

Wanneer je dat eenmaal gelooft heb je een probleem. Dagelijkse ervaringen beginnen oncontroleerbaar echo’s te vormen. De scheidslijn tussen mentale beelden en zintuiglijke ervaringen is vaag geworden. Je eigen geest draait dol en wordt storend. Dat is het moment waarop je wilt dat het denken stopt.

Doktoren schrijven medicijnen voor. New Age goeroes stellen voor dat je affirmaties gebruikt zoals ‘mijn leven bloeit op in totale perfectie’. Psychoterapeuten willen dat je in je verleden duikt. Een heel circus is voortgekomen uit het idee van korte-termijn stress beheersing.

Een lange-termijn oplossing bestaat. Is altijd voorhanden geweest. maar weinig mensen zien het zitten. Het bestaat uit tijd nemen voor jezelf, je aandacht terugbrengen tot je meest basale gevoelens en de cycli van je eigen geest ervaren in de werkelijke tijd. Je kunt het meditatie, mindfulness of ‘in het nu zijn’ noemen, maar de meeste mensen praten er liever over dan dat ze het doen.

Het probleem is niet het denken zelf, het is de verslaving aan het denken. Niets is moeilijker dan eenvoud. De weerstand is tastbaar. Maar kom op de proppen met een ingewikkelde gedachte die het probleem van je vele gedachtes belooft op te lossen middels het denken van meer gedachtes, en je hebt een bloeiende onderneming.  Je zou deze ‘Het Huis der Spiegels’ kunnen noemen.

Het werkt niet, natuurlijk. Zelfs nadenken over waarom het niet werkt maakt het al erger. Dat is het moment waarop je je handen in de lucht gooit en zegt ‘ach barst, ik heb alles al geprobeerd’ en je wendt tot denken over niet-denken.

Maar het probleem is niet het denken zelf, het is de verslaving aan het denken. Tegen de tijd dat we volwassen zijn, hebben we de neiging om elke situatie te zien als een probleem dat moet worden opgelost. Het idee dat negatieve ervaringen een onvermijdelijk en acceptabel deel van het leven zijn is afschuwelijk, in de ogen van onze consumenten- mentaliteit.

De notie om stil te zijn als antwoord op de onophoudelijke uitdagingen van het bestaan lijkt ongeveer net zo realistisch als de Niagara waterval stil te zetten.

Het is niet onmogelijk om de stroom van gedachten te kalmeren, maar het heeft geen zin om het te proberen wanneer ze op volle kracht langs razen. Gun jezelf een kans. Het tijdstip waarop je het beste kan beginnen het te proberen is op rustige momenten. Geniet ervan, vergroot ze, vind jezelf er in terug en dan zul je veerkrachtig worden. Het afschaffen van de wekeliikse rustdag was een grote vergissing, ook al is de georganiseerde religie op zijn retour.

De meeste mensen gingen naar de kerk of tempel of gebedsruimte niet vanwege een onwankelbaar geloof, maar vooral om een uurtje rustig te zitten en alle gedachten over wat er wel en niet moet worden gedaan los te laten.

We hebben iets belangrijks laten varen, en toch is het nog steeds aan ons om het opnieuw op te eisen. De ervaring van eenvoud wordt vertroebeld door de onophoudelijke rationalisaties, maar gevoed door bedachtzame bespiegeling. Zet wat voor machine het ook is die je aandacht vraagt een paar minuutjes af, elke dag, zit stil en wen jezelf aan de rust. Je zult nooit ophouden met denken, maar je hoeft er niet zozeer aan te zijn toegewijd dat je door je eigen geest wordt gekweld.”

VOETNOOT
(1) https://psychoseanders.wordpress.com/2009/01/12/het-niet-kunnen-stoppen-met-denken/

Nieuw Initiatief: Bulletin met ‘Psychose Anders’ Nieuws

Christina start een nieuwsbrief (aanmelden)

Heb je net als ik, Christina,  interesse in een nieuwe kijk op psychoses, psychiatrie en ‘geestelijke gezondheid’? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief.

Wekelijks ontvang ik verschillende mails en nieuwsbrieven over onderwerpen als psychoses, psychiatrie en afbouwen van medicatie. Zelf heb ik een levendige interesse voor veranderingen in de psychiatrie, nieuwe inzichten ten aanzien hoe te helen van psychoses, depressie en andere mentale problemen, het versterken en kalmeren van de geest, enzovoorts.

Omdat ik deze informatie toch tot me neem, zou ik het graag delen met anderen die hier ook interesse voor hebben. Sommige van de nieuwsbrieven zijn in het Engels, een paar in het Nederlands. Niet iedereen leest zo gemakkelijk Engels – mogelijk is een samenvatting van wat ik zoal aan berichten binnenkrijg wel handig.

Daarom ga ik regelmatig, ongeveer eens per één à twee maanden, een nieuwsbrief maken met daarin beknopt een overzicht van de meest interessante punten uit de mails die ik binnenkrijg en uit blogs die ik lees over dit soort onderwerpen. Voorzien van bronvermelding, zo mogelijk.

De strekking van de nieuwsbrieven zal in grote lijnen overeenkomen met het PsychoseAnders gedachtengoed. Dat wil zeggen dat de focus ligt op een geestelijke benadering van psychoses, als alternatief voor de denkbeelden die de psychiatrie presenteert.

Mogelijk zal ik incidenteel zelf ook wel een ‘redactioneel commentaar’ schrijven, maar de nadruk ligt op het doorgeven van wat er zoal gebeurt in het land van alternatieven voor de reguliere behandeling van psychoses en andere ‘psychische problemen’.

Te zijner tijd is het de bedoeling dat er ook een site komt waarop de nieuwsbrieven terug te vinden zijn en waarop men ook kan reageren op de punten in de brieven.

Wil je deze nieuwsbrief ontvangen? Klik dan hier. Het initiatief gaat van start als er minimaal tien ‘lezers’ zijn. Maak ook gerust anderen attent op deze ‘service’.