Kraambedpsychose: geven nieuwe inzichten antwoord op oude vragen?

Hieronder volgt een artikel van Roos, die zelf ook een kraambedpsychose heeft meegemaakt. Zij is ook via de contactpagina te bereiken.

‘Overweldigend, de meest mooie en bijzondere gebeurtenis van mijn leven’. Woorden schieten tekort om het gevoel te beschrijven dat er door je heen gaat als je pasgeboren baby na de bevalling voor het eerst in je armen ligt. Dit is voor iedere ouder zo’n ongelofelijk bijzonder, ontroerend en emotioneel moment. Als kersverse moeder is alles in je erop gericht om zo goed mogelijk voor dit nieuwe schepseltje te zorgen en het te omringen met liefde. Toch kan dit ontsporen, zoals bij een kraambedpsychose het geval is.

Uit persoonlijk archief Roos

De moeder verliest dan de grip op zichzelf en haar omgeving. Dit kan er in het meest ernstige geval zelfs toe leiden dat de moeder in zo’n vreemde bewustzijnstoestand verkeerd dat ze niet meer weet wat ze doet en zichzelf of haar kind iets aandoet. De vraag is, hoe kan dit gebeuren? Welke processen spelen hierbij een rol? Hoe kan een gezonde vrouw tijdens de kraamtijd plotseling zo ‘ziek’ worden?

In het Erasmus MC in Rotterdam wordt al ruime tijd onderzoek gedaan naar kraambedpsychosen. Zij zoeken de oorzaak in een ‘ontstoken brein¹’, veroorzaakt door een verstoorde immunologische reactie. Op de website van het Erasmus² wordt in een persbericht heel stellig beweerd dat een ontregeld immuunsysteem een kraambedpsychose triggert. In het artikel³ waar het persbericht naar verwijst is er meer nuance en wordt het genoemd als mogelijke hypothese. De onderzoekers vergeleken vrouwen met een kraambedpsychose met gezonde vrouwen en met gezonde vrouwen die pas bevallen waren.

Bij vrouwen met een kraambedpsychose vonden ze afwijkingen in de gen-expressie van een bepaald type afweercel (monocyten). Simpel gezegd: bij alle zwangere vrouwen staat het immuunsysteem anders afgesteld om ervoor te zorgen dat ze hun baby niet afstoten. Na de bevalling wordt het immuunsysteem weer ‘gerest’ naar de oorspronkelijke toestand. De hypothese is dat er bij een kraambedpsychose iets mis gaat in het ‘resetten’ van het immuunsysteem waardoor het immuunsysteem allerlei ‘ziekmakende’ processen in gang zet in de hersenen die op hun beurt leiden tot een kraambedpsychose.

Als ervaringsdeskundig leek (nou ja, niet helemaal ‘leek’, ik werk zelf ook in het wetenschappelijk onderzoek binnen de psychologie) vind ik het moeilijk om de afwijkingen in monocyten te interpreteren en al helemaal om de link te leggen naar hersenfuncties en neurotransmitters. Neurotransmitters zijn stoffen in de hersenen die betrokken zijn bij de signaaloverdracht tussen zenuwcellen en waarvan verondersteld wordt dat deze ontregeld zijn bij een psychose. De link tussen het immuunsysteem en de verschillende processen in de hersenen wordt nog niet gelegd in het artikel en is misschien meer iets voor toekomstig wetenschappelijk onderzoek.

Toch is dit wel nodig om tot een dieper inzicht te komen over hoe verstoringen in het immuunsysteem zouden kunnen leiden tot verstoringen in de hersenen, die op hun beurt weer zouden kunnen leiden tot een kraambedpsychose. Hier spelen nogal wat aannames. Zo is de relatie tussen hersenen en geest niet 1 op 1: verstoringen in de hersenen leiden niet altijd tot ernstige afwijkingen in het denken en handelen en ernstig afwijkend denken/handelen is lang niet altijd herleidbaar tot afwijkingen in de hersenen.

Daarnaast hoeft de relatie tussen hersenen en geest niet causaal te zijn (of eraan gelijk te staan, als in ‘wij zijn ons brein’). Dit model (causaal: hersenen veroorzaken geest of gelijk: geest is niets meer dan hersenprocessen) is dan wel gangbaar in de in de medische wetenschappen maar er zijn er ook andere relaties denkbaar, zoals beeldend uitgedrukt in de metafoor van de pianist (geest) die de piano (de hersenen) bespeelt.⁴

Hersenen – afbeelding afkomstig van (10)

Het feit dat het immuunsysteem vaker ontregeld is bij vrouwen met een kraambedpsychose is op zichzelf heel interessant. Toch gaat het te ver om dan te veronderstellen dat een kraambedpsychose dus wordt veroorzaakt door verstoringen in het immuunsysteem na de bevalling of dat dit het laatste zetje is voor vrouwen met een genetische kwetsbaarheid voor een kraambedpsychose. Het verklaart bijvoorbeeld niet waarom een kraambedpsychose vaker voorkomt bij vrouwen na hun eerste bevalling en minder vaak bij vrouwen na een tweede of derde bevalling.

Ook is er een geval gerapporteerd waarbij een vader wordt beschreven met een kraambedpsychose, waarbij het ‘resetten’ van het immuunsysteem medisch gezien geen enkele rol kan hebben gespeeld⁵. Daarnaast is het belangrijk om te vermelden dat niet iedere vrouw met een kraambedpsychose ook daadwerkelijk afwijkingen in het immuunsysteem heeft. Verder kan het verband tussen het immuunsysteem en een kraambedpsychose natuurlijk ook andersom zijn.

Een kraambedpsychose roept zo veel stress op dat dit leidt tot een ontregeld immuunsysteem. Het eerste symptoom van een kraambedpsychose is ernstig verstoorde slaap. Slaap heeft zelf ook een groot effect op het immuunsysteem en op de genexpressie⁶. Dit maakt de relatie tussen slaap en een kraambedpsychose ingewikkeld: het is onduidelijk of verstoorde slaap een oorzaak kan zijn van een kraambedpsychose of dat slaap het eerste symptoom is van een ‘ziekmakend’ proces dat al aan de gang is (zie Sharma & Mazmanian, 2003 voor een review⁷ over dit onderwerp). Kortom, de relaties tussen alle verschillende processen zijn nog verre van duidelijk.

Ik kan zelf natuurlijk niet letterlijk in mijn eigen hoofd kijken, maar weet wel wat er in mijn eigen geest gebeurde toen ik zelf een kraambedpsychose had. Ik heb dit beschreven in een ervaringsverhaal⁸ op de website van Karin den Oudsten⁹. Karin heeft een heel mooie en goed leesbare website gemaakt voor alle vrouwen die dit hebben meegemaakt, hun omgeving en andere geïnteresseerden. Zo kunnen zij ervaringen delen en duidelijke informatie lezen over het ziektebeeld.

Boven de Box – uit persoonlijk archief Roos

Op die manier haalt zij het fenomeen kraambedpsychose uit de taboesfeer en brengt het op een eerlijke, openhartige en goede manier onder de aandacht: het kan immers iedereen overkomen. Ieder verhaal is dan ook weer uniek, en iedere vrouw geeft ook weer een andere betekenis aan wat in de eigen beleving de oorzaak was voor de kraambedpsychose. De ene vrouw wijt het aan hormonen of meer recent aan het immuunsysteem, de ander misschien aan een zeer zware bevalling, het weinig steun ervaren, de overweldigende ervaring van een geboorte en het enorme moedergevoel van verantwoordelijkheid voor zo’n klein schepseltje.

Wat betreft verklaringen haakt Karin op haar website vooral aan bij het onderzoek van het Erasmus. Op dit moment doet het Erasmus dan ook onderzoek hiernaar dat internationaal toonaangevend is. Ik blijf het zelf ook volgen, zij het met een wat kritischere blik.

Uiteraard heb ik zelf ook mijn een eigen hypothese. Ik denk dat je na een bevalling heel erg ‘open’ staat om alle signalen van je pasgeboren kindje in je op te nemen en je geestelijk en lichamelijk geheel af te stemmen op je pasgeboren baby. Dit is een normaal, mooi en gezond proces, maar kent een keerzijde. Je bent als het ware veel ‘gevoeliger’ voor allerlei signalen, je ziet, ruikt, proeft, hoort dingen die je anders niet zou waarnemen; je aandacht is enorm verscherpt.

Dit is een soort hyper-alerte toestand die evolutionair natuurlijk belangrijk was om de veiligheid van de pasgeboren en kwetsbare baby te waarborgen. Deze toestand kan ontsporen door slaapgebrek. Dit slaapgebrek maakt je dan ook nog eens extra labiel en emotioneel. Toch ‘mag’ je aandacht niet verslappen omdat je de zorg hebt voor een kwetsbare baby. Dit leidt ertoe dat je niet meer echt tot rust kan komen. Je bent dus wel moe, maar door je enorme moederinstinct pep je jezelf steeds zo enorm op dat je dat niet voelt.

De vicieuze cirkel van slaapgebrek en hyperalert zijn kan dan tot een psychotische ontregeling leiden (kraambedpsychose) waarin je de grip verliest op jezelf en je omgeving. En daarin zullen het immuunsysteem, de hormonen en de genen vast een rol spelen en interacteren. En daarnaast hebben natuurlijk ook de omgeving en achtergrond van de moeder een effect op het beloop van een kraambedpsychose. We weten een klein beetje meer, maar echte antwoorden hebben we nog niet.

Voetnoten

1. Het ontstoken brein, uitzending van Labyrinth, 7-11-2012 [link].
2. Archief persberichten Erasmus [link].
3. Bergink, V., Burgerhout, K., Weigelt, K., Pop, V. J., de Wit, et al (2013). Immune system dysregulation in first-onset postpartum psychosis. Biological Psychiatry, 73, 10000-10007 [link].
4. Engelstalig Youtube filmpje over ‘the materialist and the mind’ [link]. Zie ook Hoe de Geest zich via de Hersenen Verruimt 
   
5. Shahani, L. (2012). A father with postpartum psychosis (2012). BMJ Case Reports, doi: 10.1136/bcr.11.2011.5176 [link].
6. Moller-Levet, C. S., Archer, S. N., Bucca, G., Laing, E. E., Slak, A., et al (2013). Effects of insufficient sleep on circadian rhythmicity and expression amplitude of the human blood transcriptome. PNAS, 110, 1132-1141 [link].
7. Sharma, V., & Mazmanian, D. (2003). Sleep loss and postpartum psychosis. Bipolar Disorders, 5, 98-105 [link].
8. Ervaringsverhaal ‘voor haar eigen veiligheid’ [link].
9. Zie www.kraambedpsychose.nl
10. Herkomst afbeelding: http://www.sterrenstof.info/uit-de-oude-doos-zielloze-hersenen/

Gek worden door Militaire Uitzending in Combinatie met zelf opgelegde Druk

Hieronder volgen de ervaringen van een voormalig militair, Harold, die beschrijft hoe hij psychotisch werd door een combinatie van druk door een militaire uitzending naar het buitenland en het erg hoog leggen van de lat qua tennis. Interessant hierbij is ook de manier waarop Harold probeerde om te gaan met het rare verlangen naar spanning dat hij had overgehouden. Uiteindelijk heeft hij zijn medicatie kunnen afbouwen, waarbij hij zegt: “Diepgaande contacten in een vertrouwde setting zijn van levensbelang…“. Lees hieronder zijn verslag:

In 2009 heb ik een psychose gehad. Ik had waanbeelden en een achtervolgingswaan. Een auto-ongeluk moest er aan te pas komen omdat de hulpverlening me niet kon helpen. Hier ging een heftig verleden aan vooraf. Ik zat bij de elite eenheid van de luchtmobiele brigade wat zwaar en veeleisend was. Ook tenniste ik op hoog nivo.  Die twee factoren zorgden ervoor dat ik in 2009 een psychose kreeg.

Ik wilde beide initiatieven volhouden koste wat kost. Na de uitzending naar Irak in 2004 was ik allang niet meer dezelfde. De ellende en vooral die immense druk die opgelegd werd tijdens de uitzending zorgde na de uitzending tot veel problemen. Tijdens de uitzending waren er een tiental incidenten van klein naar groot. Een hinderlaag was de grootste. Daar heb zijdelings maar toch middenin gestaan want je krijgt alles mee over de radio. Het balanceren op leven en dood koste me de kop. Na de uitzending kreeg ik PTSS [red: post traumatische stress stoornis]. Dat komt veel voor bij militairen.

Zo zocht ik rellen op, kwam ik op ongure plaatsen, ging zelf voor de gein (spanning) een wietplantage in huis opstarten. Uitgaan, vrouwen versieren, naar het casino…allemaal, begrijp het goed, om diezelfde spanning weer terug te krijgen, want ergens vond ik het ook spannend. Dat hier de uitkomsten niet goed van zijn spreekt voor zich.

In een uiterste krachtsinspanning wilde ik voor het tennis gaan om zo het hoogste nivo te bereiken, maar in combinatie met de PTSS brak er iets, waardoor een psychose onstond. Ik stond er middenin en gaf er geen aandacht aan en bleef doorgaan. Ik speelde gewoon tennistoernooien of er niets aan de hand was en dat ging helemaal mis. Ik ben zelfs tot 3 keer toe met politiebegeleiding van de baan gehaald.

Een ongeluk met een motorrijder (goed afgelopen gelukkig) bracht me in één klap naar de psychiatrie. Ik werd opgenomen…nou wat zich daarafgespeeld heeft bespaar ik je, maar ik had een nieuwe tegenstander. Hoe red je je vege lijf hier uit? Van een psychotherapeut had ik nog nooit gehoord en van de psychiatrie wist ik het bestaan geeneens.

Na een terugval in 2010 was ik radeloos…ik stond na afbouw van medicatie weer op de rand van een psychose. Ik had de problemen niet uitgediept en dan reageert je lichaam met een halt: een psychose. Er lag een kaartje op tafel van een therapeut, maar  ik geloofde er niet in. Ik had zulke nare dingen van al die hulpverleners gehoord…het vertrouwen was weg. Ik ben er toch heengegaan en deze man was zo vriendelijk en na een een eerste ontmoeting zat ik na afloop zielsgelukkig in een cafeetje het te vieren voor mezelf. Deze man kan mij echt helpen.

In een jaar tijd hebben we afgerekend met PTSS door EMDR behandelingen. Ik ben nu een jaar van de medicatie af betreft de psychoses, die ik heel geleidelijk heb afgebouwd. Voor mij is het zeker . Diepgaande contacten in een vertrouwde setting zijn van levensbelang.

 

Update eind januari 2013: Dit artikel is ook gepubliceerd door argusoog met daarbij ook enkele interessante reacties.

 

Angstremmers: Ik word er Bang van

Op 17 november 2012 ontving ik de hieronder volgende ervaringen van Ralf Arends rondom het gebruik van de angstremmer Lorazepam. Lorazepam heeft eerder een rol gespeeld in een artikel rondom de ervaringen van Frederika (1). Ralf heeft in mei 2012 op deze site nog  het artikel geschreven met de titel ‘Zonder Medicatie een goede mentale Weerstand opbouwen tegen Psychotische Kwetsbaarheid‘ (2). Ik wil Ralf bedanken voor deze wederom waardevolle bijdrage.

Het is anderhalf jaar geleden dat ik voor het laatst een Lorazepam (angstremmer) slikte. Een halfvol doosje ligt nog steeds stof te vangen op de plank boven mijn aanrecht, maar het idee om er één te gebruiken bij een sporadische angststoornis staat me erger tegen dan de angstaanval zelf. Liever een kopje thee, een goede vriend als klankbord over de telefoon of een knuffel van mijn zus die altijd aardig genoeg is om me uit te leggen dat ik soms niet helemaal goed bij mijn hoofd ben zodat ik er zelf ook een beetje om kan lachen. Want daar trekt de bewolkte lucht weer van open en daar word ik rustig van.

Maar met Lorazepam kan het ook. Alleen die werkt anders. Veel beter zelfs… in eerste instantie. De eerste keer dat ik er eentje nam was ronduit hemels. Zoals ‘toevalligheden’ door clienten met psychosegevoeligheid vaak verkeerd geïnterpreteerd worden, gebeurde het zelfde met mij op een begrafenis. Een grafsteen met Ralf Verdonk erop ontspoorde me een beetje. Goed, de naam op de grafsteen was niet de mijne, en ook de datum van overlijden was weliswaar twee maanden voor mijn eerste psychose, maar het kwam allemaal redelijk in de buurt dus zagen mijn hersenen een uitgelezen kans om even goed de fantasie op deze betekenisloze feiten los te laten.

Lorazepam (afbeelding afkomstig van 3)

Ik rende tussen de cake en koffie door naar het toilet om het nieuwste cadeautje van mijn psychiater door het folie heen te drukken. Slok water en afwachten. Zelfs de placebowerking was overweldigend. Na één minuut kon ik de wereld weer aan, terwijl het pilletje nog niet eens de kans had gehad om zichzelf op te lossen in mijn maagzuur, laat staan dat de werkzame stof al in mijn bloed was opgenomen (dit gebeurt meestal een half uur later). Maar in mijn hoofd werkte het al prima.

Een half uur later was het helemaal raak. Alle losgedraaide tandwielen zaten weer op zijn plek, en het vastgelopen uurwerk in mijn bovenkamer liep weer gesmeerd. Waar maakte ik me druk om? Wat voelde het heerlijk om te kunnen relativeren zonder die bedrukkende angst. Deze was op de een of andere manier door de Lorazepam grondig mijn oren uit geveegd. “Ralf Verdonk? Ken ik niet. En tsja, er zullen in 2008 wel meer mensen overleden zijn. Mooie zwart-marmeren grafsteen overigens…” Wat ging het nadenken ineens allemaal weer makkelijk!

Twee dagen later ging het weer mis. Een dame op een reclamebord keek me wel heel indringend aan en ik kreeg een beetje een onprettig gevoel bij haar. Ergens wist ik dat ik niet hallucineerde en dat mijn angst en trauma me bespeelden. Ook wist ik dat ik het jaar ervoor (zonder Lorazepam) had geleerd om met steeds minder moeite over dit soort momenten heen te stappen. Maar ja, de pillen zaten in mijn zak. Ik had er nog 19 en dat was genoeg om nog 19 momentjes zoals deze te trotseren. “Ach, waarom ook niet. Het kan geen kwaad en ik ben ermee geholpen.”

Een week later had ik nog negen pillen over. Naast dat de wereld ineens binnen een week een stuk beangstigender was geworden dan het jaar ervoor, maakte ik me ook een beetje zorgen over het feit dat het doosje aardig leeg begon te raken. “Wacht eens even, van de zijkant bekeken lijken de lege plekjes op de medicijnstrip wel een beetje op boze oogjes, en het deukje in de strip lijkt wel een beetje op een mond met omlaag hangende mondhoeken. Tijd voor een pilletje!”

Het was aftellen. Dit kon niet veel langer goed gaan. Het was me van tevoren verteld dat ik de pillen moest gebruiken als laatste redmiddel maar dat treinstation was ik al in hoog tempo voorbij geraasd. Ik kon niet bij mijn psychiater aankloppen voor meer en ik ben blij dat ik dat ook nooit gedaan heb. Ik was verslaafd. Niets meer en niets minder. Maar het kwartje viel op tijd. De laatste vijf pillen zitten nog steeds in het doosje en ik durf ze eigenlijk niet meer aan te raken. Ze liggen daar prima zo. Ik heb vier verschrikkelijke dagen moeten doorstaan om af te kicken. Alles kwam terug, en ik heb moeten zwoegen om het vertrouwen in mijn eigen verstand terug te krijgen.

Lorazepam is voor mij een drug, en een vrij fatale ook. Ik zie het als het biertje dat niet uit gezelligheid gedronken wordt, maar om sociaal meer capabel te zijn, of de joint om even weg te zakken uit het dagelijks leven. Het maakt de realiteit niet prettiger, maar het doet mij eventjes de superman-cape om zodat ik er beter mee om kan gaan. Maar de cape moet ook weer af na vier uur, desnoods als ik lekker vlieg zodat ik extra hard op de grond lazer. Ik ben er bang voor.

Net als alle drugs heeft Lorazepam een vrij prettige en acute werking. Maar naast de werking op mijn hersenen, creëert het een psychische afhankelijkheid. De onterechte conclusie dat ik de realiteit niet aankan zonder deze pil, vreet zich bij mij langzaam een weg naar binnen en ik heb geleerd om alle andere mogelijkheden uit te putten voordat ik me eraan vergrijp.

Ik voel me erg stabiel en prettig zonder. Ik leef al ruime tijd zonder angstaanvallen.

VOETNOTEN
(1) https://psychoseanders.wordpress.com/2010/11/21/onverwerkte-rouw-in-psychose-inducerende-isoleercel-en-lorazepam/
(2) https://psychoseanders.wordpress.com/2012/05/20/zonder-medicatie-een-goede-mentale-weerstand-opbouwen-tegen-psychotische-kwetsbaarheid/
(3) http://www.gelderlander.nl/voorpagina/nijmegen/article8632683.ece

Zonder Medicatie een goede Mentale Weerstand opbouwen tegen Psychotische Kwetsbaarheid

Laatst ontving ik een bericht van Ralf Arends waarin hij schrijft over de manier waarop hij zonder medicatie erin geslaagd is om om te gaan met zijn psychotische episode en zijn psychosegevoeligheid. Vanzelfsprekend met zijn toestemming wil ik de brief hieronder plaatsen. In het artikel ‘Stoeien met metaforen en begrippen‘ (1) worden vier metaforen genoemd waarmee je naar psychotische verschijnselen zou kunnen kijken. Ralf gebruikt hierbij de medisch model-metafoor om zijn ervaringen in te kaderen.

Ralf: “Bedankt voor het opzetten van deze website. Het valt in één lijn met het gedachtegoed dat ik al ruim twee jaar met succes praktiseer voor het herstel van mijn eigen psychose.

Ik ben eigenlijk vanaf dag 1 sinds mijn vertrek uit de psychiatrische afdeling (mei 2009) volgepropt met antipsychotica. Zware medicatie die voor mij het leven niet meer de moeite waard maakten. Sterk afgenomen seksualiteit, an algehele onderdrukking van levenslust waren voor mij het gevolg.

Ik heb mezelf onderwezen om te herstellen van mijn psychose, zuiver door psycho-educatie, cognitieve gedragstherapie en het lezen van ervaringen van anderen. Ik leef momenteel een vrij aangenaam en rustig leven met een full-time baan en alle nevenactiviteiten die ik had voor mijn psychose. Maar ik leef nog steeds met psychosegevoeligheid.

Ik slik echter geen medicatie. In februari 2011 heb ik mijn psycholoog uitgelegd dat ik wilde stoppen met mijn medicatie omdat ik:

– zelden nog last had van psychotische voortekenen
– een objectieve derde-persoons visie had ontwikkeld waarmee ik mijn eigen onwerkelijke gedachten kon corrigeren.
– mijn psychotische denkbeelden had ontleed en deze had ontdaan van elke betekenis of emotionele lading
– geen angst meer voelde bij het optreden van psychotische voortekenen
– prima kon leven met een onderschatting van de betrouwbaarheid van mijn eigen waarneming ten tijde van psychotische voortekenen
– goed in staat was om te constateren wanneer psychotische voortekenen optraden

zie (3) voor herkomst illustratie

Ik had veel gelezen en ik heb mezelf grondig geconfronteerd met mijn waanideeen die voortvloeiden uit mijn psychose om zodoende mijn eigen waanzin te onderstrepen. Maar mijn behandelaar wist me alleen maar te vertellen dat het erg risicovol was om te stoppen met mijn medicatie.

Ik ben niet tegengewerkt om een poging te wagen en mijn behandelaar was uiterst betrokken, maar anderzijds werd mijn idee om met medicatie te stoppen ook niet aangemoedigd. Hierdoor voelde ik me erg onzeker en was de angst voor terugval groot.

Wanneer ik praat met mijn behandelaar wordt me regelmatig verteld dat ik een uitzondering ben en dat slechts weinig mensen in staat zijn om ‘mijn’ methode (pretentieuze verwoording, excuses hiervoor) te gebruiken en dat afhankelijkheid van medicatie in de meeste gevallen beter is. En daar ben ik het niet mee eens.

Ik ben slechts een ervaringsdeskundige, maar ik zou met zoveel liefde anderen met deze ziekte helpen. En jullie hebben een prachtig platform. Ik heb verhalen klaar. Ik heb in een verschrikkelijke wereld gezeten en ik realiseer me dat het leven (zelfs met medicatie) een hel is, wanneer je geen rationele positie kunt innemen t.o.v. je eigen ziekte en je betekenis blijft verlenen aan je eigen wanen.

De irritatie die ik heb met behandeling van psychoses door medicatie ligt meer in het concept. Want van pillen leer je helemaal niks. Het is zuivere symptoombestrijding (in dit geval door de onderdrukking van externe impulsen). En je creeert afhankelijkheid en het geloof dat een terugval onvermijdelijk is, wanneer je ophoudt.

Er is tijdens mijn psychose niemand geweest die ook maar heeft geprobeerd om me uit te leggen wat er aan de hand was. Mijn behandelaar kwam pas in beeld nadat ik ontslagen was uit het ziekenhuis. Ik had graag gewild dat er tijdens mijn opname iemand was geweest die me had uitgelegd dat ik gewoon aan het trippen was en die een poging had gewaagd om me eruit te praten. Iemand die me had uitgelegd dat alles dat ik op dat moment meemaakte, slechts een verandering was in ‘mijn perceptie van de realiteit’ en niet een verandering in de realiteit zelf.

Ik ben momenteel bezig met het uitschrijven van mijn verhaal. Heel kort door de bocht komt het er op neer dat ik het mogelijk acht om zonder medicatie een gezonde mentale (en zeer leefbare) weerstand op te bouwen tegen psychosegevoeligheid.

De lullige constructie aan de ziekte is dat, als ik forums lees en naar mezelf kijk, de grootste initiator en stressfactor voor terugval juist de angst is voor een volgende psychose. De grootste wens voor mensen met deze ziekte is om het vertrouwen terug te winnen in de eigen waarneming. Maar ook dit verandert niks aan de verwarring die velen een leven lang meedragen t.g.v. de ervaringen tijdens hun psychose.

Het voornaamste doel van de methode die ik heb toegepast op mezelf is het wegnemen van de angst. Het idee erachter is dat iemand die met een schuin oog kijkt naar de betrouwbaarheid van zijn waarneming, in feite niet psychotisch kan worden. Mensen kunnen de meest afgrijselijke dingen zien in horrorfilms en toch niet verward raken. Omdat ze weten dat het een berg onzin is en verder geen conclusies verbinden aan wat ze gezien hebben.

‘Psychotische Denkbeelden en Hun Mogelijke Betekenissen‘ (2) is voor mij een aftekenlijst voor alles wat ik heb meegemaakt. Heel trefzeker.”

VOETNOTEN

(1) https://psychoseanders.wordpress.com/2012/04/24/stoeien-met-metaforen-en-begrippen-4-manieren-om-te-kijken-naar-psychiatrische-symptomen/
(2) https://psychoseanders.wordpress.com/2010/03/16/psychotische-denkbeelden-en-hun-mogelijke-betekenis/
(3) http://www.shreyanandy.blogspot.com/2010/12/man-in-glass-by-anonymous.html

De Messiaswaan en de Omgang met het Goddelijke

De ‘messiaswaan’ is een waan die zich soms presenteert bij bepaalde mensen. Wat zou de betekenis kunnen zijn van een dergelijk gedachtenspoor? In (1) wordt de mogelijkheid besproken dat deze manier van denken zou kunnen ontstaan doordat er sprake is van een soort

‘ineenstorting van het ego’ (zie ook 2) waarbij de oude beperkende gedachten niet meer functioneren en er een soort contact ontstaat met een dieper niveau van verbondenheid met iets wat je goddelijk zou kunnen noemen.

Omdat we in onze samenleving vaak alleen dergelijke goddelijke ervaringen kunnen koppelen aan religie, komen er al snel associaties boven met religieuze figuren. Afhankelijk van de religie leidt dat tot ideeën dat je Jezus, Mohammed, Krishna of Boeddha bent, omdat die het beste is wat je kunt verzinnen om een dergelijke goddelijke ervaring in te kaderen.

In de onderstaande bijdrage van Marcel wordt aandacht besteed aan zijn messiaswaan en hoe hij op verschillende momenten in zijn leven geprobeerd heeft een betekeniskader te vinden voor deze goddelijke ervaringen. Wellicht zouden mensen minder extreme betekeniskaders kunnen hanteren als ze meer op de hoogte zijn van de mogelijkheden om goddelijkheid te ervaren.

Door een beter begrip te ontwikkelen van de mogelijkheden van geestelijke verruiming, waarbij bijvoorbeeld concepten als ‘contact leggen met je onbewuste, of je ziel, of je hoger zelf’ een beter verklaringskader opleveren dan een identificatie met Jezus zelf.

Hieronder volgt de bijdrage van Marcel:

Begin 2007 kreeg ik mijn eerste Psychose, ongeveer 2 dagen. Nadat mijn hand automatisch het woord Jezus opschreef, schreeuwde ik het uit van ongeloof. Ik wist niet wat er gebeurde, mijn gevoels/belevingswereld werd ineens totaal anders: liefdevol, vredig, rustig, ontspannen, helderder waarnemingen, mijn bewegingen leken te worden aangestuurd. Ik wist niet wat me overkwam. Ik vertelde: Ik ben Jezus!?!? Binnen 2 uur was ik bij de spoedeisende hulp en had ik medicatie: anti psychoticum. Men zag dat ik anders was dan anders. De medicatie bracht me wat tot rust, maar deze ervaring had een diepe indruk op me gemaakt. Ik had het gevoel een opdracht te hebben, om de religieuze stromingen te vereningen.

Een half jaar later, ik had de medicatie laten staan, kreeg ik een terugval. Ik zat ineens weer in een liefdevolle gevoelswereld, waarin mijn bewegingen aangestuurd leken. Ik kreeg ideeën over een wereld zonder geld, voelde verhoogd empathische verbintenissen met bekenden, had heldere waarnemingen, was rustig, creatief.

Weer een diepe indruk achtergelaten. Ik ben toen na een week meteen weer aan het werk gegaan, blijvend aan 2,5 mg Zyprexa gegaan. Maar het werk liep niet meer soepel, vergeetachtig, vertraagde informatieverwerking en totaal andere interesses. Ik verloor mijn vriendin en mijn zoontje. Ik zat met allerlei vragen in mijn hoofd: waarom zei ik dat ik Jezus was? Bestaat God? Wat wil God van me? Wie ben ik, wat kan ik, wat wil ik?

2 jaar later: stress: moeder op sterfbed, keuze huis verkopen of niet, keuze uitkoopregeling werk accepteren of niet. Ik had enorme rugpijn. Op een zaterdagavond was die pijn zo hevig dat ik me haast niet meer kon omdraaien in bed. Ik richtte me tot God: “God, als je bestaat, help me dan nu van deze pijn af. Spreek, en ik zal gezond worden!”. Op het moment dat ik het vroeg belandde ik wederom in een ontspannen gevoelswereld waar mijn bewegingen aangestuurd leken te worden. Het voelde liefdevol, zeker, beheerst.

Mijn nek bewoog om mijn hoofd, en bleef rondjes draaien. Na ongeveer 3 kwartier was de enorme rugpijn verdwenen. Ik ging naar de douche, had heel heldere waarnemingen, zag hoe smerig het was en begon heel beheerst schoon te maken. Het leek een les: doe het nou eens op deze manier, dan ervaar je veel minder stress. Nog een klein uurtje later voelde ik me weer totaal normaal. Weer liet dit voorval een diepe indruk op me achter. Het voelde zo fijn!

Medicatie toch verhoogd naar 5 mg Zyprexa. En weer een dik jaar later na in dosering iets terug gegaan te zijn, de laatste keer. Na een gesprek over het geloof dacht ik ineens: “Ik heb het!!”. Ikzelf en ieder ander mens kan er naar streven om Christus Jezus IN ZICHZELF te laten terug komen. Dit is het plan: De mens (iedereen) kan zichzelf als verlosser beschouwen, men kan er voor kiezen om het voorbeeld van Jezus te volgen, en daarmee gehoor te geven aan Jezus oproep in de bijbel: volg mij! Dit leidt tot verlossing en wederkomst! Op deze manier komt de Christus terug IN de mens zelf.

Meteen nadat ik deze gedachte kreeg veranderde mijn gevoelswereld weer. Ik had het meest bijzondere weekend van mijn leven. Ik kon afstand nemen van verdriet, onmacht, boosheid omtrent het verlies van mijn ex-vriendin en mijn zoontje. Ik besefte me dat ik mijn eigen verlosser kon zijn en dat ik verlicht zou worden als ik het voorbeeld van Jezus volgde.

Jezus was vergevingsgezind, dus dat moest ik ook zijn. En dat kon alleen door empathie. Ik wilde mijn ex begrijpen. Waarom was ze weggegaan? En op dat moment ging er een film aan me voorbij met woordwisselingen die ik had gehad met mijn ex-vriendin. Ik beleefde het effect van mijn woorden op haar gevoelens en leerde zo respect te hebben voor haar beslissing en haar keuze destijds om weg te gaan.

Ik voelde haar pijn, begreep haar en accepteerde haar keuze. Alle negatieve gevolgen die het had zag ik als een logisch gevolg die ik daarbij moest accepteren. Ik was door empathie in staat om oprecht vergevingsgezind te zijn, had het gevoel dat ik door Goddelijke tussenkomst een stukje Christusbewustzijn aangedragen kreeg om mijn eigen leven te kunnen verlichten, om mezelf te kunnen verlossen van het kwade.

Ik ging ook terug denken aan wat er mis ging in onze relatie voordat ze besloot weg te gaan. Welke behoeften van mij had mijn vriendin niet vervuld, en welke behoeften van haar had ik niet vervuld? Als ik dat kon begrijpen, had ik de bron van de problematiek gevonden. Ik kwam voor mezelf tot onthullende conclusies. Ik begreep wat ik had gemist in mijn behoeften, wat dat voor gevolgen had voor mijn emoties en gedrag en voor haar emoties en gedrag.

Ik beleefde een heel bijzonder weekend met nog veel meer empathische een synchronistische ervaringen die een diepe gevoelsindruk hebben achtergelaten. Ik ervoer IN mijn psychose een sterke emotionele verbintenis met andere mensen. Ik zag het leven als door een liefdevolle “roze” bril. Ik bleek na de laatste enkele dagen durende psychose een stuk blijvende verlichting te hebben ervaren mbt mijn ex, en mijn verdriet, woede, onmacht gevoelens op dit gebied.

Ik zie deze ervaringen als een contact met God/het Goddelijke die/dat me iets wilde leren. Wayne Dyer spreekt over een quantum moment in zijn film The Shift (3).  Veel elementen van zijn prachtig omschreven ervaringen lijken op delen van mijn psychose. Een heel interessante film die mensen kan helpen om bijzondere spirituele ervaringen onder woorden te brengen/proberen te begrijpen.

Ik ben inmiddels zelf begonnen met een wiki-website over persoonlijke ontwikkeling (4). Wellicht bruikbaar voor een stukje reflectie. En een wiki-website over de Messiaswaan (5).

Voetnoten
(1) https://psychoseanders.wordpress.com/2010/03/28/psychose-of-spiritueel-ontwaken/
(2) https://psychoseanders.wordpress.com/2011/04/20/890/
(3) http://www.youtube.com/watch?v=sRYjPVEFOgg
(4) https://futuraproject.wikispaces.com/behoeften
(5) https://messiaswaan.wikispaces.com.
(*) Illustratie afkomstig van het aloude sint andriesgilde van Dendermonde

Mechanische Asociale Associatie Gewoonte

INTRODUCTIE
Zoals de trouwe lezer van deze site wel duidelijk zal zijn, wordt er binnen dit project sterk getwijfeld aan de bruikbaarheid van het medische, lichamelijk-ziek model. Biedt een dergelijk model wel een constructieve benadering voor mensen die via allerlei onbewuste psychologische copingstrategieën soms tijdelijk de raarste dingen gaan denken of doen? (1)

Als je probeert bewust anders te praten over ‘psychotische’ verschijnselen dan is een goede stap om het woord ‘ziekte’ te vermijden, en wel vooral vanwege die enorme sterke connecties die het woord heeft met lichamelijke ziekten. Als mensen met psychotische verschijnselen niet lijden aan een bepaalde ziekte dan word je verplicht om andere termen te gaan gebruiken. Het zou immers nogal dom zijn om dan vervolgens ook maar te ontkennen dat mensen bepaald ongewenst gedrag kunnen vertonen.

In deze bijdrage wil ik een mogelijk alternatief jargon aandragen, welke misschien zinvol kan zijn voor sommige mensen. Er zijn vele manieren en redenen waardoor mensen soms ‘gek’ gedrag kunnen vertonen, waardoor er ook geen sluitend jargon is te vinden dat voor iedereen zal gelden. Het blijft dan ook wat zoeken.

NIET ZIEK, MAAR WEL KNAP IRRITANT
Het gebruik van de medische terminologie heeft allerlei consequenties die uitgebreid staan beschreven in allerlei artikelen op deze site (2). Eén ervan is dat mensen als een soort slachtoffer of patiënt kunnen worden gezien van een bepaalde mysterieuze aandoening. Hierdoor worden ze vaak niet helemaal serieus meer genomen, wat zo ook een effect heeft op de betrokkene zelf. Hij kan gaan denken dat hij er in feite niet zo heel veel aan kan doen, en de mensen om hem heen zouden ook kunnen gaan denken dat hij ook maar de dupe is van een ernstige psychiatrische hersenziekte.

Het medisch model kan er zo toe bijdragen dat mensen zó als zieke patiënt behandeld worden dat hun gedrag ook niet meer op een andere manier kan worden beleefd. Alles wordt gekaderd binnen het ziektedenken.

Neem nu een veelvoorkomend verschijnsel dat mensen nogal als een ongeleid projectiel aan het praten kunnen zijn. Soms kan het zelfs bepaalde vormen aan nemen waarbij gewoonweg iedere associatie die opborrelt meteen wordt uitgesproken. Vanuit het ziektemodel kun je dan spreken over een symptoom van een psychiatrische stoornis, maar waarom zou je niet gewoon spreken in termen van irritant gedrag?

MECHANISCHE ASOCIALE ASSOCIATIES
Laten we bij het voorbeeld van de ongeremde associaties blijven. Voor de betrokken persoon is het misschien allemaal best leuk en gezellig om zo in de aanwezigheid van anderen alle associaties die opkomen onmiddelijk te delen. Als dat ook nog eens in een snel tempo gaat dan hoef je eigenlijk alleen maar lui achterover te leunen om die mechanische stroom van vaak erg oppervlakkige, simpele en zelfs wat mechanische gedachten te laten gaan.

Misschien leuk voor jezelf, maar wel hoogst irritant voor de mensen om je heen. Dit gedrag kan er zomaar toe leiden dat mensen die zo verbaal associatief aan het overstromen zijn, worden gemeden door anderen. Dan kun je zielig vanuit het medische model gaan klagen dat mensen je mijden omdat je een psychiatrische ziekte hebt, maar wellicht is het dichter bij de waarheid om te stellen dat mensen je mijden vanwege je asociale, luie mechanische associatie diarree die je over hen uitstort.

Goed, ik overdrijf wat voor het effect, maar ik denk dat deze benadering in dit soort situaties heel wat constructiever is dan het ziekte-model.

Zo ontneemt het de wilde associatie-prater van het argument dat die gemene psychiatrie het verkeerd doet. Het is niet vreemd dat een wilde associatie-prater op een gegeven moment zó irritant wordt dat er moet worden ingegrepen. Helaas krijg je er binnen de psychiatrie dan al snel weer het medische model met de pillen erbij.

Zou het niet zinvoller zijn om die mechanische associatiestroom aan te pakken? Zou het zinvoller zijn als de betrokken persoon geen ‘ziektebesef’ ontwikkelt, maar eerder een besef leert dat hij een irritant denk- en praatpatroon aan de dag legt. Dat is geen ziekte, maar eerder een irritante gewoonte.

IRRITANTE GEWOONTE IPV PSYCHIATRISCHE ZIEKTE
Het voordeel van een irritante denk- of praatgewoonte is dat in principe een gewoonte is die dan ook met de nodige discipline en training af te leren is. Goed, als je je hele leven al op een bepaalde wild-associatieve manier denkt dan is het natuurlijk een flinke uitdaging. Zeker ook als je gelooft in het verschijnsel van de neuroplasticiteit: je hersenen zijn plooibaar en kunnen zich aanpassen aan nieuwe manieren van denken (3), maar ze hebben zich ook al aangepast aan bepaalde manieren van gebruik.

Voor het aanpassen van deze gewoonten moeten wel de nodige ingesleten patronen worden omgebogen, waarbij ik in eerste instantie zou denken aan allerlei meditatieve en cognitieve oefeningen. Misschien werkt het zelfs wel als je jezelf een flinke klap op de rug van je hand geeft als je jezelf opnieuw betrapt op het lui en mechanische associatief denken.

Hoeveel mensen zouden bereid zijn om over te schakelen van ‘Ik heb een Manische Psychiatrische Stoornis‘ naar ‘Ik denk periodes lui, mechanisch ongeremd associatief en ik laat het lekker gebeuren’?

VOETNOTEN
(1) https://psychoseanders.wordpress.com/beperkingen-van-lichamelijke-benadering-voor-de-geest/
(2) http://psychoseanders.yolasite.com/
(3) http://psychoseanders.yolasite.com/allerlei/neuroplasticiteit-en-zogenaamde-geestesziekten

Psychose en Hoop door Tim Daalder

INTRODUCTIE DOOR TIM DAALDER

Psychosen boezemen vaak angst in, omdat je erdoor in een bewustzijnstoestand komt die je niet kent. Het lijkt erop of je je verstand kwijt raakt. En je bent bang dat het weer terugkomt. Maar zou het toch niet zijn nut hebben, is er wellicht een bepaalde hoop te bieden?

Door mijn bipolaire stoornis heb ik meerdere malen psychosen gehad. Over het wezen daarvan heb ik uitgebreid kunnen nadenken, omdat een bipolair zoals ik het merendeel van de tijd geen psychosen heeft.

Een deel van mijn ervaringen en denkbeelden heb ik in het stuk “Psychosis and hope” (1) opgeschreven. Het geeft mijn visie op de samenhang van psychosen met persoonlijke ontwikkeling, lijden, medicatie, hulpbronnen, filosofie, religie en zelfmoord.

VOETNOOT
(1) Er zijn twee manieren om de tekst van Tim Daalder te lezen: je kunt het via een pdf-bestand lezen, of via html op de tweede Psychose Anders site. Het is niet rechtstreeks op de hoofdsite geplaatst omdat het in het Engels is geschreven en Psychose Anders wil toch alleen Nederlandse teksten plaatsen. Je kunt wel via dit huidige artikel reageren of via de tweede site. Als je hier reageert word je reactie door meerdere mensen gelezen. Laten we hopen dat de ervaringen en gedachten van Tim andere mensen kunnen inspireren.

Helft Nederlandse Pubers heeft wel eens Mild-psychotische Verschijnselen

Hanneke Wigman heeft onderzoek gedaan naar hoe vaak psychotische verschijnselen voorkomen bij pubers (1,2).  Zij vond dat zo’n beetje de helft van de pubers wel eens last heeft van verschijnselen als paranoia, hallucinaties, wanen (zoals grootheidswaan) en ”paranormale” overtuigingen.

Zo zie je maar dat deze zaken vrij vaak voorkomen en dat het misschien wel een normale reactie is van je geest als bepaalde uitdagingen of problemen te groot worden.

Hieraan zou ik nog willen toevoegen dat wat als psychotische verschijnselen wordt beschreven wellicht wel zinvolle copingsmechanismen (3) zijn.

Misschien is het wel helemaal niet zo gek dat je een ”grootheidswaan” ontwikkelt als je vaak wordt gepest, gekleineerd en je jezelf waardeloos voelt. Zo kun je jezelf toch weer recht in de ogen kijken.

Daarnaast zijn pubers misschien ook nog wel gevoeliger en minder afgestompt en mechanisch dan menig volwassene die mee rent in de drukke westerse samenleving, waardoor ze nog een bepaalde openheid hebben voor zaken die later worden neergezet als zijnde ”paranormaal”, maar misschien wel helemaal niet zo vreemd zijn, maar eerder onbekend.

In het onderzoek wordt ook gesproken over het ‘psychotische’ verschijnsel dat je denkt dat mensen zich anders voordoen dan ze zijn, waardoor een gevoel van paranoia kan onstaan. Ook hiervoor lijkt me weer te gelden dat kinderen leren dat veel mensen een soort masker dragen en niet zo makkelijk echt zeggen wat ze denken en voelen. Je kunt je voorstellen dat dit ook uitermate verwarrend is voor jongeren (en niet alleen voor jongeren overigens).

Misschien helpt dit onderzoek van Hanneke Wigman wel mee om het idee aan kracht te laten winnen dat ”psychotische verschijnselen” vaak een normale reactie kunnen zijn op heftige stresserende omstandigheden, in plaats van een aangeboren hersenafwijking. Het wordt pas echt een serieus probleem als de normale reactie steeds extremer wordt, zonder dat de werkelijke stress-factoren worden aangepakt. Lees daar meer over op (4).

VOETNOTEN

(1) http://www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOP_8LHBTM
(2) http://psychoseanders.yolasite.com/allerlei/bijna-de-helft-van-de-nederlandse-pubers-heeft-wel-eens-psychotische-verschijnselen
(3) Copingmechanismen zijn manieren waarop je omgaat met bepaalde zaken/uitdagingen/problemen
(4) https://psychoseanders.wordpress.com/2010/12/15/de-mogelijke-oorzaak-van-bipolaire-manie-de-bipolaire-stoornis/

Onverwerkte Rouw in Psychose-inducerende Isoleercel en Lorazepam

Laatst kreeg ik een brief van Frederika Veenbrink die me vertelde over haar geschiedenis met daarin enkele psychotische episodes. In deze bijlage wordt aandacht besteed aan haar ervaringen omdat deze bepaalde elementen bevatten die voorheen nog niet zijn behandeld op deze site.

Stagnerende Rouwverwerking kan tot Psychosen Leiden

Frederika is de weduwe van een arts. Samen met haar echtgenoot hebben ze in het verleden geleerd om psychotische periodes vroegtijdig aan te pakken; niet zozeer met antipyschotica, maar met een angstremmend en kalmeringsmiddel, namelijk lorazepam (=Temesta).

Vaak is het van cruciaal belang om ervoor te blijven zorgen dat je goed – of in ieder geval redelijk – blijft slapen. Om ongewenste psychotische verschijnselen te voorkomen heeft zij dankbaar gebruik gemaakt van lorazepam.

Ook was lorazepam van invloed op de gevoelens van angst waardoor ze de periode wel door kon komen. Zij gebruikt het middel verder niet, maar houdt het wel achter de hand voor als de nood hoog wordt.

Toen haar man overleed in 2006 heeft Frederika het erg zwaar gehad. Haar situatie werd door haar omgeving zo ernstig ingeschat dat ze opgenomen is. Volgens haar eigen zeggen viel het aanvankelijk bij de opname nog mee totdat ze op een bepaald moment in een isoleercel werd geplaatst: dat heeft bij haar geleid tot het ontstaan van een werkelijke psychose waarin ze volledig verward raakte. Ze is ook de mening toegedaan dat de situatie van veel mensen juist verergert door een plaatsing in de separeerruimte.

Wat haar vooral heeft geraakt was dat er tijdens haar opname door niemand gesproken is over het rouwproces waarin ze zat, terwijl dat toch de hoofdreden is geweest voor haar problematiek.

Na deze periode in de psychiatrie kan Frederika haar angsten en de neiging om slechter te gaan slapen in een vroeg stadium herkennen en aanpakken met Lorazepam, wat haar een veilig gevoel geeft en ook voorkomt dat ze nogmaals opgenomen moet worden. Het gebruik van een benzodiazepine als een soort noodrem is in mijn beleving van een geheel andere orde dan het chronisch gebruik van antipsychotica uit angst voor een nieuwe psychose.

In de ervaring van Frederika waren de stemmen gedurende haar psychose gewoonweg haar eigen gedachten.

Hier volgt nog een citaat uit onze correspondentie:

“Met Vipassana ben ik onlangs begonnen. Met Mindfulness kon ik een groot deel van mijn angst overwinnen.  Je moet je veilig voelen in de omgeving waar je woont, of met wie je bent.

Dat is natuurlijk een grondbeginsel. Het is goed als je iemand, een dierbare vriend of familielid (?), naast je hebt staan om emoties te verwerken die de grondslag zijn voor de angst, slapeloze nachten en negatief zelfbeeld.

Iemand die je begrijpt, die tastbaar is, soms kan dat ook een buurvrouw zijn, of iemand met wie je goed overweg kunt. Ik ben een groot voorstander van jullie manier van omgaan met psychotische ontsporingen.”

Ik zou ter afsluiting nog wat willen toevoegen over het  ‘noodremgebruik’ van benzodiazepinen indien de angst en/of het slaaptekort te groot wordt. Ook al ben ik geen arts lijkt het me aannemelijk om te veronderstellen dat je je lichaam en je vitaliteit beduidend minder beschadigd door af en toe een pilletje te nemen als de nood te hoog wordt, dan bij het chronisch versuffen van je bewustzijn via antipsychotica.

Ideaal zou het natuurlijk zijn als je je geest zo zou kunnen trainen dat je zelf in staat bent de angsten te herkennen en te verwerken, zodat ze niet meer terug hoeven te komen. Dat is echter een taak die verre van eenvoudig is en ook niet voor iedereen is weggelegd. Het noodremgebruik is dan een zeker een redelijk alternatief.

Illustratie afkomstig van De Zwaluwe

Psychotische Denkbeelden en Hun Mogelijke Betekenis

Binnen het Psychose Anders-kader wordt verondersteld dat mensen niet zomaar gek worden, maar dat er allerlei (niet-fysieke) redenen zijn waardoor mensen de controle over hun gedachten gedeeltelijk of tijdelijk verliezen. Ook is de mate waarin iemand ‘gek’ doet sterk afhankelijk van de manier waarop je ernaar kijkt.

Als iemand denkt dat hij Jezus is, dan kun je denken: “die is gestoord”, of je kunt denken: “Hij heeft iets meegemaakt waardoor hij zich zo bijzonder voelt als Jezus” of  “Hij wil zich graag bijzonder voelen ter compensatie van een gevoel van minderwaardigheid”.

Of je iemand gek vindt of niet hangt vaak af van je eigen realiteitskader. Hieronder volgen een aantal populaire ‘gekke’ dingen die mensen kunnen zien of doen tijdens een psychose. Wellicht bieden deze begeleidende woorden een ingang om de ‘gekte’ wat minder gek en zelfs betekenisvol te kunnen gaan vinden.

Sharon heeft daartoe een video van Sean Blackwell in het Nederlands toegankelijk gemaakt door de tekst te vertalen.  De vertaling is met toestemming van Sean Blackwell zelf gemaakt. De oorspronkelijke engelstalige video is terug te vinden op Why You Think You are Jesus.

De bijborende plaatjes zijn ook afkomstig van deze video.

Waarom JIJ denkt dat je JEZUS bent; de spirituele ‘waanideeën’ van de bipolaire (lees: psychotische) stoornis

Volgens de psychiatrie is één van de sterkste aanwijzingen dat je aan een bipolaire stoornis lijdt wanneer je waanideeën begint te krijgen. Volgens psychiaters wordt ieder waanidee veroorzaakt door een chemische onbalans waar je hoogstwaarschijnlijk de rest van je leven medicijnen voor moet slikken.

Als je echter een nadere blik werpt op het type waanidee dat mensen hebben, zijn de meest voorkomende zeer spiritueel van aard. Ik heb al eerder enkele van deze zogenaamde waanideeën geïntroduceerd in; ‘Is bipolaire manie spirituele verlichting?’.

Deze keer geef ik weer wat ik zelf denk over wat sommige van de wortels zijn van deze waanideeën en waarom ze zo vaak voorkomen.

Zoals je zult zien, zijn de meeste van de zogenaamde waanideeën naar mijn idee geen willekeurige connecties in een kapot brein maar komen deze voort uit de complexe relatie tussen ziel en ego.

1. Je bent dood of stervend

Het meest voorkomende waanidee dat mensen hebben wanneer ze voor het eerst in een psychose terechtkomen, is waarschijnlijk dat ze dood zijn of stervend. Dat is op zich niet zo verwonderlijk want op een bepaalde manier, is dit inderdaad het geval. Zoals ik in het eerste deel van deze serie, ‘De ECHTE oorzaak van de bipolaire stoornis’,  vermeldde, is de oorzaak van een acute psychose altijd het uiteenvallen van je ego of valse zelf. Waar ik echter niet over gesproken heb, is simpelweg hoe het voelt wanneer dit uiteenvallen van het ego of valse zelf plaatsvindt.

Allereerst voel je je compleet anders; helemaal niet die zelf die je je hele leven gekend hebt. Een deel van dat zelf, is je valse zelf dat bestaat uit alle gedachten en ideeën waarvan je van jezelf weet dat ze bij je horen; het egodeel van jou.

Dus tijdens het uiteenvallen van het ego, wanneer al het valse zelf (of dit deel van een energieniveau) je eenvoudigweg lijkt te verlaten, voel je je zó anders dan hoe je je ooit hebt gevoeld dat het gemakkelijk is te veronderstellen, zoals ikzelf deed, dat je in feite dood bent of stervend.

Als je psychose zich op een gezonde manier completeert, zal veel van je valse zelf of ego sterven en waar je mee achter blijft, is een gevoel dat je veel lichter bent en minder beperkt dan je daarvoor was.

2. Je bent Jezus of een Messias

Na het denken dat je dood of stervende bent, is denken dat je Jezus of een soort Messias bent, waarschijnlijk het op één na vaakst voorkomende waanidee. Waarom zouden zoveel mensen dat denken?

Vergeet niet dat wanneer het ego of valse zelf uit elkaar valt, datgene wat bij je blijft je ware zelf of ziel is. Wanneer ons ego de controle heeft over zaken, hebben we het gevoel dat we op de één of andere manier tekort schieten. We moeten onszelf op een bepaald niveau verbeteren om ons bestaan te rechtvaardigen. Om dit te bewerkstelligen, moeten we iets worden wat we niet zijn. De ambitie van ons ego of valse zelf is om onszelf op een bijna kunstmatige manier op te bouwen.

Hoe voelen we ons wanneer dit ego wegvalt? We voelen ons perfect, grenzeloos, heilig. We ruilen feitelijk het waanidee van het ego dat we eigenlijk mislukt zijn in voor iets dat behoorlijk het tegenovergestelde is. Overspoeld door dit gevoel van perfectie en heiligheid en zonder het rationele, egoïstische brein dat ons iets anders vertelt, is het heel gemakkelijk om de conclusie te trekken dat we Jezus zijn geworden. Immers het krachtigste symbool uit onze cultuur van heiligheid en perfectie.

Niet iedereen ziet zichzelf als Jezus; mensen van andere religieuze tradities of met andere culturele achtergronden, identificeren zich vaak met een ander religieus figuur.

Mensen met de Islamitische traditie zouden zich bijvoorbeeld kunnen identificeren met Mohammed of zien zichzelf als een andere profeet. Als vrouwen zichzelf niet zien als de Messias of Jezus, zien ze zichzelf als de moeder van Jezus of de Messias.

3. Je bent alwetend

Het derde waanidee is dat we op de één of andere manier alwetend zijn.

In onze alledaagse realiteit hebben de meeste van ons het gevoel dat we eigenlijk nooit genoeg lijken te weten. Het lijkt alsof wat we ook doen, we het leven gewoon niet snappen zonder nog meer informatie. Echter, wanneer het ego uit elkaar valt, houden we de emotie en intuïtie van de ziel over die ons vertellen dat alles is zoals het zou moeten zijn en in dit moment is er een sensatie van compleetheid.

Tegelijk met deze compleetheid komt de gewaarwording van perfecte kennis; een gevoel dat je alles weet dat er te weten valt maar op de één of andere manier niet in woorden kunt uitleggen. Het is alsof je één gigantische, nucleaire Aha!-ervaring beleeft.

4. Je moet de wereld redden

Ervan uitgaande dat je je voelt als een heilige Messias en in het bezit bent van al deze perfecte, alwetende informatie… Wat valt er te doen?

De wereld redden natuurlijk! Op dit punt raken veel mensen geobsedeerd door bepaalde sociale kwesties zoals bijvoorbeeld dakloosheid, armoede, het broeikaseffect. Anderen voelen de drang hun eigen religieuze tekst te schrijven.

5. Je zit in een film

De film ‘The Truman Show’ is waarschijnlijk de meest genoemde referentie die ik gehoord heb wanneer ik mensen vroeg hoe ze hun psychose hadden ervaren. Dit komt waarschijnlijk niet als een verassing want niet alleen valt ons ego uit elkaar; onze zintuigen worden levendiger. We worden ook gevoeliger voor andere mensen en zijn beter in staat te lezen hoe ze zich voelen.

Eén van de eerste dingen die je opvallen wanneer je in een psychose komt, is dat de zogenaamde ‘normale’ mensen in je omgeving tot op een bepaalde hoogte vrijwel allemaal acteren. Ze verbergen allemaal hun ware emoties en proberen te passen in de rol die ze zich in de maatschappij hebben aangemeten.

Wanneer je de wereld op deze manier ziet, ga je gemakkelijk geloven dat je in een film zit. Vooral zo één als ‘The Truman Show’ waar iedereen overduidelijk nep is en acteert.

Toch ervaren veel mensen op hetzelfde moment eveneens de sensatie dat alles simpelweg perfect is. Gewoon zoals het is. De psychiaters, de inrichting… Veel mensen in een manie gaan zelfs graag naar de psychiatrische inrichting. Ze denken; ‘Alles komt perfect in orde met mij. Het maakt allemaal deel uit van Gods plan en alles gebeurt en ontvouwt zich zoals het bedoeld is te gebeuren.’

En op deze manier verschilt het gevoel in een film te zitten niet zo heel veel van datgene dat duizenden jaren geleden over het leven werd geschreven in de oude Hindu-inscripties in India; de Veda’s. Hierin staat beschreven dat het leven een goddelijk toneelstuk is.

6. Mensen zijn engelen of demonen

Ook al kan de ervaring zeer heilig zijn; deze kan ook zeer verwarrend zijn en vaak zijn we er niet zeker van wat we vervolgens moeten doen. Vaak zoeken we hulp. Maar wanneer we op zoek zijn naar hulp, zoeken we niet degene die de leiding heeft of naar het naamkaartje van iemand. We zoeken naar mensen die van ons zullen houden.

En om hier achter te komen, kijken we mensen recht in de ogen. Als hun gezicht open is en we zien liefde in hun ogen, zien we een engel voor ons. Maar als die persoon oordelend naar ons kijkt, analyserend, ons probeert te controleren of manipuleren of onze heilige ervaring afkeurt, zien we een demon en willen we niks met hem te maken hebben.

7. Je wordt getest door God

Voor mij was het opvallendste waanidee dat mensen hebben, het gevoel dat ze getest worden door God. En bij iedereen is deze test opvallend hetzelfde. Ga je door op het materiële niveau van deze realiteit of kies je een hogere spirituele dimensie van bestaan? En met deze keuze red je misschien alleen jezelf maar in sommige situaties voelen sommige mensen bij het maken van deze beslissing dat ze hun familie redden of zelfs de volledige planeet.

En bij het maken van deze beslissing een hogere dimensie te kiezen, zal het voelen als een vorm van rituele zelfmoord van de persoon. Maar niet alsof je je leven wilt beëindigen vanwege de pijn van het bestaan.

Het is eerder het opofferen van jóúw leven voor het grotere goed. Zoals Jezus zichzelf toestond zich te laten kruisigen in plaats van proberen te ontsnappen. Veel van dit soort pogingen lijken vrij subtiel en absurd maar andere kunnen behoorlijk gevaarlijk zijn.

Dit bevestigt opnieuw mijn punt dat als je wilt proberen door een psychose heen te komen, er tenminste twee mensen aanwezig moeten zijn om je ten alle tijden bij te staan en te beschermen.

Voor mij was het simpelweg een lichtknop omzetten in een hotel wat mijn persoonlijke vernietiging zou betekenen. Mijn nicht probeerde door het raam van ons appartement te springen. En er is iemand die ik ken die probeerde iedereen die in het vliegtuig zat waarmee hij reisde naar de hogere spirituele dimensie te brengen door hoog in de lucht het toilet door te trekken.

Hoe gek al deze acties ook mogen klinken, gebruikt niemand van ons vandaag de dag medicatie.

8. Je droomt

Als we er op deze manier naar kijken, is het dan verbazingwekkend dat het leven op een droom begint te lijken? Is het verbazingwekkend dat we de realiteit gaan testen? Wanneer we een acute psychose doormaken, zijn we Alice en zijn we héél diep het konijnenhol ingegaan.

Dus om alles op te sommen; eerder dan dat we een chemische onbalans hebben door een slecht functionerend brein, representeren al deze zogenaamde ‘waanideeën’ jóúw realiteit van deze ongewone staat van bewustzijn en op deze manier zijn het helemaal geen waanideeën.

Ik zie ze zelf in feite als de geboorte van iets vrij diepgaands; de ontwaking van ons Christusbewustzijn. En zoals met alle geboortes, kan dit proces vrij rommelig en ingewikkeld zijn.

Wanneer het ego opnieuw ‘online’ komt, zijn mensen behoorlijk angstig door wat er met hen gebeurd is. Sommigen ervaren een diepe isolatie in deze wereld en hebben het verlangen terug te keren naar de andere zijde.

En dan zijn er mensen die simpelweg niet in staat zijn de ervaring los te laten. Zij hebben wat normaalgesproken ‘grootheidswaanzin’ wordt genoemd. Hierdoor herinneren mensen hun ervaring niet symbolisch als de ontwaking van hun eigen Christusbewustzijn.

Met grootheidswaanzin zien mensen hun ervaring als concreet. Ze zijn de Christus en superieur aan alle anderen.

Het is echter mijn geloof dat met liefde, ondersteuning en een beetje begeleiding mensen met deze waanideeën gaan begrijpen dat de ware kracht van de ontwaking van het Christusbewustzijn komt met het herkennen van de ontwaking van het Christusbewustzijn in anderen en het meer verbinden met andere mensen op een opener en liefdevollere manier.

En wanneer dat gebeurt, zal de spirituele evolutie van iemand met een bipolaire (psychotische) stoornis de spirituele evolutie worden van ons allemaal.