Is er ook een ‘Depressie Anders’-benadering?

INTRODUCTIE

Vandaag las ik de onderstaande reactie van Denkertje die me aanzette een wat uitgebreidere reactie te schrijven. Die reactie groeide spontaan uit tot een artikelwaardig stukje dat je nu aan het lezen bent. Hieronder volgt eerst de vraag van Denkertje en vervolgens mijn reactie hierop. Natuurlijk hoor ik ook graag andere gedachten hierover en heb ik het wellicht wat erg ‘Depressie Anders‘-gezegd. Maar goed, we zijn hier ook niet om alleen maar lief voor elkaar te zijn, nietwaar?

Ik heb al meer dan 20 jaar last van depressies en ben nu gediagnosticeerd als hebbende een depressieve persoonlijkheidsstoornis. Ik vraag me af of hiervoor ook een dergelijke aanpak bestaat.

Rafal Olbinksi, afkomstig van Youtube (1)

WAT IS EEN DEPRESSIE WERKELIJK?

Beste Denkertje, ik heb nog nooit gehoord van een depressieve persoonlijkheidsstoornis. Volgens mij zijn er acht persoonlijkheidsstoornissen terug te vinden in DSM IV, en daar zit geen depressieve persoonlijkheidsstoornis bij. Persoonlijkheidsstoornissen worden gediagnostiseerd op wat ze schaal 2 van de DSM-diagnose noemen. Een depressie hoort op As I thuis, zoals ook schizofrenie en Manisch-depressiviteit. Misschien is het een nieuwe persoonlijkheidsstoornis die met de komst van DSM V is geïntroduceerd, maar dat lijkt me sterk.

Maar goed, waarschijnlijk doel je op de as I diagnose Depressie (geen persoonlijkheidsstoornis, whatever that may be), en gaat je vraag over of er ook een soort ‘Depressie Anders’-benadering zou kunnen zijn. Ik denk het wel degelijk. Ook hierbij zijn er de volgende zaken van belang: geloof diep van binnen dat je niet een ernstige ongeneeslijke hersenaandoening hebt (en dat geloof is er waarschijnlijk diep ingeramd de laatste decennia); als je hersenen dan nu verder OK zijn, wordt het zaak om de ingesleten gewoontes en patronen aan te pakken, waarbij je op zoek gaat naar de oorzaken voor dat soort ‘depressieve denkgewoontes’ – waar zijn ze ooit goed voor geweest?

Verder geldt hier natuurlijk ook weer dat het voor iedereen weer net allemaal weer wat anders is: ieders leven is anders, en iedereen ontwikkelt zo zijn eigen manieren om met tegenslagen, levensuitdagingen, problemen en dergelijke om te gaan: de een gaat aan de spuit, de alchohol of gaat gekke dingen zien, en anderen keren helemaal in zichzelf en geven de moed op en lijden dan een grauw bestaan om zichzelf te straffen of als excuus om verder niets meer te hoeven doen, of omdat ze echt geen idee hebben wat ze anders zouden kunnen denken, doen of voelen. Soms wil je ook gewoon lijden omdat je zoveel verdrietige ervaringen achter de rug hebt.

Goed, Denkertje, ik chargeer en overdrijf natuurlijk, maar net zoals bij Psychose Anders, is het logische gevolg van het niet accepteren van een vage psychiatrische hersenziekte, dat er andere oorzaken zijn, en hoe onprettig en ongewenst het ook moge klinken, daar heb je zelf de hoofdverantwoordelijkheid voor: zoals je depressieve gedachten kunt scheppen en iedere dag kunt versterken totdat je zo depressief bent dat je nog te passief of lui bent om voor een trein te springen, zo kun je ook proberen nieuwe gedachten binnen te laten komen die de stroom van je gedachten een nieuwe bedding kunnen laten vormen.

Diep ingesleten gewoontepatronen vormen een diepe bedding, waardoor het een grotere klus is om een creatievere nieuwere gedachtenbedding te scheppen, maar ik geloof erin dat hier uiteindelijk de oplossing ligt. Je dient de verantwoordelijkheid voor waar je je geest mee wilt voeden, serieuzer te nemen. Als je het wilt vergiftigen met allerlei donkere gedachten, dan is dat je keus. Wil je het verrijken met dingen die de lol, de nieuwsgierigheid of levenszin weer laten terugkeren dan heeft dat sterke effecten. Verder geloof ik in de twee grootste helende krachten die er zijn in deze wereld: liefde en humor.

Succes,
Joost

VOETNOOT
(1) http://www.youtube.com/watch?v=ydnmE3C_94s

Het Geboorteproces van Nieuwe Gedachten Stimuleren

Er zijn duizend-en-één redenen te bedenken waardoor iemand tijdelijk even ‘gek’ kan worden. Er zijn ook vele mogelijkheden om weer grip te krijgen op de situatie en er bovendien nog sterker uit te komen dan voor een ‘psychotische’ episode. Binnen het Psychose Anders project proberen we niet alleen mensen te laten zien dat een psychose  zinvol kan zijn, maar we proberen ook tips en handvatten aan te reiken om zelf aan het werk te gaan om de achtergronden van een psychose te achterhalen.

In deze bijdrage staan we stil bij een methode die je het ‘geboorteproces-van-nieuwe-gedachten-stimulering‘ zou kunnen noemen. Dit is overigens een methode die voor iedereen – met of zonder psychose in de rugzak – waardevolle vruchten kan afwerpen.

De aanname achter deze benadering is dat we allemaal in ons leven onze eigen vaste patronen, structuren en gewoontes hebben ontwikkeld. Zo hebben we ook vrij vaste manieren om te kijken naar bepaalde zaken in ons eigen leven, en de manier waarop de wereld in elkaar steekt. Tegelijkertijd leeft er in ons allen ook een soort sluimerend, wellicht haast goddelijk verlangen naar verandering, naar nieuwe ideeën, nieuwe gedachten.

afbeelding afkomstig van Kora Organics

Als je bereid bent om je te openen voor zaken als een ‘zelfgenezend proces’ dan is een logisch gevolg daarvan ook dat je je opent voor het ‘baren’ van nieuwe gedachten.

Aan dit baringsproces zitten twee kanten: ten eerste moet er ruimte worden gemaakt voor iets nieuws; er moet als het ware een babykamer worden ingericht. Ten tweede houdt het ook vaak in dat de oude rommel in die kamer dient te worden opgeruimd, want een babykamer die tegelijkertijd een stoffig opslaghok is, is natuurlijk een ongewenste combinatie voor nieuw leven.

Als je deze methode wilt gebruiken, loop je de kans dat er twee processen tegelijkertijd werken: een scheppings- en een afstervingsproces.

RUIMTE MAKEN VOOR HET NIEUWE

Om het nieuwe toe te laten dien je vooral een soort interne ‘klik’ te maken, waardoor je je opent voor nieuwe gedachten. Een effectieve manier is door op de momenten waarop je veelal het meeste scheppende potentieel hebt, namelijk net vóór het slapen gaan en net ná het wakker worden, tegen je zelf te zeggen (hardop of stil): “Ik wil nieuwe gedachten ontvangen”, “Ik open me voor nieuwe gedachten” of “Nieuwe gedachten? Laat ze maar komen, ik ben er klaar voor”.

Je kunt er ook voor kiezen om deze sympathieke uitnodiging overdag ook nog regelmatig te herhalen, en misschien kun je er soms even – al dan niet meditatief – voor gaan zitten.

Deze niet-specifieke uitnodiging geeft je eigen onbewuste wijsheid de kans om je iets nieuws aan te reiken. Met wat geduld en met wat observatie-vermogen zul je dan merken dat er zich nieuwe gedachten gaan aandienen. Alleen zijn deze nieuwe gedachten vaak een concurrent voor de oude, bekende en diepgewortelde gedachten. Dit brengt ons dan ook bij het tweede proces.

ENKELE DAGEN UITZITTEN OM OUDE GEDACHTEN TE LATEN AFSTERVEN

Het scheppingsproces gaat vaak gepaard met een afstervingsproces van oudere gedachten en patronen. Dit afstervingsproces is niet aangenaam. Het voelt onprettig en soms geeft het een raar gevoel van leegte, alsof ergens een deel van jezelf dood gaat.

Somnium door Dan May

Deze oude gedachten geven zich echter niet zomaar gewonnen en zullen alles in het werk stellen om toch te mogen blijven; ze zullen schreeuwen, ze kunnen oude angsten oproepen, ze zullen de wildste argumenten van stal halen om je te paaien ze toch binnenshuis te houden.

Het is dan echter de kunst om niet werkelijk in discussie te gaan. Je kunt beter ‘mindful’  observeren hoe ze aan het springen en doen zijn, waarbij je ook de aantrekkingskracht voelt om weer gewoon het oude te omarmen, omdat het zo bekend was. Het is als een verslaving waar je van moet afkicken. Het goede nieuws is, dat het ergste vaak binnen een dag of drie wel achter de rug is.

De vraag is dan echter of je het lef en de durf hebt om deze dagen door te komen, waarbij je echt even moet omgaan met een soort overlijden van een deel van jezelf. Je mag er volop bij huilen, maar het is wel zaak dan door te zetten. Een goede tip hierbij is dat je het echt moet ‘uitzitten’, in die zin dat de tijd er wel voor zorgt dat die oude gedachten afsterven. Hierbij kan het heel behulpzaam zijn om domme films te kijken, veel te wandelen, spelletjes te spelen, wat onzinnig rond te surfen op internet. Het gaat er vooral om dat je de tijd doorkomt, zonder die oude gedachten te voeden.

ENKELE BRUIKBARE METAFOREN

Om het geboorte- en afstervingsproces te begeleiden kan het soms handig zijn om bepaalde metaforen in te zetten om het geheel beter in te kaderen. Hieronder doe ik een aantal suggesties.

Explosie op Rotonde

Je kunt je voorstellen dat er een krachtige explosie heeft plaatsgevonden op en rond een rotonde, waardoor het niet langer mogelijk is om er gebruik van te maken. De wegen die normaal via de rotonde liepen kunnen daardoor ook niet meer gebruikt worden. Dit leidt tot verwarring, tom-toms die foute informatie geven, onduidelijkheid over hoe je dan je doel moet bereiken e.d. Het vergt dan wat geduld om het besef te laten indalen dat er meerdere wegen leiden naar je bestemming, en dat er op de plek van de Rotonde iets anders kan gaan groeien, en misschien levert de nieuwe route ook veel meer plezier op.

Herseninfarct

Een andere metafoor kan zijn het stoppen van de toevoer van bloed aan bepaalde delen van je hersenen, waardoor er tijdelijk bepaalde functionaliteit wegvalt. De neuronen in je hoofd hebben dan even de tijd nodig om in al hun plasticiteit nieuwe verbindingen te leggen waardoor ze later weer in staat zijn om gewoon te functioneren, met daarbij allerlei nieuwe mogelijkheden.

Current van Vladimir Kush

Ingesleten stromen blokkeren

Dan zou je nog kunnen gebruik maken van de metafoor van de waterstroompjes die zich door een landschap hebben gevormd. Deze worden dan plots geblokkeerd door een paar stevige rotsblokken waardoor er tijdelijk wanorde en chaos ontstaat. Door geduld te betrachten gaat het water vanzelf nieuwe wegen vinden om weer te gaan stromen.

CONCLUSIE

Dit proces van verandering is iets waar we eigenlijk standaard een weerstand voor hebben. Het is immers veel aantrekkelijker om lekker vast te houden aan het bekende. Als je echt serieus nieuwe gedachten wil uitnodigen in je wereldbeeld, dan impliceert dat uiteindelijk ook dat oude gedachten herzien dienen te worden, en in sommige gevallen volledig verworpen. Het is dan ook een teken van wijsheid als je in staat bents om te veranderen en toe te geven dat bepaalde dingen niet meer passen.

Wees tijdens dit geboorte- en sterfproces vooral lief voor jezelf en vertrouw op de wijsheid van je lichaam.

Psychose: Welke Stem wordt Gehoord? Symposium door Soteria Nederland i.s.m. Stichting Weerklank

(bericht overgenomen van websites van Stichting Soteria Nederland en Stichting Weerklank)

In samenwerking met Stichting Weerklank organiseert stichting Soteria Nederland een landelijk symposium met als titel: Psychose ‒ welke stem wordt gehoord? De dag gaat over: “Wat doet recht aan de stem/stemmen van de zorgvragers. Het perspectief van cliënten, familie/naasten en medewerkers komen aan de orde.

Datum: zaterdag 25 mei 2013 Plaats: Vrije school de IJssel, Henri Dunantweg 4 te Zutphen Tijd: 9.30-17.00 uur

In het najaar van 2013 start stichting Soteria Nederland met een innovatieve ambulante psychosebehandeling, waarin respectvol intermenselijk contact de basis vormt. Stichting Weerklank heeft als doel het vooroordeel ‘stemmen horen is gek of psychiatrisch ziek’ te doorbreken.

Door voorlichting te geven draagt zij bij aan een betere hulpverlening. Psychotische ervaringen kunnen voor enorm lijden zorgen. Ze kunnen veel angst oproepen en het dagelijks functioneren volledig verstoren. Vaak komen psychoses als negatieve incidenten in het nieuws. Maar horen we eigenlijk wel wat dit betekent voor mensen? Hoe ziet een hulpverlening er uit die recht doet aan deze unieke vragen? Daar willen we met dit symposium een bijdrage aan leveren.

In de ochtend zullen drie sprekers het woord voeren:

– Jolanda Cuijpers-Hermans: ervaringsdeskundige “Wat werkt en wat werkt niet” (cliëntenperspectief)

– Jos Dröes: psychiater “Soteria, een hele bevalling”

– Han Deibert: mede-initiatiefnemer Soteria Nederland “Soteria NL vraagt moed”

Na de lunch zijn er diverse workshops vanuit de perspectieven van: cliënt, familie en medewerker. De dag wordt afgesloten met een gezamenlijke “borrel”.

Dagvoorzitter: Bas ter Stege (lid Raad van Toezicht stichting Soteria Nederland).

Opgave voor deze dag is mogelijk door een email met naam en adres te sturen aan: symposium@soterianederland.nl. De toegangsprijs à € 25 (incl. lunch, koffie, thee en drankje achteraf) kunt u overmaken op de rekening van Stichting Soteria Nederland te Zutphen: NL59 TRIO 0390139475 onder vermelding van ‘aanmelding 25 mei’. Uw aanmelding is definitief op het moment dat het geld op de rekening staat.

Als de hoogte van dit bedrag bezwaarlijk voor u is, kunt u contact opnemen met de penningmeester van Stichting Soteria Nederland via mariodomen@soterianederland.nl Voor donateurs en leden van Stichting Weerklank is deze dag gratis. Zij kunnen zich aanmelden via 25mei@stichtingweerklank.nl.

Met vriendelijke groet,

stichting Weerklank & stichting Soteria Nederland.

Klik hier voor de uitnodiging zoals deze te lezen op de site van Stichting Weerklank:

Psychiatrisch kopstuk Jim van Os over de DSM: “Ik gebruik ‘m nooit.”

(artikel door Christina)

In een artikel in de krant Trouw van zaterdag 26 januari 2013 verscheen een interview met ‘snoeiharde opvattingen‘, zoals de journalist het noemt, van psychiater Jim van Os (zie afbeelding) over de nieuwe DSM-5. Van Os is medeopsteller van dit psychiatrische handboek. In de afgelopen zes jaar werkte hij samen met 250 andere vooraanstaande psychiaters in werkgroepen aan de totstandkoming van deze nieuwe versie van de DSM, die komend voorjaar verschijnt.

Een soort zeventiende-eeuwse geneeskunde

Van Os: “Dat is hét grote probleem van de psychiatrie. Er worden geen oorzakelijke diagnoses gesteld – niet zoals een sputumkweek bij tuberculose. Eigenlijk is het een soort zeventiende-eeuwse geneeskunde: je hebt koorts, of koorts met bloedplassen.

Op dat niveau zitten we in de psychiatrie. We hebben nog geen enkele test, voor geen enkel psychiatrisch ziektebeeld. Omdat we het brein niet begrijpen. Gedachten en gevoelens kunnen we niet een op een herleiden tot moleculaire processen, genen verklaren heel weinig. Terwijl de DSM dat wel suggereert: dat er echte ziekten in staan, die te herleiden zijn tot echte processen in het brein.”

Pseudo-kennis

In tegenstelling tot Dick Swaab vindt Van Os dat wij ‘niet ons brein zijn‘: “Hoe brein en geest zich tot elkaar verhouden, weten we gewoon nog niet (….) wat is het nut van een diagnose? In principe is het niet meer dan een uitspraak, op basis van de klachten, over wat je als patiënt kunt verwachten, en over een passende behandeling. Het probleem is dat diagnoses in de praktijk veel meer betekenen. Door het woord schizofrenie te gebruiken geef je er betekenis aan: het is iets heel ergs. Voor patiënten is de boodschap dat ze een ziek brein hebben en dat ze levenslang pillen moeten slikken. Stereotypering en stigmatisering, op basis van pseudowijsheid en pseudokennis.”

Etiketteringsindustrie

Van Os zegt dat er zoveel verschillen zijn tussen depressieve patiënten, bijvoorbeeld, dat je ‘het label net zo goed achterwege kunt laten.’ “Als je een etiketteringsindustrie begint, moeten de etiketten wetenschappelijk wel te verantwoorden zijn. En het moet duidelijk zijn wat ze betekenen voor behandeling en prognose. Een DSM-label zegt daar eigenlijk heel weinig over, dus in die zin geven ze patiënten weinig houvast. Antidepressiva worden bij depressies en bij allerlei andere aandoeningen voorgeschreven, dwars door de DSM heen. Dat geldt voor vrijwel alle behandelingen in de psychiatrie.”

Op de vraag hoe Van Os zelf een classificatiesysteem zou maken, antwoordt hij: “Een lijstje van hooguit tien brede syndromen, zoals angst, depressie, psychose. Dan ben je klaar. Dergelijke verzamelcategorieën zijn veel te breed voor stigmatisering, dus dat is ook een groot voordeel.”

Volgens Van Os zou er veel meer naar de zorgbehoefte moeten worden gekeken, en hij had gehoopt dat er zo’n soort systeem in de DSM-5 zxou komen toen hij toetrad tot de commissie. Maar dt is niet gelukt. Op de vraag of hij zelf de DSM weleens uit de kast haalt, schudt hij het hoofd: “Nooit.” 

“De criteria zijn zo flexibel, je kunt iemand altijd wel iets op zijn hoofd plakken. Tachtig procent van de antidepressiva wordt voorgeschreven door huisartsen. Voor Ritalin geldt iets soortgelijks: zestig procent van de recepten wordt niet door kinderpsychiaters maar door andere hulpverleners voorgeschreven.”

Psychische oorzaken voor psychiatrische ziektebeelden

“Nu komen we erachter dat er misschien ook psychische oorzaken zijn voor psychiatrische ziektebeelden. We denken dat er bij ziekten als schizofrenie of depressie allerlei symptomen zijn die weer andere symptomen oproepen. Als je somber bent, ga je vanzelf denken dat mensen negatief over je denken. Die gedachten kunnen stemmen worden die je dat vertellen. Dan ga je je misschien wel terugtrekken, je komt niet meer de deur uit ien gaat jezelf verwaarlozen. Anderen worden er misschien wel heel angstig van, gaan mensen in paniek opbellen of veel drinken. Die oorzakelijke ketens hebben we wellicht gemist. We gingen er te veel vanuit dat symptomen braaf allemaal tegelijk ontstaan door een genetisch probleem. Alsof het levensverhaal van patiënten er helemaal niet toe doet.”

Het interview is twee maanden na publicatie gratis te lezen op de website van Trouw. Je kunt het ook eerder lezen door ervoor betalen via de site van Trouw. De titel van het artikel is ‘Angst, depressie, psychose…klaar‘. Je kunt er via een tweet van Maurits1990 wel iets van lezen.

Update 15 april 2013:  Inmiddels is het gehele artikel inderdaad netjes te lezen op de website van Trouw. Klik daarvoor op: ‘Angst, Depressie, psychose…klaar‘.

Update 16 april 2013: In een uitzending van Labyrint komt Jim van Os aan het woord in een kritische analyse van DSM V, waarin hij samen met psychiater Allen France en ervaringsdeskundige Wilma Boevink ook spreekt over de medicalisering van normaal gedrag. Je kunt de uitzending bekijken via de tweede Psychose Anders site.

 

 

Gek worden door Militaire Uitzending in Combinatie met zelf opgelegde Druk

Hieronder volgen de ervaringen van een voormalig militair, Harold, die beschrijft hoe hij psychotisch werd door een combinatie van druk door een militaire uitzending naar het buitenland en het erg hoog leggen van de lat qua tennis. Interessant hierbij is ook de manier waarop Harold probeerde om te gaan met het rare verlangen naar spanning dat hij had overgehouden. Uiteindelijk heeft hij zijn medicatie kunnen afbouwen, waarbij hij zegt: “Diepgaande contacten in een vertrouwde setting zijn van levensbelang…“. Lees hieronder zijn verslag:

In 2009 heb ik een psychose gehad. Ik had waanbeelden en een achtervolgingswaan. Een auto-ongeluk moest er aan te pas komen omdat de hulpverlening me niet kon helpen. Hier ging een heftig verleden aan vooraf. Ik zat bij de elite eenheid van de luchtmobiele brigade wat zwaar en veeleisend was. Ook tenniste ik op hoog nivo.  Die twee factoren zorgden ervoor dat ik in 2009 een psychose kreeg.

Ik wilde beide initiatieven volhouden koste wat kost. Na de uitzending naar Irak in 2004 was ik allang niet meer dezelfde. De ellende en vooral die immense druk die opgelegd werd tijdens de uitzending zorgde na de uitzending tot veel problemen. Tijdens de uitzending waren er een tiental incidenten van klein naar groot. Een hinderlaag was de grootste. Daar heb zijdelings maar toch middenin gestaan want je krijgt alles mee over de radio. Het balanceren op leven en dood koste me de kop. Na de uitzending kreeg ik PTSS [red: post traumatische stress stoornis]. Dat komt veel voor bij militairen.

Zo zocht ik rellen op, kwam ik op ongure plaatsen, ging zelf voor de gein (spanning) een wietplantage in huis opstarten. Uitgaan, vrouwen versieren, naar het casino…allemaal, begrijp het goed, om diezelfde spanning weer terug te krijgen, want ergens vond ik het ook spannend. Dat hier de uitkomsten niet goed van zijn spreekt voor zich.

In een uiterste krachtsinspanning wilde ik voor het tennis gaan om zo het hoogste nivo te bereiken, maar in combinatie met de PTSS brak er iets, waardoor een psychose onstond. Ik stond er middenin en gaf er geen aandacht aan en bleef doorgaan. Ik speelde gewoon tennistoernooien of er niets aan de hand was en dat ging helemaal mis. Ik ben zelfs tot 3 keer toe met politiebegeleiding van de baan gehaald.

Een ongeluk met een motorrijder (goed afgelopen gelukkig) bracht me in één klap naar de psychiatrie. Ik werd opgenomen…nou wat zich daarafgespeeld heeft bespaar ik je, maar ik had een nieuwe tegenstander. Hoe red je je vege lijf hier uit? Van een psychotherapeut had ik nog nooit gehoord en van de psychiatrie wist ik het bestaan geeneens.

Na een terugval in 2010 was ik radeloos…ik stond na afbouw van medicatie weer op de rand van een psychose. Ik had de problemen niet uitgediept en dan reageert je lichaam met een halt: een psychose. Er lag een kaartje op tafel van een therapeut, maar  ik geloofde er niet in. Ik had zulke nare dingen van al die hulpverleners gehoord…het vertrouwen was weg. Ik ben er toch heengegaan en deze man was zo vriendelijk en na een een eerste ontmoeting zat ik na afloop zielsgelukkig in een cafeetje het te vieren voor mezelf. Deze man kan mij echt helpen.

In een jaar tijd hebben we afgerekend met PTSS door EMDR behandelingen. Ik ben nu een jaar van de medicatie af betreft de psychoses, die ik heel geleidelijk heb afgebouwd. Voor mij is het zeker . Diepgaande contacten in een vertrouwde setting zijn van levensbelang.

 

Update eind januari 2013: Dit artikel is ook gepubliceerd door argusoog met daarbij ook enkele interessante reacties.

 

Het Nieuwe Diagnosticeren: de Constructieve Diagnose

Nu het aankomende psychiatrische kookboek (door sommige critici zelfs ‘het farmaceutische sprookjesboek’ genoemd)  DSM-V, volop in de belangstelling staat, kan het zinvol zijn om eens wat te reflecteren over alternatieven. Het Amerikaanse diagnostische handboek is verworden tot een ‘Boek der Ziekten en Stoornissen‘. Mensen die bij de GGz aankloppen hebben tegenwoordig een erg grote kans een door de verzekeraars verplichte (ietwat mysterieuze)  ‘hersenziekte diagnose‘  verstrekt te krijgen door de hulpverlener.

Op basis van deze hersenziekte-diagnose wordt vervolgens een behandeling uitgezet, het liefst zo eenvormig en ‘evidence-based’ mogelijk. Een behandeling waarbij (het vaak langdurig gebruik van) hersenbeïnvloedende chemicaliën veelal een onderdeel is.

Psychiatrische Hersenziektes Scheppen via DSM-Diagnoses

Vanuit Psychose Anders kijken we op een geheel andere wijze naar ‘geestelijke problemen‘. Het gebruik van het medische model met haar ziekten en stoornissen wordt niet beschouwd als de meest gunstige metafoor. Sterker nog, het lichaam gebruiken als metafoor voor psychische problematiek zou wel eens een erg ongezonde en verlammende metafoor kunnen zijn (1).

Als je immers van buitenaf een bepaalde ‘hersenziekte’ zoals ‘schizofrenie’, ‘depressie’, ‘manisch depressiviteit’, ‘autisme’, of ‘ADHD’  aangepraat krijgt, is de kans groot dat je nog echt gaat geloven dat je een dergelijke hersenziekte hebt. Dat er dus ergens in de kern van je wezen iets volledig niet deugt, en dat het maar de vraag is of het ooit nog beter kan worden.

Zo kun je door een behandeling in de GGz een ziekte krijgen die dan wel niet zo dodelijk is als bepaalde vormen van kanker, maar die toch wel zo ernstig is dat een vergelijking met chronische ziekten als diabetes en M.S. van toepassing zou kunnen zijn, inclusief de verplichte medicatie om de ‘stoornis’ in bedwang te kunnen houden.

En tja, je kunt denken en doen wat je wilt, maar diabetes gaat er over het algemeen niet van over, en in hoeverre kun je zelf nog iets doen als je eenmaal zo’n gruwelijke stoornis of psychiatrische hersenziekte hebt opgelopen omdat dat nu eenmaal moet voor de GGz-dossiervorming en de declaratie bij de verzekeraar of uitkeringsinstantie?

Een weinig opbeurend traject staat je te wachten zodra je een DSM-IV/V ziekte hebt toegewezen gekregen. Zouden we met zijn allen niet iets kunnen verzinnen dat constructiever werkt?

DE CONSTRUCTIEVE DIAGNOSE

Stel je eens voor dat we dat medische denken met haar ziektes en stoornissen eens even helemaal opzij schuiven. In plaats daarvan gaan we kijken naar een mens die door allerlei omstandigheden tegen problemen is aangelopen die zo groot zijn geworden, of dreigen te worden, dat er wat gekke of rare dingen gebeuren. Of iemand dan heel zwaarmoedig, verslaafd, hyperactief, hallucinerend, verward reageert, is dan niet eens zo heel wezenlijk. Dat zijn immers pogingen om het hoofd te bieden aan deze grote stressbronnen.

Hierbij gaat het niet om een gestoorde dopamine- of serotonine-huishouding, maar gaat het om zaken als (liefdes)verdriet, schaamte, gevoelens van falen, rouw, negatief zelfbeeld, extreem positief zelfbeeld, verslaving, vernedering, eenzaamheid, leegte, pijnlijke onverwerkte trauma’s, schuld etc. Kortom, zaken die je als mens allemaal kunt tegenkomen in het leven, én wat heel belangrijk is: zaken waar je in principe ook iets aan kunt veranderen.

Als hulpverlener die zich aangesproken voelt om een constructieve diagnose te geven, wordt het dan zaak om inzicht te krijgen in dit soort menselijke thema’s. Hierbij dient dan vervolgens op een creatieve wijze gekeken te worden naar mogelijke manieren om de onstane stagnatie in het groeiproces van de betrokkenen te wijzigen. Het is niet de taak van de hulpverlener om alles op te lossen voor de cliënt.

Wel is het natuurlijk mooi als een hulpverlener (of een goede vriend, die kan net zo makkelijk de kunst van de constructieve diagnose  toepassen), zaken kan aanreiken waardoor de kans toeneemt dat de cliënt  de confrontatie met zichzelf aandurft. Dat een cliënt durft te overwegen bepaalde aannames te betwijfelen, bepaalde gevoelens toe te laten etc.

Ik ben daarbij geneigd om te denken dat hiervoor geen hoogdravende psychotherapeutische interventies nodig zijn, maar vooral veel kennis van de wereld, en kennis van de manieren waarop mensen met soortgelijke thema’s om zijn gegaan in het verleden. Door dan te verwijzen naar boeken, citaten, films, muziek, schilderijen, plaatsen, methodes, of mensen die raakvlakken hebben met die thema’s kan die persoon zelf proberen zich op een vrij natuurlijke wijze af te stemmen op de thema’s.

Stel je voor dat iemand in het verleden haar hart volledig heeft geopend voor iemand en daar is een krachtige liefdevolle relatie uit voortgekomen, die na enkele jaren later toch door overspel op de klippen is gelopen. Dat kan bij iemand zóveel pijn doen dat er een angst ontstaat om zich ooit nog werkelijk liefdevol te openen voor iemand anders. Zodra iemand dan verliefd lijkt te gaan worden kan iemand de ander gaan beleven als een duivel (soms symbool voor angst), iemand kan heel bang gaan worden, iemand kan heel depressief worden, of een ander duikt een verslaving in om maar te voorkomen weer die pijn te gaan voelen om afgewezen te worden.

Iemand die werkt met de contructieve diagnose methode gaat geen tijd verspillen met hersenziekte-diagnoses en mogelijke medicatie, maar die gaat die persoon verwijzen naar verhalen, romans, films, muziek waarin deze thematiek wordt verwerkt. Hij kan ook afhankelijk van de persoon en zijn wereldbeeld doorverwijzen naar bepaalde andere mensen, methodes, therapeuten of vrienden. Alles met de bedoeling de betrokkenen te inspireren, of in staat te stellen nieuwe zienswijzen of gedachten rondom het thema toe te laten. Bij de een raad je bepaalde nummers van Frans Bauer aan, en bij de ander verwijs je naar bepaalde teksten van Fiona Apple of Nick Cave. Voor de ene persoon werkt cognitieve gedragstherapie, terwijl de ander meer heeft aan psychosynthese of een cursus in wonderen.

Wat bovenal van belang is, is dat er werkelijk wordt geïnvesteerd in het wereldbeeld van de persoon, en op basis daarvan wordt verwezen naar ‘wijsheid’ waarin dergelijke thematiek wordt beschreven. Het impliceert dat de cliënt wordt gezien als iemand die te maken heeft met levensproblemen die heel normaal zijn, en al bestaan zolang de mensheid bestaat, en dat het een onderdeel van het leven is om te leren daarmee om te gaan, waarbij je de ‘multimediale’ vruchten kunt plukken van de mensen die eerder voor dat soort levensproblemen hebben gestaan.

Deze constructieve diagnose methode benadrukt dat het leven soms ook echt zwaar kan zijn, maar dat dat er nu soms eenmaal ook bijhoort in sommige fases. En dat we als mens het vermogen hebben om zelf weer de kracht te hervinden om het leven weer op te pakken. Hierbij is het van wezenlijk belang om te weten dat je een gezond mens bent, met een gezond paar hersenen, die hoogstens op een heftige manier kunnen reageren omdat je niet goed weet, of hebt geleerd, hoe je met bepaalde levensproblemen om kunt gaan.

Als je jezelf kunt liefdevol kunt beschouwen als een leerling van het leven, dan wordt het bestaan al meteen een stuk lichter, omdat je dan ook gewoon fouten mag maken, of mag toegeven dat je ook niet altijd weet hoe je met bepaalde dingen het beste kunt omgaan.

NOTEN

(1) https://psychoseanders.wordpress.com/2012/04/24/stoeien-met-metaforen-en-begrippen-4-manieren-om-te-kijken-naar-psychiatrische-symptomen/

Gesprek over het waarom en het nut van een week separeren

In november 2012 ontving ik het onderstaande bericht van R. Ze beschrijft de omstandigheden waardoor ze een jaar geleden  tijdens een opname een week lang werd gesepareerd. Een jaar later heeft ze een gesprek met degenen die destijds verantwoordelijk waren voor deze separatie. Hieronder volgt haar verslag van deze ontmoeting.

Een jaar geleden ben ik tijdens mijn opname een week in een separeercel beland. Omdat ik opnieuw last kreeg van nachtmerries hierover wilde ik hier met de betrokkenen een gesprek over, om hen op hun verantwoordelijkheid aan te spreken, om te vertellen wat het met mensen doet, en om mijn vragen hierover te beantwoorden. Hieronder volgt een korte samenvatting van de aanleiding van de separatie en het gesprek.

Ik had een terugval en was druk en verhoogd prikkelbaar. Er ontstond een ruzie tussen mij en een verpleegkundige omdat ik van haar niet mijn man mocht bellen. Hoewel ik boos was en lelijk deed, was ik niet fysiek agressief of een gevaar voor het personeel of medepatiënten. Wel kan ik me voorstellen dat ik voor verpleegkundigen lastig was en moeilijk handelbaar. Op die grond kan ik het me voorstellen dat de verpleegkundige me een uurtje zou willen laten afkoelen in de separeercel, hoewel dit niet nodig was geweest als zij met wat meer tact gehandeld had.

Een prikkelarme omgeving om even af te koelen

Maar een uurtje is iets heel anders dan een hele week! Dit is voor mij een traumatische ervaring geweest waar ik nog lang last van heb gehad. Ik vind dat ik als een beest behandeld ben door me 1 week in deze separeercel te laten verblijven. Het is middeleeuws en niet meer van deze tijd. De verpleegkundigen waren weliswaar zorgzaam, maar ze konden me geen uitleg geven over het waarom en wanneer ik er dan weer uit mocht. Ik had continu het gevoel dat ik gek werd als ik er niet uit mocht.

De enige verklaring die ik ervoor heb gekregen was dat het prikkelarm was, waarvan blijkbaar een heilzaam effect verondersteld wordt op psychosen. Het concept prikkelarm begrijp ik in deze context niet om de volgende redenen:

1. De woede die de opsluiting in een enge kale ruimte in me opriep was enorm. Machteloze woede, want ik kon met mijn woede nergens naar toe en nergens op afreageren. Ook kon ik mezelf nergens mee afleiden (een betere vorm van agressieregulatie) want er was nergens afleiding. Deze machteloze woede was een enorme sterke negatieve prikkel die zorgde voor een enorme agitatie en onrust en waardoor ik natuurlijk niet kon slapen (wat in de eerste instantie het doel was, dat ik weer goed ging slapen omdat ik dit in mijn manie niet deed). Hoe kan opgesloten zijn in een enge, negatieve ruimte, zonder enige afleiding, waar je alleen bent met je eigen woede, prikkelarm zijn?
2. Het is bekend dat opsluiting zonder prikkels (prikkelarm) psychotische verschijnselen zoals hallucinaties kan uitlokken. Ik kreeg deze dan ook. Hoe kun je eenzame opsluiting toepassen als ‘behandeling’ terwijl het juist symptomen oproept van iets dat je wilt voorkomen (psychose)?

In het gesprek zijn ze helemaal niet ingegaan op het concept prikkelarm. Ze vertelden dat een separeercel niet als behandeling wordt ingezet, maar alleen als noodmaatregel. (Toch is het gedurende mijn behandeling wel genoemd, dat ik er tot rust zou moeten komen). Ik vond dat het dan wel erg vaak en langdurig werd ingezet op de afdeling. Het antwoord daarop was dat het een acute afdeling was (met dus acute problemen waar ze blijkbaar niet heel goed mee om kunnen gaan).

3. Door de separatie verbreekt/verstoort de behandelaar de therapeutische relatie met de patiënt. Ik had in de separeercel hallucinaties en lucide dromen. Ik heb dit nooit verteld, omdat dit symptomen zijn van een psychose, dus dit leek me niet handig om te melden. Ik wilde er natuurlijk zo snel mogelijk uit en toegeven dat je psychotische symptomen had zou dit proces vast niet bespoedigen, dacht ik. Toch lijkt mij openheid over klachten belangrijk voor het herstel, wat is hierover jullie mening?

Ze erkenden dat er door het separeren inderdaad een vertrouwensbreuk ontstaat die later weer hersteld moet worden. Verder noemden ze nog dat psychotische klachten geen reden zijn tot separatie, maar dat het puur gaat om de vraag of iemand ‘handelbaar’ is op de afdeling.

Isoleercel nabij Oslo. Zo mooi als hier zie je ze in Nederland niet vaak.

4. Waarom een hele week?

Ze zagen het dan wel als een noodmaatregel, maar naar mijn idee kon deze noodsituatie nooit een week duren. Omdat ik gedurende die week boos was op de situatie en dit ook uitte, werd ik als niet betrouwbaar ingeschat en dachten ze dat ik op de afdeling ook wel weer makkelijk boos zou kunnen worden omdat ik onvoldoende zelfbeheersing toonde. Toch gaven ze hier wel impliciet toe dat dit anders had kunnen gaan en ze gaven me gelijk dat ik niet agressief naar mensen toe was (ik schopte wel boos tegen de deur en verzette me, maar dit was in reactie op de opsluiting).

Ze gaven ook toe dat het inderdaad een probleem is dat je in een vicieuze cirkel terecht komt, omdat je opgesloten wordt, wordt je boos en omdat je boos wordt blijf je opgesloten omdat ze je niet vertrouwen. De arts noemde nog dat ze me wel medicatie gaven om rustig te worden. Ik was op een gegeven moment dan ook wel flink gesedeerd en gaf het verzet min of meer op, maar het gevoel van machteloosheid, woedde en uitzichtloosheid bleef natuurlijk.

Ik ben blij dat ik het gesprek gehad heb. Het kan het leed niet ongedaan maken, maar ik heb in ieder geval mijn grieven hierover kunnen uiten bij de verantwoordelijke personen. Voor mijn gevoel heeft de separatie destijds de oorspronkelijke klachten enorm verergerd (hoewel de hoge dosis medicatie de klachten op een gegeven moment ook wel heel erg dempte en ik een soort zombie werd) en heeft het ook het vertrouwen in de hulpverleners geschaad. Gelukkig is het achter de rug en hoop ik het nooit meer mee te maken. Oprechte excuses ervoor heb ik helaas niet gehad (daar had ik wel op gehoopt), maar ik ben in ieder geval serieus genomen en heb ook het verhaal van hun kant gehoord.

Angstremmers: Ik word er Bang van

Op 17 november 2012 ontving ik de hieronder volgende ervaringen van Ralf Arends rondom het gebruik van de angstremmer Lorazepam. Lorazepam heeft eerder een rol gespeeld in een artikel rondom de ervaringen van Frederika (1). Ralf heeft in mei 2012 op deze site nog  het artikel geschreven met de titel ‘Zonder Medicatie een goede mentale Weerstand opbouwen tegen Psychotische Kwetsbaarheid‘ (2). Ik wil Ralf bedanken voor deze wederom waardevolle bijdrage.

Het is anderhalf jaar geleden dat ik voor het laatst een Lorazepam (angstremmer) slikte. Een halfvol doosje ligt nog steeds stof te vangen op de plank boven mijn aanrecht, maar het idee om er één te gebruiken bij een sporadische angststoornis staat me erger tegen dan de angstaanval zelf. Liever een kopje thee, een goede vriend als klankbord over de telefoon of een knuffel van mijn zus die altijd aardig genoeg is om me uit te leggen dat ik soms niet helemaal goed bij mijn hoofd ben zodat ik er zelf ook een beetje om kan lachen. Want daar trekt de bewolkte lucht weer van open en daar word ik rustig van.

Maar met Lorazepam kan het ook. Alleen die werkt anders. Veel beter zelfs… in eerste instantie. De eerste keer dat ik er eentje nam was ronduit hemels. Zoals ‘toevalligheden’ door clienten met psychosegevoeligheid vaak verkeerd geïnterpreteerd worden, gebeurde het zelfde met mij op een begrafenis. Een grafsteen met Ralf Verdonk erop ontspoorde me een beetje. Goed, de naam op de grafsteen was niet de mijne, en ook de datum van overlijden was weliswaar twee maanden voor mijn eerste psychose, maar het kwam allemaal redelijk in de buurt dus zagen mijn hersenen een uitgelezen kans om even goed de fantasie op deze betekenisloze feiten los te laten.

Lorazepam (afbeelding afkomstig van 3)

Ik rende tussen de cake en koffie door naar het toilet om het nieuwste cadeautje van mijn psychiater door het folie heen te drukken. Slok water en afwachten. Zelfs de placebowerking was overweldigend. Na één minuut kon ik de wereld weer aan, terwijl het pilletje nog niet eens de kans had gehad om zichzelf op te lossen in mijn maagzuur, laat staan dat de werkzame stof al in mijn bloed was opgenomen (dit gebeurt meestal een half uur later). Maar in mijn hoofd werkte het al prima.

Een half uur later was het helemaal raak. Alle losgedraaide tandwielen zaten weer op zijn plek, en het vastgelopen uurwerk in mijn bovenkamer liep weer gesmeerd. Waar maakte ik me druk om? Wat voelde het heerlijk om te kunnen relativeren zonder die bedrukkende angst. Deze was op de een of andere manier door de Lorazepam grondig mijn oren uit geveegd. “Ralf Verdonk? Ken ik niet. En tsja, er zullen in 2008 wel meer mensen overleden zijn. Mooie zwart-marmeren grafsteen overigens…” Wat ging het nadenken ineens allemaal weer makkelijk!

Twee dagen later ging het weer mis. Een dame op een reclamebord keek me wel heel indringend aan en ik kreeg een beetje een onprettig gevoel bij haar. Ergens wist ik dat ik niet hallucineerde en dat mijn angst en trauma me bespeelden. Ook wist ik dat ik het jaar ervoor (zonder Lorazepam) had geleerd om met steeds minder moeite over dit soort momenten heen te stappen. Maar ja, de pillen zaten in mijn zak. Ik had er nog 19 en dat was genoeg om nog 19 momentjes zoals deze te trotseren. “Ach, waarom ook niet. Het kan geen kwaad en ik ben ermee geholpen.”

Een week later had ik nog negen pillen over. Naast dat de wereld ineens binnen een week een stuk beangstigender was geworden dan het jaar ervoor, maakte ik me ook een beetje zorgen over het feit dat het doosje aardig leeg begon te raken. “Wacht eens even, van de zijkant bekeken lijken de lege plekjes op de medicijnstrip wel een beetje op boze oogjes, en het deukje in de strip lijkt wel een beetje op een mond met omlaag hangende mondhoeken. Tijd voor een pilletje!”

Het was aftellen. Dit kon niet veel langer goed gaan. Het was me van tevoren verteld dat ik de pillen moest gebruiken als laatste redmiddel maar dat treinstation was ik al in hoog tempo voorbij geraasd. Ik kon niet bij mijn psychiater aankloppen voor meer en ik ben blij dat ik dat ook nooit gedaan heb. Ik was verslaafd. Niets meer en niets minder. Maar het kwartje viel op tijd. De laatste vijf pillen zitten nog steeds in het doosje en ik durf ze eigenlijk niet meer aan te raken. Ze liggen daar prima zo. Ik heb vier verschrikkelijke dagen moeten doorstaan om af te kicken. Alles kwam terug, en ik heb moeten zwoegen om het vertrouwen in mijn eigen verstand terug te krijgen.

Lorazepam is voor mij een drug, en een vrij fatale ook. Ik zie het als het biertje dat niet uit gezelligheid gedronken wordt, maar om sociaal meer capabel te zijn, of de joint om even weg te zakken uit het dagelijks leven. Het maakt de realiteit niet prettiger, maar het doet mij eventjes de superman-cape om zodat ik er beter mee om kan gaan. Maar de cape moet ook weer af na vier uur, desnoods als ik lekker vlieg zodat ik extra hard op de grond lazer. Ik ben er bang voor.

Net als alle drugs heeft Lorazepam een vrij prettige en acute werking. Maar naast de werking op mijn hersenen, creëert het een psychische afhankelijkheid. De onterechte conclusie dat ik de realiteit niet aankan zonder deze pil, vreet zich bij mij langzaam een weg naar binnen en ik heb geleerd om alle andere mogelijkheden uit te putten voordat ik me eraan vergrijp.

Ik voel me erg stabiel en prettig zonder. Ik leef al ruime tijd zonder angstaanvallen.

VOETNOTEN
(1) https://psychoseanders.wordpress.com/2010/11/21/onverwerkte-rouw-in-psychose-inducerende-isoleercel-en-lorazepam/
(2) https://psychoseanders.wordpress.com/2012/05/20/zonder-medicatie-een-goede-mentale-weerstand-opbouwen-tegen-psychotische-kwetsbaarheid/
(3) http://www.gelderlander.nl/voorpagina/nijmegen/article8632683.ece

Psychose Anders Voorlichting versus Therapie

Op 6 november 2012 schreef Jsgn3 een reactie op het artikel Gevraagd: Mensen die alternatieve Psychose Educatie willen aanbieden (1). Mijn reactie hierop mondde uit in een hoeveelheid tekst die in mijn ogen zinvol genoeg is om te plaatsen in een nieuw artikel. Hieronder volgt allereerst de opmerking van Jsgn3, met daarna mijn antwoord.

Een interessant initiatief. Maar ik vraag me af of ik geholpen zou zijn met de dingen die iemand van het ‘Psychose Anders Voorlichtingsteam‘ mij zegt, iemand die het “PsychoseAnders gedachtengoed” vertolkt. Om hier wat meer duidelijk over te krijgen neem ik vier voorbeelden uit mijn eigen leven, die ik me zo goed mogelijk heb proberen te herinneren. Elke keer is de vraag: wat zegt iemand van het voorlichtingsteam? Omdat dit voorbeelden uit mijn eigen leven zijn kan ik dus zeggen hoe het afgelopen is toen ik hulpverleners met ongeveer deze verhalen benaderde. Deze afloop zal ik schrijven, per PsychoseAnders antwoord. Desgewenst kan ik nog meer voorbeelden geven.

1) Ik, man, ben 18 en heb nergens zin meer in. Ik heb onlangs griep gehad. Ik zit in de maanden voor mijn HAVO examen. Ik heb mijn bloed laten testen, maar dat is gewoon goed.
2) Ik ben 30 en heb slaapklachten na een verblijf van +/- 1,5 week in Amerika, gevolgd door een week griep, en een paar dagen in Italië. Ik meld me ziek. Ik probeer verschillende keren weer te gaan werken, maar na een paar dagen kan ik dan weer niet goed slapen. Ik zie duiveltjes in het patroon van de gordijnen. Ik word er uitgeput en radeloos van. Ik denk er aan voor de trein te springen als ik op het station sta.
3) Ik ben 30 en ik ben gisteren in het water gesprongen. Ik had het idee dat ik de wereld kon redden als ik dat deed. Ik had een stem in mijn hoofd die tegen mij sprak. Ik denk dat dat God was. Ik spreek veel, en maak woordspelingen. Ik gebruik anafranil, dat is een anti depressivum.
4)Ik ben 33 en mijn vader is een aantal weken geleden overleden. Ik ben mijn eerste serieuze relatie kwijt. Ze was wel bij de begrafenis, wat ik heel fijn vond. Ik moet veel denken, en slaap slecht. Ik denk dat er dingen gebeuren die met mij te maken hebben. Ik zag bijvoorbeeld mijn naam op het hek van de begraafplaats staan, en dacht dat dat geen toeval was. Ik heb dit allemaal zo’n beetje wel eens eerder gehad.

In het perspectief van het medisch circuit wordt al snel gesuggereerd dat een psychose of schizofrenie eigenlijk een soort onzichtbare ‘tumor’ is die ergens in de hersenen of in de hersenstofwisseling huist, ook al is daar nog altijd geen enkel bewijs voor.

Beste Jsgn3, bedankt voor je interessante insteek. Het geeft me een gelegenheid om duidelijk de grenzen van het ‘voorlichtingsschap’ af te bakenen. Ten eerste lijkt het me handig om duidelijk een onderscheid te maken tussen ‘voorlichting’ en ‘therapie’. Terwijl de term ‘psychosebegeleider’ veel meer weg heeft van therapie, is iemand die voorlichting geeft vanuit het Psychose Anders perspectief ook echt iemand die veelal slechts éénmalig een ander beeld wil aanreiken.

Het hoofddoel is dan ook simpel: probeer mensen die te maken krijgen met afwijkend gedrag en afwijkende gevoelens en gedachten, de mogelijkheid aan te reiken dat het geen uiting hoeft te zijn van gestoorde hersenen vanwege een soort sluimerende hersenziekte, een soort psychiatrische ‘tumor’ of een psychiatrische stofwisselingsstoornis.

Een Psychose Anders Voorlichter probeert ‘nuchter’ mensen de mogelijkheid te laten zien dat het afwijkende, gestoorde gedrag een uiting kan zijn van levensproblemen, levensuitdagingen die gewoonweg even te groot zijn geworden om goed te hanteren. Zoals al vaker gezegd op deze site, sommigen worden erg depressief, anderen gaan aan de drank, of gaan heel veel gamen, of eten zich helemaal vol, maar sommigen gaan om met deze levensproblemen door in zekere zin, erg creatief, en veelal volledig onbewust, beelden en zaken te zien of horen, die zij alleen zelf zien.

Angsten kunnen armen en voeten krijgen, gehuld in gordijnenduiveltjes, of misschien wel met de stem van een of andere ‘god’. Er zijn zoveel mogelijkheden, en de ene psychose is de andere niet, omdat mensen ook allemaal zo anders zijn. Het praten in algemeenheden is dan ook lastig.

De hoofdboodschap is dat het sommige mensen nu eenmaal onder grote druk of stress in een situatie kunnen terechtkomen die wat weg heeft van de droomtoestand of nachtmerrie, waarbij het normale wakende bewustzijn de grip in verschillende gradaties kan verliezen en in zekere zin is overgeleverd aan het krampachtig interpreteren van signalen van die woest-kolkende stroom uit het onbewuste. In zo’n situatie worden er natuurlijk erg veel interpretatiefouten gemaakt, zoals je beschrijft in situaties 3 en 4, maar liever een foute interpretatie dan helemaal geen verklaring voor al die gekke ervaringen die je met niemand lijkt te kunnen delen (2).

Een Psychose Anders Voorlichter zou bij de interpretatie van die ‘Jsgn3’ op het begrafenishek kunnen suggereren dat het een symbool zou kunnen zijn uit de onbewuste regionen die het thema aanreiken met betrekking tot je eigen sterfelijkheid. Hoe denk je daar over? Hoe bang ben je daarvoor? Deze interpretatie die voortkomt uit het idee dat afwijkend gedrag of interpretaties niet zomaar langskomen, toont in mijn ogen meer respect dan de standaard-medisch-model-verklaring die erop neerkomt dat je leidt aan een psychotische stoornis, ergens mysterieus gezeteld in je hersenen, die met medicatie onder bedwang gehouden dient te worden om je te beschermen tegen waanzin als het zien van je eigen naam op een begrafenishek en dan nog denken dat het iets te betekenen heeft.

We hebben het begin 2012 op de site gehad over synchroniciteit (3) en de mogelijkheden die het biedt om dit verschijnsel op een speelse, oppervlakkige manier te gebruiken om bepaalde onderwerpen met een lading aan te kaarten en van hun lading te ontdoen.

Laatst sprak ik met iemand die ook even ‘gek’ was geworden. Bij navraag bleek ze 5 nachten achtereen niet geslapen te hebben. Vanuit het medische model werd er toch al snel naar antipsychotica gegrepen en werd het diagnose-monster uit de kast gehaald, maar je kunt je natuurlijk afvragen of niet iedereen zou gaan flippen of gekke dingen zou gaan zien of denken als je zoveel nachten achtereen niet slaapt.

Een psychose anders-voorlichter zou dan benadrukken dat het eerder een normale reactie is op moeilijke omstandigheden of inadequate coping (4) en niet zozeer een uiting van een psychiatrische ‘sluimertumor’.

In situaties 2 en 4 noem je ook slaapklachten. Het moeilijk in slaap kunnen vallen lijkt me een strategie kunnen zijn van je lichaam om aan te geven dat er echt dingen moeten veranderen in de manier waarop je met uitdagingen/problemen of onprettige gevoelens omgaat. Een psychose lijkt me niet zomaar spontaan uit het niets te ontstaan.

Het aanpakken van de redenen voor de slaapklachten lijkt me dan ook zinvoller dan het integreren van een beeld van een of andere vage psychiatrische stofwisselingsstoornis die ervoor zorgt dat je niet goed kan slapen.

Een Psychose Andes Voorlichter zal altijd proberen te wijzen op de mogelijke ‘bezielde’ bedoelingen achter een psychose, terwijl het medische psychiatrische circuit vooral zal wijzen op ‘kapotte’ of zieke hersenen, een vrij ontzield perspectief dat voortkomt uit een even ontzield wereldbeeld (5).

LINKS

(1) https://psychoseanders.wordpress.com/2012/11/01/gevraagd-mensen-die-alternatieve-psycho-educatie-willen-aanbieden/

(2) https://psychoseanders.wordpress.com/2011/06/28/vertroebelende-interpretatie-stelligheid/

(3) Toeval of niet? Een vraag om gek van te worden! (https://psychoseanders.wordpress.com/2012/02/06/toeval-or-not-toeval-een-vraag-om-gek-van-te-worden/)

(4) https://psychoseanders.wordpress.com/2012/04/24/stoeien-met-metaforen-en-begrippen-4-manieren-om-te-kijken-naar-psychiatrische-symptomen/

(5) https://psychoseanders.wordpress.com/2010/03/22/de-rol-van-je-mensbeeld-bij-het-al-dan-niet-accepteren-van-psychofarmaca-als-werkelijke-oplossing/

Gevraagd: Mensen die Alternatieve Psycho-educatie willen Aanbieden

KORTE GESCHIEDENIS PSYCHOSE ANDERS NETWERK/PSYCHOSEBEGELEIDING

Al sinds de oprichting van het Psychose Anders Project eind 2008 is het hoofddoel het aanbieden van een alternatieve kijk op wat binnen het medisch model ‘psychiatrische ziekten’ worden genoemd. Hierbij heeft de nadruk altijd gelegen op de zogenaamde psychotische ervaringen. Er is daarnaast een Psychose Anders Netwerk (1) opgezet met mensen die zich op een of andere manier betrokken voelde bij het gedachtegoed.

Dit netwerk heeft zich inmiddels uitgebreid tot ruim 60 mensen die hetzij zelf een psychose hebben gehad hetzij affiniteit hebben met psychoses en het alternatieve perspectief, en daarbij open staan voor uitwisseling over deze onderwerpen. Een aantal van hen is ook bereid tot het geven van ondersteuning bij vragen en problemen die te maken hebben met het leven met een psychiatrische diagnose en het doormaken van psychoses.

Daarnaast wordt er ook gesproken over de term ‘Psychosebegeleider‘ en dat leidt soms tot de nodige verwarring. Wat doet een psychosebegeleider en hoe kun je het worden, of er gebruik van maken? Door het gebruik van deze term wordt er eigenlijk meer gesuggereerd dan er in de dagelijkse praktijk kan worden aangeboden. Wellicht ontstaan er immers beelden van begeleiders die tot diep in de nacht bij mensen aan bed liggen en daarbij een soort van 24-uurs begeleiding bieden aan mensen die verward zijn, en dat ook zonder daar enige kosten voor in rekening te brengen, volledig vanuit idealistische drijfveren.

Omdat zoiets niet realistisch is – althans momenteel niet kan worden aangeboden vanuit dit Psychose Anders Netwerk – is het in mijn ogen zinvoller om helder te zijn over wat wél aangeboden kan worden.

PSYCHOSE ANDERS VOORLICHTING

En dan komen we uit op iets dat niet erg tijdrovend is, maar wel erg praktisch en ook zinvol. Ik heb het dan over het idee om een ‘Psychose Anders Voorlichtingsteam‘ op te richten, met daarin mensen – verspreid over het land – die bereid zijn om tijdens een ontmoeting van 1 à 2 uur mensen het alternatieve perspectief uit te leggen. Als iemand in een psychose terechtkomt, of een vriend(in) of familielid krijgt hier mee te maken, dan hebben mensen vaak niet de tijd om uitgebreid te gaan neuzen in de meer dan 100 artikelen op deze site.

Om te voorkomen dat mensen meteen worden overspoeld, danwel geïndoctrineerd door het medische model is het zinvol als er een tegenwicht kan worden aangeboden. Dit impliceert dan geen langdurige begeleiding, maar wel een ‘goed gesprek’ waarin wordt benadrukt dat de simplistische medische boodschap van  ‘je hersenen deugen niet meer‘, op zijn zachtst gezegd wat correctie behoeft.

Het is overigens niet de bedoeling dat de betrokken Psychose Anders Voorlichter haar of zijn best gaat doen om de ander te overtuigen. Het doel blijft het aanbieden van een andere mogelijke zienswijze die in mijn ogen wel veel hoopvoller en constructiever is dan de boodschap die je in een (psychiatrisch) ziekenhuis al snel meekrijgt als je ‘psychotische’ verschijnselen begint te vertonen.

Een éénmalig voorlichtingscontact van 1 à 2 uur is wat mij betreft meer dan voldoende om dit andere perspectief te kunnen uiteenzetten, waarna de betrokkenen zelf kunnen bepalen bij welk verklaringsmodel ze zich het beste thuisvoelen.

GEÏNTERESSEERD? LAAT HET WETEN.

Spreekt het je aan om deze vorm van voorlichting te gaan geven aan mensen die voor het eerst in aanraking komen met het verschijnsel ‘psychose’ of ‘psychiatrische ziekte’ in het algemeen, stuur dan een mail naar psychoseanders2@gmail.com.

Omdat ik vind dat een dergelijke voorlichting ook een verantwoordelijke taak is, waarbij ook de naam van Psychose Anders op het spel staat, wil ik wel eerst een kennismakingsgesprek hebben om te kunnen inschatten of je ook geschikt ben voor deze (vooralsnog onbetaalde)  functie.

Zo kan bijvoorbeeld té veel of té weinig betrokkenheid bij het onderwerp ongewenst zijn. Het gaat er ook niet zozeer om dat je je eigen verhaal vertelt tijdens een voorlichtingsgesprek, maar dat je vooral in staat bent om op een vrij nuchtere manier het Psychose Anders alternatief voor het medische model kunt overbrengen, en daarbij ook makkelijk antwoorden kunt geven op vragen. Je hoeft dan ook geen ervaringsdeskundige te zijn om heldere voorlichting of ‘psychose-educatie’ (2) te kunnen bieden.

Aarzel niet en laat wat van je horen!

VOETNOTEN
(1) https://psychoseanders.wordpress.com/psychose-anders-netwerk/
(2) https://psychoseanders.wordpress.com/2009/06/15/psycho-educatie-verspreiding-van-geestverlammende-informatie/