Het Vermogen je Geest Zelf te Vertragen

Vandaag las ik een reactie van een lezer (zie reactie 2) op het artikel Ontwikkelen van Psychosebegeleidersnetwerk. Daarin sprak ze over het aanleren van de vaardigheid om je geest rustiger te kunnen maken. Zij zegt dat mensen daar vooral ook in momenten van crisis veel baat bij kunnen hebben.

Dit idee om je geest zelf via concentratie en aandacht tot rust te brengen is reeds eerder verwoord door Jan in januari 2009:

Zodra ik door heb dat ik manisch ben, dit kan wel eens even tricky zijn, ga ik rusten op de bank. Opzich heeft dit totaal geen nut, als je manisch bent kun je niet rustig zitten. Maar afijn, ik ga dan rusten op de bank, ogen dicht en visualiseer en versnellingsbak van een auto.

Manie is versnelling 5, zo hard en snel mogelijk. Ik probeer dan als het ware terug te schakelen. Net als met een auto. Niet in één keer naar 1 maar eerst een tijdje op 4 en zo langzaam afbouwen.
Elke keer als er een versnelling af is een tijdje mezelf later gewennen aan de nieuwe snelheid en zo door totdat ik op 1 zit.

Dit werkt bij mij héél goed, ik hoef 9 van de 10 keer geen extra medicatie te gebruiken om mijn manie af te remmen.

Uiteraard des te langer de manie duurt des te langer het terugkoppelen duurt, een auto heeft een maximum snelheid, maar bij de geest ligt dat anders.

In het artikel ‘Niet Kunnen Stoppen met Denken‘ wordt ook gesproken over het probleem van het moeilijk kunnen afremmen van het denkproces.  Dit verschijnsel is echter niet uniek voor mensen die soms een psychotische periode doormaken.

Er lijkt een trend gaande te zijn binnen de GGz waarin de term ‘mindfulness’ steeds serieuzer wordt gebruikt. Zo blijkt uit een onderzoek bij het RIAGG Amersfoort dat depressieve mensen minder depressief werden door het volgen van een training mindfulness (zie Depressieve Stemming daalt door mindfulness-training).

Het lijkt me redelijk om ook meer te gaan experimenteren met zaken als mindfulness, meditatie- en aandachtstraining bij mensen die niet zozeer geneigd zijn in depressies af te dalen, maar die eerder geneigd zijn zich door hun onbewuste te laten overspoelen, zoals bij mensen die ‘psychotisch’ kunnen worden.

Ik hoor van mensen om me heen nog vooral veel scepsis en vooral angst over de mogelijkheid om meditatieve technieken aan te bieden aan mensen die soms psychotisch kwetsbaar kunnen zijn. Alsof zij daardoor juist vooral eerder in een psychose zouden kunnen terechtkomen. Het devies lijkt dan vooral te zijn: blijf zo ver mogelijk uit de buurt van de thematiek die de psychose heeft ontketend.

Een dergelijke houding leidt ertoe dat mensen bang worden en blijven om aandachtig te worden voor hun eigen innerlijke processen, alsof er continu een gevaarlijk roofdier op de loer ligt. Graag hoor ik ervaringen of ideeën van mensen die wél meditatief vooruitgang hebben geboekt in het leren integreren van de thematiek die leidde tot psychotische episodes, waardoor nieuwe episodes konden worden voorkomen.

Een grote factor in de weerstand vanuit de psychiatrie t.o.v. meditatie-technieken is waarschijnlijk platweg het concurrentieprincipe. Zeker nu er steeds meer berichten verschijnen over de giftige effecten van antipsychotica tezamen met de berichten over de effecten van antidepressiva die vaak net zo effectief zijn als placebo’s (neppillen) (zie bijv. Werkzaamheid antidepressiva vaak nauwelijks beter dan placebo, Farmaceut verzwijgt risico op diabetes (Seroquel) en Eerste Nederlandse claim tegen Medicijnfabrikant (Zyprexa))

Psychiaters zien vanuit hun professie liever mensen opknappen met medicatie dan via meditatie. Voor medicatie-verstrekking hebben zij immers geleerd en meditatie staat bij mijn weten niet echt op het programma tijdens de opleiding tot psychiater.

Lastig hierin voor psychiaters blijft dat mensen via medicatie vooral hun symptomen onderdrukken en via meditatie richting oorzaken en het activeren van het zelfgenezend vermogen gaan. Dat laatste verhaal is toch aantrekkelijker voor menig mens.