Laatst kwam ik via de ervaringen van twee deelnemers uit het Psychose Anders Netwerk (1) uit op het onderwerp van spiritualiteit in relatie tot psychoses. Omdat er in mijn beleving veel raakvlakken kunnen zijn tussen ‘psychotische’ thematiek en verwerking en spirituele onderwerpen wil ik daar in deze bijdrage wat meer bij stil staan.
DE VERSCHILLENDE BETEKENISSEN VAN SPIRITUALITEIT
Wat mensen onder ‘spiritualiteit’ verstaan kan enorm verschillen. Sommige mensen denken bij spiritualiteit aan oeverloze zweverigheid en Jomanda-jurken; anderen zien beelden voor zich van allerlei mensen die via occulte rituelen doden oproepen en contacten leggen met allerlei niet-fysieke geesten, engelen en misschien wel demonen. Anderen denken eerder aan het rijke scala aan spirituele, danwel alternatieve of natuurgeneeskundige therapieën die er zijn, waarbij soms de gekste, maar ook soms de meest helende dingen gebeuren.
Anderen benaderen spiritualiteit eerder vanuit het standpunt van bewustzijnsverruiming, oftewel spiritualiteit als verzameling methodes of inzichten waardoor je je geest kunt trainen om sterker te worden; manieren waardoor je beter afgestemd kunt raken op je gevoelswereld, je intuïtieve vermogens en allerlei mogelijke andere lagen van werkelijkheid binnen en buiten jezelf.
PSYCHOSES EN SPIRITUALITEIT
Binnen het medische circuit lijkt er weinig ruimte te zijn voor ‘spirituele’ elementen. Hierbij wordt ook al snel alles op één hoop gegooid en bestempeld als raar, occult, bijgelovig, zweverig en niet zelden als uiting van geestesgestoordheid.
Eén van de pijlers van het Psychose Anders Project is dat mensen zelf in staat zijn om de oorzaken en de betekenis
van hun psychoses te leren doorzien. Er zijn daarvoor allerlei manieren, en één daarvan is volgens mij ook te halen uit de grensgebieden die worden verkend door het spirituele, meditatieve of wellicht zelfs het bewustzijnsverkennende noëtische terrein (2).
In hoeverre is het mogelijk dat mensen tijdens een psychotische periode contact leggen met andere lagen van de werkelijkheid die niet of nauwelijks zinvol kunnen worden beschreven door de gangbare wetenschap die toch vooral een vrij materieel denkkader hanteert?
MOGELIJKE RISICO VAN SPIRITUALITEIT EN ESOTERIE
Tegelijkertijd is daar ook een zeker gevaar dat schuilt in het je afstemmen op de grensgebieden van het spirituele terrein. Juist omdat het nog allemaal onbekend en niet zo tastbaar is, is het ook erg makkelijk om de weg erin kwijt te raken. Zeker als je geest nog onbekend is met de materie, danwel erg onder druk staat vanwege allerlei andere oorzaken, is de kans groot dat je verkeerde aannames gaat maken en daardoor bepaalde mogelijkheden als feiten gaat beleven. In een ander artikel ben ik daar dieper op ingegaan (3).
CONCLUSIE
Al met al kan ik me mensen voorstellen die – mede door een psychotische periode – helemaal wars geworden zijn van iedere vorm van spiritualiteit. Het kan sommige mensen juist meer in verwarring brengen en daardoor niet bijdragen aan een beter begrip van de psychose en de achterliggende oorzaken.
Anderzijds zijn er ook mensen die juist erg gebaat zijn bij een ‘spiritueel’ interpretatiekader omdat het hen helpt hun geestelijke en spirituele ervaringen te plaatsen op een manier die niet binnen de reguliere psychiatrie kan worden aangeboden (4). Binnen de psychiatrie ben je al gek als je zegt dat je probeert in contact te komen met je ‘hogere zelf’.
Daarnaast is er ook nog de enorme verwarring over wat nu spiritueel is en wat niet. Soms is het haast niet te onderscheiden van psychotherapie of meditatie en soms betreft het ‘occulte seances’. Soms betreft het ook een uiterst inspirerend gedachtegoed dat nieuwe hoop en een beter begrip kan opleveren. Soms leidt het alleen tot meer verwarring. Het is daarom wel handig om jezelf af te vragen voor welke vormen van spiritualiteit jezelf open staat en voor welke uitingsvormen helemaal niet.
De uitdaging bestaat er voor wat betreft het beter begrijpen van psychoses uit, om een vorm te kiezen die de juiste gereedschappen biedt voor de betrokken persoon.
VOETNOTEN
(1) https://psychoseanders.wordpress.com/psychose-anders-netwerk/
(2) http://noetiek.wordpress.com/
(3) https://psychoseanders.wordpress.com/2011/06/28/vertroebelende-interpretatie-stelligheid/
(4) https://psychoseanders.wordpress.com/2010/03/28/psychose-of-spiritueel-ontwaken/
(*) Illustraties afkomstig van respectievelijk http://weeswaakzaam.punt.nl/?r=1&id=415738 en http://www.mooivakanties.nl/peru-exclusief?info=accommodatie
Filed under: Algemeen, Lichaam en Geest | Tagged: bewustzijnsgroei, bewustzijnsverkenning, esoterie, meditatie, psychiatrie, psychose, psychotherapie, spiritualiteit, zweverigheid |
Psychose Anders : Een Geestelijke Benadering 
Hierover ligt van mij nog een artikel bij Sharon van Haren
Ik vind het heel zinvol dat spiritualiteit, wat men daaronder ook mag verstaan, eindelijk gelinkt word met psychose. Mijns inziens liggen
wellicht OOK daar de wortels van psychose.
Ik kijk uit naar mensen en bijeenkomsten die hierover ideëen willen uitwisselen.
Het grote probleem bij psychose lijkt mij dat patiënten soms niet bereid zijn, ondanks al hun “tegenslagen” hun belevingen te analyseren (wellicht kunnen ze dit niet aan omdat die ervaringen heel sterk (geweest) zijn?) Er is hier nog heel wat uit te spitten, Mensen met psychose zijn vaak heel gevoelige personen, al is die gevoeligheid soms verstoord, zij verdienen ons
respect voor hun beleving waar wij (nog) geen zicht op hebben, en die ons “abnormaal” overkomen.
Majanda
Dankjewel, Majanda,
Erkenning is voor ons “soort” mensen ontzettend belangrijk.
Die stempels die er aan gegeven worden, daar heb ik nooit mee uit de voeten gekund. Als mensen tot slachtoffer worden “gemaakt” sta je machteloos. En machteloosheid daar kan je geen kant mee op.
Maar hoe kun je in vredesnaam je verhaal doen als niemand je begrijpt en zeker de reguliere geneeskunde niet, waarvan je meestal afhankelijk bent na een psychose. Deze mensen waaronder ik zijn absoluut niet gek, alleen doen ze tijdelijk gek omdat ze verdwaald zijn in hun geest.
Door wat voor omstandigheden ook is er een grens gepasseerd. Hierbij is hele goeie begeleiding nodig en vooral het gevoel dat je serieus wordt genomen. Als je de weg al kwijt bent is het niet nodig je ook nog eens het gevoel te geven dat jij abnormaal bent, en eigenlijk niet thuis hoort in deze wereld.
Zelf noem ik mij een plus-minus mens en tussen die plus en min zit bij mij eigenlijk het hele Universum. En ik kan je verzekeren dat het dan moeite kost om je balans te vinden en te behouden. Dan moet je jezelf verdomd goed leren kennen. Ik had de mazzel dat ik altijd al geinteresseerd was in de psyche, vandaar ook opleiding Psycho-sociaal-werk.
Toen ik in 2002 razendsnel in een psychose raakte met alle gevolgen van dien heb ik voor mezelf gekozen en mij van de diagnose niet zoveel aantrokken. Ook heb ik de lotgenoten lijn bemenst van de VMDB en veel schrijnende verhalen aangehoord, waarbij ik doorkreeg dat geen mens dezelfde symptomen vertoonde van MDS. En hoe zou dat ook kunnen er is geen mens hetzelfde. Maar de behandeling is wel hetzelfde.
Het is niet menselijk om zo te generaliseren op dit gebied, prachtige mensen met een groot potentieel!!! Ik zou zeggen maak er gebruik van in plaats van misbruik. Nu weet ik dat het vaak onwetendheid is van de psychiatrie maar er zijn mensen genoeg die ervaringen willen delen. Zie alleen maar op deze site. Maar het EGO is schijnbaar nog te groot in psychiatrie. Hoewel ik weet dat er ook welwillende mensen zijn. Samenwerking is belangrijk, dan komen we verder en hoeven er geen mensen zich buitengesloten te voelen.
Laten we de wereld KLEURRIJK maken, “gek” betekend trouwens “geleerd en knap” volgens mijn dochter en die werkt zelf in de zorg. Onbegrensd onbeperkt, dan kan je zelfs niet meer over grenzen gaan.
Hartegroet Aly
Op onderstaande website kun je meer lezen over mijn turbulente leven, maar ik zou niet anders willen zijn,
Hmm, een andere insteek als volgt… Stel je voor dat wij mensen als schizofrenen geboren worden. Ieder zo z’n eigen gradatie in het ‘bewust zijn’ ervan, is het gebeurd dat doormiddel van onze opvoeding deze schizofrenie, die we herkennen als kinderlijke fantasie, afgeleerd wordt… en er een ander systeem voor in de plaats is gekomen… Onze opvoeding, wat niet weet dat niet deert zogezegd, en je bent het natuurlijk vergeten door het verstrijken van de jaren. Maar vooral omdat je gaat nadoen wat iedereen in je buurt doet… Tot het moment dat je het je weer (opnieuw) herinnert en je plotseling ‘psychotisch’ wordt… (Het zich ‘opdringt’ na aanleiding van een traumatische ervaring?)
Tegenwoordig is er absoluut geen herkenning meer voor de geest. Iedereen praat maar over de hersenen… Maar die hersenen zouden die nu niet gewoon de machine zijn die prachtige beelden weet op te werpen na mate je je bewustwording verruimt hebt? Of beter gezegd, wanneer je je schizofrenie/psychose hebt weten te bedwingen/ te beteugelen… en dat bedwingen/beteugelen werkt natuurlijk voor iedereen weer anders…
Zeker een boeiend stukje. Ben benieuwd wanneer de psychologen en psychiaters zich in dit onderwerp gaan mengen…
Mijn ervaring is ook dat er geen oor is naar enige vorm van spriritualtiteit in de ggz. Mijn pogingen om betekenis te geven aan mijn psychoses werden keer op keer genegeerd. Men denkt in de ggz dat als je dat soort communicatie lang genoeg negeert het vanzelf ophoudt. En dat klopt…
Ik praat niet meer over enige vorm van spiritualiteit met mensen uit de ggz. Maar dat wil niet zeggen dat ik er niet mee bezig ben natuurlijk. Het is alleen dat ik nog beter tegen een muur kan praten, dan tegen zeg een psychiater.
Goed en duidelijk artikel dat ik nu pas lees.
Ja, de term ‘spirituaiteit’ is wel erg breed en kan veel dingen omvatten.
Voor mijzelf gaat het om ‘wat ervaar je als werkelijkheid’. Men zegt dat iemand in een psychose het contact met de werkelijkheid kwijt is.
Dit heeft mij me heel erg lang doen verdiepen in dit soort kwesties. (Overigens zette ook mijn jeugd me al op dat spoor).
IS er zoiets als ‘de werkelijkheid’ en wat is dat dan en wat doe je ermee als andere mensen ontkennen dat wat jij ziet en beleeft, ‘klopt’.
Voor mij persoonlijk is de uitleg die diverse ‘spirituele’ stromingen geven van wat mij overkwam en van hoe je het leven en ‘de wereld’ etc. kunt zien, zinvoller dan wat ik b.v. in de psychatrie of in het gemiddelde tv programma hoor.
Het mooie en moeilijke is misschien wel juist, dat ieder mens zelf kiest wat hij/zij gelooft. Wat ik geloof heeft een enorme impact op mijn bestaan, op hoe ik me voel, op hoe ik me gedraag en daardoor ook op wat mij overkomt.
Het helpt mij bv enorm om mezelf als heel en gezond en geliefd (door ‘het universum’) te zien en niet als ziek, iemand met een ‘steekje los’ die van pillen afhankelijk moet zijn. Beide visies heb ik erop na gehouden. De eerste bevalt me beter! En leidt ook tot betere ‘resultaten’ in die zin dat ik me daarbij meer gemotiveerd voel om b.v. goed voor mijzelf, (lichaam, geest, emoties) te zorgen. En makkelijker contacten kan onderhouden met anderen wanneer ik mezelf zie als in principe heel en gezond en niet als iets / iemand die niet spoort.
Ik heb ook ervaringen dat er ineens iets op mijn pad kwam wat ik nodig had.Ineens op een website kwam,een boek vond in de bieb.
Het voelde net alsof het zo geregisseerd was.
Iets wat mij altijd op de been heeft gehouden was dat God,of de Bron of het Universum mij niet bang wilde maken.
Iedere keer als er iets op mijn weg kwam wat mij een beetje bang maakte,kon ik het aan omdat ik wist dat het niet de bedoeling was dat ik bang gemaakt zou worden.
De echte angstaanjagende dingen die ik niet aan kon ging ik maar uit de weg tot er een moment zou komen dat ik dat wel aan kon.
Soms moet vertrouwen krijgen ook groeien.
Ik ben ook echt tegen het zien van horror op TV of het vertellen van sprookjes aan kinderen zoals Roodkapje en dat soort ‘prachtige’ sprookjes die kinderen even zo bang kunnen laten voelen.
Mijn man heeft geen last van horror prima maar als het je ook maar een beetje angstig maakt zou ik zeggen,’niet doen’