Zoals wel duidelijk moge zijn bij het lezen van artikelen op deze site is de keuze voor het gebruik van bepaalde woorden van groot belang. Aanzienlijke krachten spelen een rol die ons vooral willen aansporen om te denken in termen van biologische afwijkingen en lichamelijke ziekten, terwijl termen als levensproblemen, verdriet, eenzaamheid, gevoel van falen, tijdelijke verwarring, zielspijn wellicht een veel realistischer verklaringskader bieden.
Oefenen met Balans – zie voor herkomst afbeelding (1)
Het is dan ook van belang om alert te zijn op allerlei manieren waarop mensen die het soms moeilijk hebben met al de uitdagingen van het leven – wie heeft dat niet af en toe? – worden gemanipuleerd om te gaan denken dat er sprake is van biologische oorzaken. Biologische oorzaken impliceren immers ook biologische remedies, zoals chemische preparaten die we eufemistisch aanduiden als medicijnen.
Wat me de laatste tijd opvalt is het groeiende gebruik van de term ‘stemmingsstabilisator‘. Zojuist verwees bijvoorbeeld een bezoeker van deze site, Jolanda, naar lamotrigine als stemmingsstabilisator (1). Laatst hoorde ik iemand spreken over het gebruik van een stemmingsstabilisator voor iemand die agressief was geworden.
Bij de term ‘stemmingsstabilisator’ krijg ik bijna een vriendelijke glimlach op mijn gezicht. Het roept bij mij haast warme associaties op met een liefdevolle wetenschappelijke basis. Als een moeder die haar kind even een extra knuffel geeft als ze het even moeilijk heeft.
De lievige associatie bij de term ‘stemmingsstabilisator’ lijkt haast te verhullen dat we hier toch gewoon ook te maken hebben met heftige middelen. Neem nu Jolanda’s tip ‘lamotrigine’: dat is eigenlijk vooral een middel tegen epileptische aanvallen (3). Stemmingsstabilisatoren tegen agressie zijn vaak gewoon heftige kalmeringsmiddelen, of antipsychotica.
Vanwege deze relatief prettige associatie bij het woord ‘stemmingsstabilisator’ loopt de term het risico om gebruikt te gaan worden bij vele medicijnen die invloed uitoefenen op de stemming. Zo zou je zowel antipsychotica, antidepressiva, anti-epileptica, angstremmers en kalmeringsmiddelen kunnen zien als een soort van stemmingsstabilisator: je stemming kan er immers wat neutraler en wat stabieler door worden. Ik zou er dan toch vooral de voorkeur aan geven om zorgvuldiger met deze term om te springen en deze zeker niet te gemakkelijk te generaliseren.
Daarnaast zou ik mensen die de gewoonte hebben opgebouwd om heftige stemmingswisselingen te hebben vooral willen aanmoedigen om technieken te leren waarbij ze met hun geest hun hersenen op een helende manier kunnen masseren (5). Laten we hopen dat we naar een tijd groeien waarin mensen vooral associaties krijgen als ‘achterhaalde chemische middelen uit het biopsychiatrische tijdperk‘ bij de term ‘stemmingsstabilisator’.
NOTEN
(1) http://home.scarlet.be/~stefanv2/ned_agility.htm
(2) https://psychoseanders.wordpress.com/2012/03/21/afbouwen-en-botsing-met-lithiumprotocol/#comment-2213
(3) http://www.fk.cvz.nl/Preparaatteksten/L/lamotrigine.asp
(4) http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/diversen/49007-stemmingsstabilisatoren.html
(5) Zie bijvoorbeeld: Rick Hansons Boeddha’s Brein: hoe mindfulness je hersens en je leven kan veranderen.
Filed under: Algemeen, Medicijnen | Tagged: anti-epilepticum, bipolaire stoornis, eufemisme, lamotrigine, stemmingsstabilisator |
Psychose Anders : Een Geestelijke Benadering 
Stemmingsstabililisator klinkt inderdaad veel mooier dan het is, stemmingsafvlakker zou denk ik een betere naam zijn, omdat het de pieken en dalen in je stemming afvlakt, die ervaar je dan minder heftig. Ik zou het eerder willen zien als een soort laatste redmiddel, als de ‘gewone’ manieren van jezelf en je omgeving om ‘tot jezelf’ te komen even niet meer werken.
Het is vrij gebruikelijk in de psychiatrie (en elders in de maatschappij) om eufemistische termen te gebruiken.
Zo heet een ‘separeer’ of zelfs ‘separette’ eigenlijk gewoon ‘cel’ (isoleercel).
‘Stemmingsstabilisator’ is inderdaad ook zo’n eufemistische, onjuiste term. Maar wordt wel al lange tijd ‘gegeneraliseerd’ gebruikt voor medicatie die gegeven wordt bij de zogenoemde ‘stemingsproblemen’, het is dus een heel gebruikelijke verzamelnaam voor b.v. depakine, tegretol, lithium, verschillende antipsychotica en lamotrigine.
We kunnen ook vraagtekens zetten bij de andere namen voor dit soort middelen.
Zelfs het woord ‘medicijn’ is wat mij betreft in feite niet juist, als we psychoses en psychische ‘problemen’ niet zien als ‘ziekte’. En ook omdat de ‘psychiatrische medicijnen’ in feite niet genezen zoals men meestal van een medicijn verwacht. Ze maken het de persoon op de lange duur zelfs moeilijker en veroorzaken dezelfde problemen, op de lange termijn, als waartegen ze oorspronkelijk gegeven werden, als we het boek ‘Anatomy of an Epidemic’ aanhouden.
Evenzo zijn ‘antidepressiva’ niet echt middelen die een depressie bestrijden, ‘antipsychotica’ doen in feite niets tegen de psychose zelf. Antipsychotica zijn middelen die niet ontwikkeld zijn als antwoord op dit soort problemen.
Eerder heeft men, o.a. in de Tweede Wereldoorlog, van antipsychotica b.v. ontdekt dat het mensen rustig maakte (lam legde, in feite, in hun reacties). Dat was gewoon handig om psychiatrisch patienten handelbaarder te krijgen.
Misschien moeten we de term ‘symptoombestrijders’ overwegen…
Symptoombestrijders lijkt me een prima naam, te meer ook omdat psychiaters dit ook zelf zo benoemen: dat de medicatie alleen de symptomen bestrijdt en niet de oorzaken zelf. Toch kan symptoombestrijding soms natuurlijk wel nuttig zijn, af en toe een paracetamol bij ernstige hoofdpijn is ook niet verkeerd. Maar het lijkt me wel belangrijk dat patiënten hierbij een goede afweging zouden moeten maken en goed geïnformeerd moeten worden over alle pro’s en con’s, want het zijn behoorlijk heftige middelen.
@psychoseanders:
Weet het niet hoor, ik vind “stemmingsstabilisator” behoorlijk kil en functioneel klinken.
En de eerste keer dat ik Risperdal mocht slikken, was ik opgelucht. Ik zat toen al jaren in een emotionele achtbaan, en ik werd er letterlijk en figuurlijk knettergek van. Dus ik vond het een heel aangename gedachte dat ik erop kon rekenen dat mijn stemming afgevlakt bleef.
Overigens is de dosis na een paar jaar inmiddels opgehoogd, maar de laatste tijd voel ik me wel echt “lekker in mijn vel”. Dat voelt als een godsgeschenk.
@Roos:
Klopt dat het symptoombestrijders zijn. Maar wijs mij maar eens iemand aan die weet hoe je iemand kunt genezen van psychosegevoeligheid.
S.Suzuki: er zijn heel wat manieren om te ‘genezen’ van psychosegevoeligheid. Bijvoorbeeld binnen de yoga en het boeddhisme wordt al vele eeuwen lang ‘de geest’ bestudeerd en zijn manieren gevonden om innerlijke rust te ontwikkelen. Dit werkt zeer goed bij ‘psychosegevoeligheid’. Mijn ervaring is dat zelfs heel weinig oefening (een paar minuten per dag) al veel resultaat geeft.
Beste Suzuki,
Interessant dat je het woord ‘stemmingsstabilisator’ kil en functioneel vindt klinken terwijl risperdal een ‘anti-psychotica’ genoemd wordt.
Misschien vond je jezelf knettergek (‘psychotisch’) zoals je hierboven schrijft en dan is het natuurlijk heel fijn dat risperdal voor jou een oplossing biedt. Een ‘godsgeschenk’ zelfs in jouw woorden.
Een aantal jaar geleden heb ik het één en ander vertaald uit een essay van de Amerikaanse psychiater Peter Breggin wat gaat over het betoverende effect van psychiatrische medicijnen. (https://psychoseanders.wordpress.com/2011/01/25/het-betoverende-effect-van-psychiatrische-medicijnen-deel-i/) Het zijn drie lange artikelen geworden op deze site.
Jouw lyrische woorden deden mij hier direct aan denken; wellicht is het de moeite waard de artikelen eens te bekijken.
Onlangs hoorde ik op een (alternatief) Amerikaans radioprogramma een zeer recent interview met dr. Peter Breggin, die zich ondanks zijn hoge leeftijd nog altijd inzet om mensen te helpen en de biopsychiatrie blijft bestrijden.
Hij zei als antwoord op een vraag van een luisteraar dat de biopsychiatrie volgens hem al decennia lang het ‘wetenschappelijke antwoord’ is op religie / godsdienst / geloof.
Ik vond het een interessante gedachtegang; Misschien heeft dr. Breggin hier wel een punt…