Op 6 november 2012 schreef Jsgn3 een reactie op het artikel Gevraagd: Mensen die alternatieve Psychose Educatie willen aanbieden (1). Mijn reactie hierop mondde uit in een hoeveelheid tekst die in mijn ogen zinvol genoeg is om te plaatsen in een nieuw artikel. Hieronder volgt allereerst de opmerking van Jsgn3, met daarna mijn antwoord.
Een interessant initiatief. Maar ik vraag me af of ik geholpen zou zijn met de dingen die iemand van het ‘Psychose Anders Voorlichtingsteam‘ mij zegt, iemand die het “PsychoseAnders gedachtengoed” vertolkt. Om hier wat meer duidelijk over te krijgen neem ik vier voorbeelden uit mijn eigen leven, die ik me zo goed mogelijk heb proberen te herinneren. Elke keer is de vraag: wat zegt iemand van het voorlichtingsteam? Omdat dit voorbeelden uit mijn eigen leven zijn kan ik dus zeggen hoe het afgelopen is toen ik hulpverleners met ongeveer deze verhalen benaderde. Deze afloop zal ik schrijven, per PsychoseAnders antwoord. Desgewenst kan ik nog meer voorbeelden geven.
1) Ik, man, ben 18 en heb nergens zin meer in. Ik heb onlangs griep gehad. Ik zit in de maanden voor mijn HAVO examen. Ik heb mijn bloed laten testen, maar dat is gewoon goed.
2) Ik ben 30 en heb slaapklachten na een verblijf van +/- 1,5 week in Amerika, gevolgd door een week griep, en een paar dagen in Italië. Ik meld me ziek. Ik probeer verschillende keren weer te gaan werken, maar na een paar dagen kan ik dan weer niet goed slapen. Ik zie duiveltjes in het patroon van de gordijnen. Ik word er uitgeput en radeloos van. Ik denk er aan voor de trein te springen als ik op het station sta.
3) Ik ben 30 en ik ben gisteren in het water gesprongen. Ik had het idee dat ik de wereld kon redden als ik dat deed. Ik had een stem in mijn hoofd die tegen mij sprak. Ik denk dat dat God was. Ik spreek veel, en maak woordspelingen. Ik gebruik anafranil, dat is een anti depressivum.
4)Ik ben 33 en mijn vader is een aantal weken geleden overleden. Ik ben mijn eerste serieuze relatie kwijt. Ze was wel bij de begrafenis, wat ik heel fijn vond. Ik moet veel denken, en slaap slecht. Ik denk dat er dingen gebeuren die met mij te maken hebben. Ik zag bijvoorbeeld mijn naam op het hek van de begraafplaats staan, en dacht dat dat geen toeval was. Ik heb dit allemaal zo’n beetje wel eens eerder gehad.
In het perspectief van het medisch circuit wordt al snel gesuggereerd dat een psychose of schizofrenie eigenlijk een soort onzichtbare ‘tumor’ is die ergens in de hersenen of in de hersenstofwisseling huist, ook al is daar nog altijd geen enkel bewijs voor.
Beste Jsgn3, bedankt voor je interessante insteek. Het geeft me een gelegenheid om duidelijk de grenzen van het ‘voorlichtingsschap’ af te bakenen. Ten eerste lijkt het me handig om duidelijk een onderscheid te maken tussen ‘voorlichting’ en ‘therapie’. Terwijl de term ‘psychosebegeleider’ veel meer weg heeft van therapie, is iemand die voorlichting geeft vanuit het Psychose Anders perspectief ook echt iemand die veelal slechts éénmalig een ander beeld wil aanreiken.
Het hoofddoel is dan ook simpel: probeer mensen die te maken krijgen met afwijkend gedrag en afwijkende gevoelens en gedachten, de mogelijkheid aan te reiken dat het geen uiting hoeft te zijn van gestoorde hersenen vanwege een soort sluimerende hersenziekte, een soort psychiatrische ‘tumor’ of een psychiatrische stofwisselingsstoornis.
Een Psychose Anders Voorlichter probeert ‘nuchter’ mensen de mogelijkheid te laten zien dat het afwijkende, gestoorde gedrag een uiting kan zijn van levensproblemen, levensuitdagingen die gewoonweg even te groot zijn geworden om goed te hanteren. Zoals al vaker gezegd op deze site, sommigen worden erg depressief, anderen gaan aan de drank, of gaan heel veel gamen, of eten zich helemaal vol, maar sommigen gaan om met deze levensproblemen door in zekere zin, erg creatief, en veelal volledig onbewust, beelden en zaken te zien of horen, die zij alleen zelf zien.
Angsten kunnen armen en voeten krijgen, gehuld in gordijnenduiveltjes, of misschien wel met de stem van een of andere ‘god’. Er zijn zoveel mogelijkheden, en de ene psychose is de andere niet, omdat mensen ook allemaal zo anders zijn. Het praten in algemeenheden is dan ook lastig.
De hoofdboodschap is dat het sommige mensen nu eenmaal onder grote druk of stress in een situatie kunnen terechtkomen die wat weg heeft van de droomtoestand of nachtmerrie, waarbij het normale wakende bewustzijn de grip in verschillende gradaties kan verliezen en in zekere zin is overgeleverd aan het krampachtig interpreteren van signalen van die woest-kolkende stroom uit het onbewuste. In zo’n situatie worden er natuurlijk erg veel interpretatiefouten gemaakt, zoals je beschrijft in situaties 3 en 4, maar liever een foute interpretatie dan helemaal geen verklaring voor al die gekke ervaringen die je met niemand lijkt te kunnen delen (2).
Een Psychose Anders Voorlichter zou bij de interpretatie van die ‘Jsgn3’ op het begrafenishek kunnen suggereren dat het een symbool zou kunnen zijn uit de onbewuste regionen die het thema aanreiken met betrekking tot je eigen sterfelijkheid. Hoe denk je daar over? Hoe bang ben je daarvoor? Deze interpretatie die voortkomt uit het idee dat afwijkend gedrag of interpretaties niet zomaar langskomen, toont in mijn ogen meer respect dan de standaard-medisch-model-verklaring die erop neerkomt dat je leidt aan een psychotische stoornis, ergens mysterieus gezeteld in je hersenen, die met medicatie onder bedwang gehouden dient te worden om je te beschermen tegen waanzin als het zien van je eigen naam op een begrafenishek en dan nog denken dat het iets te betekenen heeft.
We hebben het begin 2012 op de site gehad over synchroniciteit (3) en de mogelijkheden die het biedt om dit verschijnsel op een speelse, oppervlakkige manier te gebruiken om bepaalde onderwerpen met een lading aan te kaarten en van hun lading te ontdoen.
Laatst sprak ik met iemand die ook even ‘gek’ was geworden. Bij navraag bleek ze 5 nachten achtereen niet geslapen te hebben. Vanuit het medische model werd er toch al snel naar antipsychotica gegrepen en werd het diagnose-monster uit de kast gehaald, maar je kunt je natuurlijk afvragen of niet iedereen zou gaan flippen of gekke dingen zou gaan zien of denken als je zoveel nachten achtereen niet slaapt.
Een psychose anders-voorlichter zou dan benadrukken dat het eerder een normale reactie is op moeilijke omstandigheden of inadequate coping (4) en niet zozeer een uiting van een psychiatrische ‘sluimertumor’.
In situaties 2 en 4 noem je ook slaapklachten. Het moeilijk in slaap kunnen vallen lijkt me een strategie kunnen zijn van je lichaam om aan te geven dat er echt dingen moeten veranderen in de manier waarop je met uitdagingen/problemen of onprettige gevoelens omgaat. Een psychose lijkt me niet zomaar spontaan uit het niets te ontstaan.
Het aanpakken van de redenen voor de slaapklachten lijkt me dan ook zinvoller dan het integreren van een beeld van een of andere vage psychiatrische stofwisselingsstoornis die ervoor zorgt dat je niet goed kan slapen.
Een Psychose Andes Voorlichter zal altijd proberen te wijzen op de mogelijke ‘bezielde’ bedoelingen achter een psychose, terwijl het medische psychiatrische circuit vooral zal wijzen op ‘kapotte’ of zieke hersenen, een vrij ontzield perspectief dat voortkomt uit een even ontzield wereldbeeld (5).
LINKS
(2) https://psychoseanders.wordpress.com/2011/06/28/vertroebelende-interpretatie-stelligheid/
(3) Toeval of niet? Een vraag om gek van te worden! (https://psychoseanders.wordpress.com/2012/02/06/toeval-or-not-toeval-een-vraag-om-gek-van-te-worden/)
Filed under: Beperkingen Medische Model, Brievenrubriek, Reacties | Tagged: anafranil, hersenziekte, medisch model, psychiatrie, psychiatrische tumor, psychose, psychose anders, slapen, voorlichting |
Psychose Anders : Een Geestelijke Benadering 
Ik wil graag opmerken dat ik het persoonlijk niet eens ben met de gedachte dat ‘psychotisch worden” hetzelfde zou zijn als overeten, depressief worden, of aan de drank gaan. Ik wéét niet of dat hetzelfde is, zou het niet zo 1, 2, 3 aannemen. Ik weet wel, dat ik het in elk geval ook niet eens ben met de kijk die de gangbare psychiatrie schijnt te hebben op psychoses, nl als een uiting van ‘ziekte’ die met medicatie bestreden moet worden.
Een gedeeltelijke reactie op wat jsgn schreef: ik zou er zelf heeeel veel aan gehad hebben als iemand me had verteld dat er andere manieren zijn om te kijken naar psychoses dan de bovengenoemde visie van de psychiatrie. Dat maakt voor mij het idee van meer voorlichting over alternatieve manieren om naar psychoses te kijken (en ermee om te gaan) belangrijk.
Je komt natuurlijk niet zomaar in een psychose of dat je manisch depressief wordt,daar gebeurt wat aan vooraf.
Ik ben jaren eigenlijk licht depressief geweest,ik vond mijn leven te zwaar en probeerde maar door te gaan. Mijn omgeving was er niet voor mij op emotioneel niveau of wat dan ook niveau maar kwam ook mede door mij.Vooral niet klagen en doorgaan,communicatie geen idee hoe of wat al kon ik uren over koetjes en kalfjes praten.
Uiteindelijk nadat er het een en ander mis ging,echt misging,kreeg ik ook die stemmen en dacht ik ook God te horen.
Ook ik zag van alles,zag boodschappen en praatte in mezelf in de supermarkt hardop.Geen idee wat er om mij heen gebeurde.
Ook ik werd manisch en zorgde er wel even in 1 nachtje voor dat mijn tuin veranderde.
Dit zijn allemaal symptomen die voor kunne komen denk ik uit het leven vooraf als het te zwaar geweest is en je totaal niet weet hoe je daar op moet reageren.
Vooral in deze prestatie cultuur kan het er best in hakken dat je niet even bij kan tanken in rust,je wordt immers gedwongen om te werken en doet een ander het niet voel je jezelf zo,n vreselijke loser dat je het zelf bijna niet accepteert.
Krijg je geen rust en ga je maar door,of heb je een zware jeugd gehad en heb je problemen met je kwetsbaar opstellen dan kan het mis gaan.
Niet kunnen slapen zorgt zeker als je toch al gevoelig bent voor een psychose.
Het is verschrikkelijk wat dokters je aandoen als ze je vertellen dat je niet meer ‘beter’ kan worden.
Het is heel belangrijk dat je een andere manier van leren kijken krijgt naar jouw zelf.
,
Bedankt voor het antwoord. Een paar dingen:
1)
Er wordt dus voorlichting gegeven. Voel je je ook verantwoordelijk voor de gevolgen? Wat bijvoorbeeld als iemand na een voorlichtend gesprek zelfmoord pleegt? Denk aan mijn voorbeeld 2): “[…] Ik word er uitgeput en radeloos van. Ik denk er aan voor de trein te springen als ik op het station sta.”
2)
Over slapen schreef je:
“maar je kunt je natuurlijk afvragen of niet iedereen zou gaan flippen of gekke dingen zou gaan zien of denken als je zoveel nachten achtereen niet slaapt.”
Dat gebeurt ook, REM-slaap kun je niet onbeperkt missen is de algemene opvatting. Er zijn echter mensen die dit herhaaldelijk hebben, en daar erg veel last van hebben. Zoals ik dat had.
3)
Dan over mijn 4 gevallen. Kun je per geval duidelijk aangeven wat je tegen me zou zeggen? Wat de oorzaak is? En wat ik kan of moet doen? Nu is je reactie nogal vervlochten, en kan ik er niet iets duidelijks genoeg uithalen om makkelijk op te reageren.
Beste jsgn3,
1) tja, wat kan ik daar over zeggen? Ik ben geen tegenstander van medicijnen in het algemeen. Als iemand echt even goed de weg kwijt is, kan het zeker handig zijn om de boel even lam te leggen met wat van die neuroleptica (=neuroverlammers), of de grote tranquilizers zoals ze aanvankelijk ook wel werden genoemd. Dat zal ik ook zeker aanraden in noodgevallen.
Ik ben er echter niet zo’n voorstander van om deze hersenbeschadigende spullen langere tijd in te nemen. Ik denk niet dat je daar echt van opknapt. Verder over de mogelijke zelfmoord: in hoeverre kun je je verantwoordelijk stellen voor iemands suïcide als je iemand vertelt dat zijn gedrag wel eens het gevolg zou kunnen zijn van stress, schaamte, schuld of levensproblemen die te groot lijken te zijn geworden? Zou ik me dan verantwoordelijk moeten voelen omdat iemand zelfmoord pleegt? Zou dat niet gebeurd zijn als ik niets gezegd zou hebben? Allemaal lastig om daar zo in algemene termen iets over te zeggen.
Voor hetzelfde geld pleegt iemand zelfmoord als je niets gezegd had. Wie zal het zeggen? Het is niet zo dat een voorlichter een manipulator of hersenspoeler is. Het gaat er zoals gezegd vooral om ook een ander geluid te laten horen.
2) lijkt me ook ja.
3) Ik heb het bewust zo vervlochten omdat er op basis van een paar zinnetjes niet echt heel veel zinnigs gezegd kan worden. Het is ook geen therapeutische benadering. Ik denk dat het algemene gedachtegoed van belang is, en dan is het aan de situatie en de betrokkenen hoe ze daar verder mee omgaan. Ik verwacht niet dat een voorlichter tot gouden interventies komt als iemand net in de plons is gesprongen op advies van God. Dan lijkt me een benadering waarbij je rust brengt zinvol.
Ik denk niet dat het erg zinvol is om een lange discussie op te starten over wat ik denk dat een voorlichter allemaal wel niet zou kunnen voorlichten. De aard van voorlichten is ook dat iemand wel open staat voor informatie. In die zin is iemand die al in een vergevorderd stadium verkeert, niet zo’n ideale kandidaat voor voorlichting.
Wat ik me wel afvraag is: stel jij zou een psychose anders voorlichter zijn geweest, en je had je jezelf voorlichting kunnen geven op de momenten die je beschrijft. Wat had je dan nodig gehad?
Ik zal dan ook maar per nummer antwoorden :^)
1)
Ik deel je mening over medicijnen grotendeels. Of ze allemaal hersenbeschadigingen geven, dat geloof ik niet. En het is gewoon een feit dat sommige aandoeningen, zoals manisch depressiviteit, (levens)lang kunnen aanhouden. Tsja, wat doe je dan? Op dit moment is het hiervoor de gewoonte om levenslang medicijnen voor te schrijven.
De kwestie van zelfmoord is heel ingewikkeld. Ik ben onder andere daarom in wat ik zeg en schrijf tamelijk voorzichtig. Deze kwestie stel ik aan de orde omdat die belangrijk is, en het jammer zou zijn als deze site een slechte naam krijgt omdat daar niets over gezegd is. Het gaat op deze site om ernstige kwesties, ingrijpende, levensbedreigende ervaringen.
3)
De afloop van mijn vier gevallen zal ik nog wel eens elders opschrijven. Je schrijft: “Ik denk niet dat het erg zinvol is om een lange discussie op te starten over wat ik denk dat een voorlichter allemaal wel niet zou kunnen voorlichten.” Maar misschien is het wel een idee om een paar regels te hebben. Voor mezelf ben ik tot een paar conclusies gekomen op grond van mijn eigen ervaringen en die van anderen:
a) Een aantal (alle?) psychiatrische aandoeningen (zoals mijn MD) zijn (ernstige) ontwikkelingsstoornissen. Dat betekent dat ze in gunstige gevallen over kunnen gaan. In ieder geval staat de menselijke ontwikkleing niet stil, waardoor e.e.a. geen “gelopen race” is.
b) Er zou meer aandacht gegeven moeten worden aan het gebruik van minimale doseringen medicijnen en het afbouwen ervan.
c) De biologische psychiatrie kan beter een toontje lager fluiten, en aanpakken waarbij gekeken wordt naar ervaringen een toontje hoger. Ik denk hierbij aan behandelingen waarbij aandacht wordt besteed aan jeugdervaringen en de interactie met de omgeving (het gezin).
Dan nog over wat ik nodig had gehad aan voorlichting op de momenten die ik beschreef. Omdat het nogal bedreigende en acute situaties waren in eerste instantie in geval 1) verwijzing naar een psycholoog, in gevallen 2), 3) en 4) naar een psychiater. En in tweede instantie voorlichting in de trant van a), b) en c). Dat zou me hoop gegeven hebben.
iemand deze gezien? http://www.wetenschap24.nl/programmas/labyrint/labyrint-tv/2012/november/Het-ontstoken-brein.html Misschien een beetje off topic maar ik mis toch vaak de psychoseanders benadering in dit soort discussies…. en denk dan ook dat voorlichting hierover van groot belang is.
Ik (52) heb “Het ontstoken brein” van woensdag 7 november, 20:500 uur, Nederland 2 bekeken. Het toont mooi aan hoe verdeeld de wetenschap is. Wie heeft er gelijk: Freud, een immunoloog, een psychiater met zijn/haar pillen? Allemaal keken en kijken ze naar dezelfde werkelijkheid, en allemaal hebben ze een beetje gelijk. Laat me de belangrijkste feiten uit mijn meer dan 30 jaar ervaring met manisch depressiviteit (MD; de uiteindelijke psychiatrische diagnose) vertellen. Tenminste voor zover ze betrekking hebben op het programma:
1)
Ik werd depressief op mijn 18e, na een griep. Op mijn 36e/37e had ik een RIAGG psychiater die zei dat ze dit vaker had gezien. Dat toont maar aan dat ervaring van mensen heel serieus moeten worden genomen. Kennis over virussen, neuronen, synapsen en andere materiële zaken loopt op deze ervaring achter. Deze kennis kan wel leiden tot (deel)oplossingen.
2)
Ik werd voor het eerst hypomaan/manisch op mijn 30e, na een griep.
3)
Aan mijn vaderskant zit manisch depressiviteit. De mannen overlijden vaak aan hartklachten. Mijn hart begon beter (regelmatiger, rustiger) te werken een paar jaar geleden toen ik eens flink ging nadenken over mijn verleden en toekomst, doordat ik een counseling/coaching opleiding (*) volgde. Dat werkte als psychotherapie. Het lijkt er op dat mijn “standaard stressniveau” verlaagd is hierdoor. Dat merk ik bijvoorbeeld doordat ik nu ’s avonds op de bank in slaap kan vallen, wat ik vroeger niet kon. Ik denk dat ik dit ook gemerkt heb bij een vrouw met diagnose MD + medicijnen, waarbij haar hartcoherentie een continue licht verhoogd stressniveau had (tijdens een test).
5)
Freud’s idee over de Oedipus mythe is op mij van toepassing. De kern van deze mythe is dat Oedipus er op een geven moment achter komt dat hij zijn vader heeft vermoord en met zijn moeder is getrouwd. Daarop steekt hij zijn ogen uit. Ik gaf mijn vader de schuld van de onenigheid thuis (hij had last van stemmingswisselingen), voor mijn moeder zong ik ’s avonds in bed liggend Heintje’s “Mamma (je bent de liefste van de hele wereld)”. Kortom, ik zat tegen Oedipus zijn situatie aan. Dat is riskant, je kunt beter een evenwichtig beeld van je ouders hebben. Ik heb mijn ogen niet uitgestoken, maar aan zelfmoord heb ik verschillende keren gedacht – zonder dit verband te kennen, natuurlijk. Over de decennia heb ik het evenwicht hersteld, in wazen van turbulentie en tranen.
Ik denk dat een infectie geestelijke instabiliteit zoals een psychose kan veroorzaken. Maar het is slecht een van de mogelijk triggers (aanleidingen), een van de druppels die een emmer kunnen doen overlopen. Meestal is er meer aan de hand. Bijvoorbeeld bij 1) had ik 18 jaar lang een vader met stemmingswisselingen, had ik 18 jaar in ouderlijke ruzies gezeten, zat ik voor mijn HAVO examen, moest ik een vervolgopleiding kiezen, en moest ik nadenken over de diensplichtkeuring (die ik associeerde met het kiezen tussen wel of niet mensen dood willen maken). Afhankelijk van de (jeugd)ervaring van iemand kan de instabiliteit korter of langer duren, of vaker optreden. Een zwangerschapspsychose komt vaak maar een keer voor, hoewel het denk ik verstandig is op te letten bij een volgende zwangerschap. MD en schizofrenie geven aan dat geestelijke instabiliteit vaker voor kan komen. Elders op deze site wordt er door verschillende mensen over gesproken dat dit niet het einde van het verhaal hoeft te zijn is: in gunstige gevallen kun je ook hier van af komen, er is hoop. En hierbij spreek ik uit ervaring.
Kortom, het is te waarderen dat mensen lijden willen verlichten. Het is ook te begrijpen dat mensen vooral vanuit hun eigen vakgebied opereren en redeneren. Maar het is naïef om al te optimistisch te zijn. En vooral is het aan te bevelen om de verschillende inzichten van immunologie, psychologie, psychiatrie en nog zo het een en ander te combineren.
Ik ben helemaal eens met een brede aanpak van immunologie, psychiatrie en psychologie. Het zou nog wel eens kunnen dat we met psychologische behandeling het immuunsysteem versterken. Verder geloof ik erg in het gunstige effect van bewegen, sporten, en allerlei activiteiten die bevredigend zijn en waar mensen dankbaar voor zijn.
HePs
En ineens was mijn brein niet meer ontstoken?
Als er al afweer cellen worden gevonden ,misschien tegen medicatie?
Mijn moeder was ook niet stabiel,ook in ieder geval 1 psychose gehad ,ook een opname gehad,ook leen lichte vorm van manisch depressief depressief zijn.
Als ik terug kijk naar hoe zij ons opvoedde vind ik het niet zo vreemd dat ik extra gevoelig was voor mijn manisch-depressieve periodes
Hoewel onbedoeld was ze in staat om je helemaal gek te krijgen en nu nog neem ik regelmatig echt maanden afstand van haar ondanks haar hoge leeftijd van bijna 86 jaar.
Als ik nu kijk naar haar manier van denken,haar manier van manipuleren,dwingen,chanteren vind ik het niet zo vreemd.
En toch begrijp ik haar wel want voor haar was het ook een overleving strategie en weet ze gewoon niet beter.
Des ondanks geef ik wel om haar maar kies ik zo af en toe een poosje voor mijzelf.