Bang je Behandelaanbod te Verliezen en de Patiëntenrol

Zoals inmiddels uit de nodige artikelen binnen dit project is gebleken kunnen er vele zaken belicht worden die te maken hebben met het omgaan met psychoses en een eventuele doemdiagnose zoals schizofrenie.

Een verschijnsel dat nog niet is belicht betreft de angst om je behandelaanbod te verspelen zodra het wat beter met je gaat. Er is al eerder gesproken over het verschijnsel secundaire ziektewinst wat hiermee verband houdt.

Er kan een neiging ontstaan om je ook een beetje zieker of gekker te gedragen om toch maar vooral de aandacht van de behandelaars vast te houden en te laten zien dat er nog een lange weg voor de boeg is.  Niet alleen heeft het iets aangenaams om vast te houden aan een soort van patiëntenrol met het eventueel daarbij behorende behandelaanbod, maar ook biedt het veiligheid.

Arnhild Lauveng schrijft over de identificatie met de patiëntenrol:

Want de rol van de patiënt houdt ook een carrière in, en zoals alle carrières ontwikkelt die zich in de loop van de tijd. Ik was jarenlang ziek geweest, mijn hele volwassen leven eigenlijk, en grote delen van mijn tienertijd ook; dat kon ik, dat was mijn carrière.

Grote delen van mijn leven waren rond deze patiëntenrol opgebouwd. Ik had een woning omdat ik ziek was. Ik had een inkomen, dat wil zeggen een uitkering, omdat ik ziek was. De sociale spelregels die ik kende waren op ziekte gebaseerd. Wat ik overdag deed, of ik nu op een afdeling was, op de dagopvang of in een reïntegratie-acitviteit, mijn diagnose was het uitgangspunt.

Mijn sociale netwerk, of het nu betaalde helpers of innerlijke stemmen waren, was er omdat ik ziek was. Als ik gezond werd dacht ik dat alles zou verliezen, want ik had geen andere ervaringen, en ik wist niet dat ik zo veel zou kunnen krijgen, veel meer dan ik nu had.

Ik kon mij dat niet voorstellen, ik kon er niet eens in geloven, maar ik moest er toch aan beginnen en het proberen. Ik had wel moed, maar zoveel moed had ik nou ook weer niet.” (p.192)

Arnhild Lauveng kan een ware inspiratiebron zijn voor mensen die weigeren te accepteren dat ze voor de rest van hun leven gedoemd zijn om een marginaal leven te leiden waarin de angst voor terugval en psychotische ontregeling een belangrijk leitmotiv is. Er zijn wegen mogelijk om al-dan-niet medicatievrij weer een nieuw leven op te bouwen.