Onverwerkte Rouw in Psychose-inducerende Isoleercel en Lorazepam

Laatst kreeg ik een brief van Frederika Veenbrink die me vertelde over haar geschiedenis met daarin enkele psychotische episodes. In deze bijlage wordt aandacht besteed aan haar ervaringen omdat deze bepaalde elementen bevatten die voorheen nog niet zijn behandeld op deze site.

Stagnerende Rouwverwerking kan tot Psychosen Leiden

Frederika is de weduwe van een arts. Samen met haar echtgenoot hebben ze in het verleden geleerd om psychotische periodes vroegtijdig aan te pakken; niet zozeer met antipyschotica, maar met een angstremmend en kalmeringsmiddel, namelijk lorazepam (=Temesta).

Vaak is het van cruciaal belang om ervoor te blijven zorgen dat je goed – of in ieder geval redelijk – blijft slapen. Om ongewenste psychotische verschijnselen te voorkomen heeft zij dankbaar gebruik gemaakt van lorazepam.

Ook was lorazepam van invloed op de gevoelens van angst waardoor ze de periode wel door kon komen. Zij gebruikt het middel verder niet, maar houdt het wel achter de hand voor als de nood hoog wordt.

Toen haar man overleed in 2006 heeft Frederika het erg zwaar gehad. Haar situatie werd door haar omgeving zo ernstig ingeschat dat ze opgenomen is. Volgens haar eigen zeggen viel het aanvankelijk bij de opname nog mee totdat ze op een bepaald moment in een isoleercel werd geplaatst: dat heeft bij haar geleid tot het ontstaan van een werkelijke psychose waarin ze volledig verward raakte. Ze is ook de mening toegedaan dat de situatie van veel mensen juist verergert door een plaatsing in de separeerruimte.

Wat haar vooral heeft geraakt was dat er tijdens haar opname door niemand gesproken is over het rouwproces waarin ze zat, terwijl dat toch de hoofdreden is geweest voor haar problematiek.

Na deze periode in de psychiatrie kan Frederika haar angsten en de neiging om slechter te gaan slapen in een vroeg stadium herkennen en aanpakken met Lorazepam, wat haar een veilig gevoel geeft en ook voorkomt dat ze nogmaals opgenomen moet worden. Het gebruik van een benzodiazepine als een soort noodrem is in mijn beleving van een geheel andere orde dan het chronisch gebruik van antipsychotica uit angst voor een nieuwe psychose.

In de ervaring van Frederika waren de stemmen gedurende haar psychose gewoonweg haar eigen gedachten.

Hier volgt nog een citaat uit onze correspondentie:

“Met Vipassana ben ik onlangs begonnen. Met Mindfulness kon ik een groot deel van mijn angst overwinnen.  Je moet je veilig voelen in de omgeving waar je woont, of met wie je bent.

Dat is natuurlijk een grondbeginsel. Het is goed als je iemand, een dierbare vriend of familielid (?), naast je hebt staan om emoties te verwerken die de grondslag zijn voor de angst, slapeloze nachten en negatief zelfbeeld.

Iemand die je begrijpt, die tastbaar is, soms kan dat ook een buurvrouw zijn, of iemand met wie je goed overweg kunt. Ik ben een groot voorstander van jullie manier van omgaan met psychotische ontsporingen.”

Ik zou ter afsluiting nog wat willen toevoegen over het  ‘noodremgebruik’ van benzodiazepinen indien de angst en/of het slaaptekort te groot wordt. Ook al ben ik geen arts lijkt het me aannemelijk om te veronderstellen dat je je lichaam en je vitaliteit beduidend minder beschadigd door af en toe een pilletje te nemen als de nood te hoog wordt, dan bij het chronisch versuffen van je bewustzijn via antipsychotica.

Ideaal zou het natuurlijk zijn als je je geest zo zou kunnen trainen dat je zelf in staat bent de angsten te herkennen en te verwerken, zodat ze niet meer terug hoeven te komen. Dat is echter een taak die verre van eenvoudig is en ook niet voor iedereen is weggelegd. Het noodremgebruik is dan een zeker een redelijk alternatief.

Illustratie afkomstig van De Zwaluwe